अहमदनगर Live24 टीम, 27 जानेवारी 2021 :- आंतरराष्ट्रीय स्तरावर क्रूड तेलाचे दर सतत वाढत आहेत. याचा परिणाम देशांतर्गत स्तरावरही दिसून येतो. देशातील पेट्रोलचे दर 100 रुपयांच्या पुढे गेले आहेत.
यामुळे सर्वसामान्यांवर महागाईचा बोजा वाढणार आहे. येत्या काही दिवसांत दररोजच्या वस्तूंच्या किंमतीही वाढू शकतात, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
देशात अशी अनेक शहरे आहेत जिथे पेट्रोल 95 च्या आसपास विकले जात आहे. त्याचबरोबर भारतातील एका शहरात पेट्रोलची किंमत 100 च्या पुढे गेली आहे. पेट्रोल पंपावर सामान्यत: तीन प्रकारचे पेट्रोल उपलब्ध असते, ज्यात सामान्य पेट्रोल, एक्स्ट्रा प्रीमियम आणि एक्स्ट्रा माइल यांचा समावेश असतो.
त्यातील स्वस्त पेट्रोल म्हणजे एक्स्ट्रा माईल आणि त्यानंतर सामान्य पेट्रोल आणि एक्सट्रा प्रीमियम पेट्रोलचा नम्बर येतो. सामान्य पेट्रोल दरापेक्षा एक्स्ट्रा प्रीमियम किंमती साधारणत: 2-3 रुपये जास्त असतात. बरेच लोक साध्या पेट्रोलच्या जागी वाहनांमध्ये एक्स्ट्रा माइल पेट्रोल भरतात.
गंगानगरमध्ये एक्स्ट्रा प्रीमियम पेट्रोलचा दर 100 च्या पलीकडे आहे. 26 जानेवारीला अतिरिक्त प्रीमियर पेट्रोल प्रति लिटर 100.88 रुपये मिळत होते.
सतत पेट्रोल-डिझेल महाग का होत आहे?
अमेरिकन अर्थव्यवस्थेत आता बळकटीची चिन्हे आहेत. म्हणूनच आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कच्चे तेल महाग होत आहे. ताज्या अहवालानुसार अमेरिकेत वाहतुकीच्या इंधनाची मागणी वाढत आहे. यावर्षी, 2.42 डॉलर प्रति गॅलन इतकी वाढ तेथे अपेक्षित आहे. सन 2020 मध्ये त्याची किंमत खाली घसरून 2.17 डॉलरवर आली होती. यामुळे कच्च्या तेलाच्या (Crude Oil Price) किमतींमध्ये वाढ झाली.
करातून सरकार बरेच पैसे कमवते –
गेल्या पाच वर्षांच्या तुलनेत 2014 मध्ये पेट्रोलवरील उत्पादन शुल्क फक्त 9.48 रुपये प्रतिलिटर होती, जी 2020 पर्यंत वाढून 32.9 रुपये झाली आहे. 2014 मध्ये डिझेलवरील एक्साईज ड्युटी फक्त 3.56 रुपये होती, आता ते प्रति लिटर 31.83 रुपये झाले आहे. केडिया कमोडिटीजचे अजय केडिया यांच्या मते, केंद्र सरकार आणि राज्यांकडून कर वसुली थोडीशी कमी केली तर किंमती खाली आणता येतील.
उत्पादन शुल्क आणि व्हॅट (व्हॅट) चा बोजा खूपच वाढला आहे. कोरोना कालावधीत केंद्र सरकारने दोन वेळा उत्पादन शुल्क वाढविले. उत्पादन शुल्कात पेट्रोलवर प्रतिलिटर 17 आणि डिझेलवर 16 रुपये वाढ करण्यात आली आहे. अबकारी करात राज्ये व्हॅट आकारतात. वास्तविक किंमतीपेक्षा सध्याची किंमत सुमारे 20 रुपये जास्त आहे. म्हणजे पेट्रोल 20 रुपयांना स्वस्त होईल.
आता कधी स्वस्त होईल?
अजय केडिया यांच्या मते, कच्चे तेल खूप वेगाने वर गेले आहे. किंमती 30 टक्क्यांहून अधिक वाढल्या आहेत. पुढील एक महिना महत्वाचा आहे कारण आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल 55 ते 62 डॉलर पर्यंत जाऊ शकते. आर्थिक क्रियाकलाप उघडत आहेत आणि वाहतूक व्यवस्थेत मागणी वेगाने वाढत आहे.
आता मागणी आणखी वाढेल. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की जर कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल 58-60 डॉलर्सपर्यंत पोहोचली तर पेट्रोल प्रति लिटर 100 रुपयांच्या पुढे जाईल.
तेल व तज्ञांचे मत आहे की जोपर्यंत केंद्र आणि राज्य सरकारांकडून कर कमी होत नाही तोपर्यंत किंमती खाली येण्याची शक्यता नाही. अर्थसंकल्पात यावर निर्णय घेता येईल, असे त्यांनी सांगितले. म्हणजेच हा निर्णय झाला तरच पेट्रो डिझेलच्या किमती खाली येतील.
किंमत निश्चित करण्याचा हा आधार आहे –
परदेशी विनिमय दरासह आंतरराष्ट्रीय बाजारात क्रूडचे दर काय आहेत यावर अवलंबून पेट्रोल आणि डिझेलचे दर दररोज बदलत असतात. या मानकांच्या आधारे तेल कंपन्या दररोज पेट्रोल दर आणि डिझेल दर निश्चित करण्याचे काम करतात.
घरबसल्या ‘असे’ जाणून घ्या डिझेल व पेट्रोचे दर –
तेल विपणन कंपन्या दरांचा आढावा घेतल्यानंतर दररोज पेट्रोल आणि डिझेलचे दर निश्चित करतात. इंडियन ऑईल, भारत पेट्रोलियम आणि हिंदुस्तान पेट्रोलियम दररोज सकाळी 6 वाजता पेट्रोल आणि डिझेल दरात बदल करतात. एसएमएसद्वारे आपण पेट्रोल आणि डिझेलचे दर देखील जाणून घेऊ शकता.
यासाठी इंडियन ऑईल ग्राहक आरएसपी स्पेस पेट्रोल पंपचा कोड लिहून 9292992249 आणि बीपीसीएल ग्राहक आरएसपी 9223112222 वर पाठवून माहिती मिळवू शकतात. त्याच वेळी, एचपीसीएल ग्राहक 9222201122 क्रमांकावर ‘एचपीप्राइस’ लिहून आजची किंमत जाणून घेऊ शकतात.
- अहमदनगर Live24 च्या इतर बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा: wordpress-1209733-4285786.cloudwaysapps.com | ब्रेकिंग बातम्या मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । © Copyright 2020, all rights reserved