IMARC रिपोर्टनुसार, भारतात टॅक्सी सर्विसचा बाजार 2024 मध्ये 20.50 अब्ज डॉलर होता आणि 2033 पर्यंत तो 61.58 अब्ज डॉलरपर्यंत जाण्याचा अंदाज आहे. यामागचं मुख्य कारण म्हणजे वाढतं ट्रॅफिक, ज्यामुळे लोक स्वतःची गाडी चालवण्यापेक्षा कारपूलिंग आणि राईड–शेअरिंगला जास्त पसंती देतात. त्यामुळे भारतात टॅक्सी सेवांची मागणी झपाट्याने वाढत आहे. टॅक्सींची वाढती मागणी लक्षात घेता अपघाताचा धोका देखील वाढतो, म्हणूनच सर्व टॅक्सी चालक आणि कंपन्यांसाठी टॅक्सी विमा घेणं खूप आवश्यक आहे.
टॅक्सी किंवा कॅब सर्विससाठी घेतलेल्या गाडीचं रजिस्ट्रेशन नेहमी कमर्शियल वाहन म्हणून केलं जातं. अशा वाहनांसाठी कमर्शियल व्हीकल इंस्युरेन्स घेणं गरजेचं असतं. यात थर्ड पार्टी लायबिलिटीपासून कॉम्प्रिहेन्सिव्ह कव्हरपर्यंत अनेक पर्याय मिळतात.
टॅक्सी इन्शुरन्स खासगी गाडीच्या इन्शुरन्सपेक्षा वेगळा का आहे?
प्रायव्हेट गाडी आणि टॅक्सीचा वापर वेगळा असतो, त्यामुळे दोन्हींसाठी विमा वेगळा असतो.
पहलू | प्रायव्हेट गाडी इन्शुरन्स | टॅक्सी / कमर्शियल गाडी इन्शुरन्स |
वापर | स्वतःसाठी किंवा कुटुंबासाठी | प्रवासी आणि त्यांचा सामान यासाठी, पूर्णपणे व्यवसायिक |
रस्त्यावर वेळ | कधी–कधी किंवा रोज थोडा वेळ | रोज बराच वेळ, वेगवेगळ्या प्रवाशांसोबत |
जोखीम | अपघाताचा धोका कमी | अपघात, चोरी आणि नुकसानाची शक्यता खूप जास्त |
प्रवासी कव्हर | साधारणपणे नसतं | प्रवाशांसाठी कव्हर अनिवार्य |
ड्रायव्हर कव्हर | फक्त मालक/ड्रायव्हरला कव्हर | मालकाबरोबरच टॅक्सी ड्रायव्हर/कर्मचारीलाही कव्हर |
प्रीमियम | कमी | जास्त |
कायदा | विमा घेणं आवश्यक | विमा घेणं आवश्यक, थर्ड पार्टी पॉलिसी अनिवार्य |
डॉक्युमेंट्स | पर्सनल आणि गाडीचे कागदपत्रं | पर्सनल कागदपत्रं, कमर्शियल परमिट, फिटनेस सर्टिफिकेट, आदि |
योग्य टॅक्सी इन्शुरन्स पॉलिसी कशी निवडावी?
कोणत्याही कमर्शियल वाहनासाठी (टॅक्सी, कॅब इ.) कमर्शियल व्हीकल इंस्युरेन्स अनिवार्य आहे. योग्य टॅक्सी इन्शुरन्स घेण्यासाठी या गोष्टी लक्षात ठेवा–
- कायदेशीर नियम समजून घ्या
प्रत्येक कमर्शियल वाहनासाठी विमा गरजेचा आहे. पॉलिसीशिवाय गाडी चालवल्यास दंड होऊ शकतो किंवा गाडी जप्त केली जाऊ शकते. सोबतच तुमची पॉलिसी स्थानिक नियमांनुसार आवश्यक कव्हरेज देतेय ना, हे तपासा.
- थर्ड–पार्टी आणि कॉम्प्रिहेन्सिव्हमधला फरक समजून घ्या
- थर्ड–पार्टी विमा: यात फक्त इतरांना झालेलं नुकसान (गाडी, मालमत्ता किंवा व्यक्ती) कव्हर केलं जातं.
- कॉम्प्रिहेंसिव विमा: यात थर्ड–पार्टी सोबत तुमच्या टॅक्सीचं अपघात, आग, चोरी किंवा नैसर्गिक आपत्तीपासून संरक्षण होतं.
- कव्हरेजचे पर्याय पाहा
झिरो डिप्रिसिएशन, इंजिन प्रोटेक्शन, रोडसाइड असिस्टन्स, पर्सनल एक्सीडेंट कवर आणि प्रवासी कवर यांसारखे अ‍ॅड–ऑन टॅक्सी मालकांसाठी खूप उपयोगी ठरतात.
- प्रीमियमची तुलना करा
टॅक्सी प्रायव्हेट गाडीपेक्षा जास्त चालते, त्यामुळे प्रीमियम जास्त असतो. वेगवेगळ्या कंपन्यांच्या प्रीमियमची तुलना करा. काही कंपन्या सेफ ड्रायव्हिंग किंवा फ्लीट पॉलिसीवर डिस्काउंट देतात.
- क्लेम सेटलमेंट पाहा
कंपनीचा क्लेम सेटलमेंट रेशो (CSR) किती आहे ते तपासा. कॅशलेस रिपेअर, डिजिटल क्लेम प्रोसेस आणि क्विक अप्रूव्हल मिळते का हेही पाहा.
- नो क्लेम बोनस (NCB) चा फायदा घ्या
जर वर्षभरात तुम्ही क्लेम केला नसेल, तर प्रीमियमवर सवलत मिळते. हा बोनस पॉलिसी दुसऱ्या कंपनीकडे बदलताना ट्रान्सफरही करता येतो.
- फ्लीट विमा आणि कस्टमायझेशन
एकापेक्षा जास्त टॅक्सीज असतील तर फ्लीट पॉलिसी घेणं स्वस्त पडतं. “लॉस ऑफ इन्कम कवर” अ‍ॅड–ऑनमुळे टॅक्सी रिपेअरमध्ये अडकल्यावरही भरपाई मिळू शकते.
- कस्टमर सपोर्ट तपासा
एमर्जन्सीमध्ये 24/7 मदत, रोडसाइड असिस्टन्स आणि झटपट क्लेम सेटलमेंट देणारी कंपनी निवडा.
विश्वासार्ह कमर्शियल व्हेईकल इन्शुरन्स प्लॅनचं महत्व
वरील सगळ्या गोष्टी लक्षात घेऊन जेव्हा तुम्ही एक चांगली पॉलिसी घेता, तेव्हा –
- कायदेशीर त्रासातून सुटका होते
कमर्शियल वाहन, विशेषतः टॅक्सी अपघातात सापडल्यास प्रवासी, पैदळ चालणारे किंवा समोरच्या वाहनाच्या मालकाकडून तक्रारी येऊ शकतात. अशावेळी कोर्ट–कचऱ्याचा सामना करावा लागू शकतो. योग्य इन्शुरन्स असल्यास हे कायदेशीर खर्च, दंड किंवा नुकसानभरपाई इन्शुरन्स कंपनी भरते.
- दोन्ही पक्षाच्या नुकसानीची भरपाईही होते
अपघातात फक्त समोरच्या गाडी किंवा व्यक्तीचं नुकसान होत नाही, तर तुमच्या टॅक्सीचंही नुकसान होऊ शकतं. कॉम्प्रिहेन्सिव्ह पॉलिसी असल्यास तुमच्या गाडीला झालेलं नुकसान, दुरुस्तीचा खर्च, तसेच समोरच्या गाडी/मालमत्तेचं नुकसान, दोन्ही गोष्टी कव्हर होतात. त्यामुळे दोन्ही बाजूंचा खर्च तुमच्या खिशातून न जाता थेट इन्शुरन्स कंपनीकडून केला जातो.
- घरखर्च सुरळीत चालतो
जर टॅक्सीला अपघात झाल्यानंतर मोठं नुकसान झालं, तर ती गाडी दुरुस्त होईपर्यंत रस्त्यावर चालू शकत नाही. अशा काळात मालकाचे दैनंदिन उत्पन्न थांबते. इन्शुरन्समुळे गाडी रिपेअर होईपर्यंत तुम्हाला एक ठराविक रक्कम मिळते, ज्यामुळे घरखर्च, ईएमआय किंवा इतर खर्च सुरळीत चालू राहतात.
- अपघातात प्रवाशांनाही नुकसानभरपाई मिळते
टॅक्सीमध्ये प्रवासी हे सर्वात मोठी जबाबदारी असतात. अपघातात जर प्रवासी जखमी झाले, अपंगत्व आलं किंवा मृत्यू झाला, तर त्यांच्या कुटुंबाला नुकसानभरपाई देणं ही मोठी जबाबदारी आहे. प्रवासी कव्हर असल्यास ही नुकसानभरपाई इन्शुरन्स कंपनी भरते.
प्रवासी आणि चालकाची सुरक्षा
गाडी नीट चालवणं हे ड्रायव्हरचं काम आणि प्रवाशांची काळजी घेणं ही जबाबदारी आहे. पण अपघात कधीही होऊ शकतो. तेव्हा टॅक्सी विमा मदतीला येतो. त्यात कंपनीकडून दिलेलं कव्हर आणि वेगवेगळे ॲड–ऑन फायदे खूप उपयोगी असतात. चला, त्याबद्दल समजून घेऊया
- थर्ड–पार्टी लायबिलिटी कव्हर – टॅक्सीमुळे तिसऱ्या व्यक्तीला झालेली दुखापत, मृत्यू किंवा मालमत्तेचे नुकसान भरून काढते.
- ओन डॅमेज कव्हर – अपघात, आग, चोरी, नैसर्गिक आपत्ती किंवा तोडफोडीत गाडीला झालेला तोटा भरून काढते.
- ड्रायव्हरसाठी पर्सनल ॲक्सिडेंट कव्हर – अपघातात ड्रायव्हरचा मृत्यू किंवा अपंगत्व झाल्यास आर्थिक मदत मिळते.
- प्रवासी कव्हर (ॲड–ऑन) – टॅक्सीतील प्रवाशांना झालेल्या दुखापत किंवा मृत्यूसाठी नुकसान भरपाई मिळते.
- झिरो डिप्रिसिएशन कव्हर (ॲड–ऑन) – क्लेम करताना पार्ट्स बदलताना डिप्रिसिएशन वजा केला जात नाही.
- इंजिन प्रोटेक्शन (ॲड–ऑन) – पाण्यामुळे, ऑईल लिकेज किंवा इतर टेक्निकल बिघाडामुळे इंजिनला झालेलं नुकसान कव्हर होतं.
- की रिप्लेसमेंट (ॲड–ऑन) – गाडीची चावी हरवली किंवा चोरी झाली तर नवी चावी करण्याचा खर्च कव्हर होतो.
- रोडसाइड असिस्टन्स – एमर्जन्सीमध्ये टोईंग, फ्युल भरणे, टायर पंक्चर दुरुस्ती, बॅटरी जंप–स्टार्ट सेवा मिळतात.
- लॉस ऑफ इन्कम कव्हर (काही पॉलिसीत) – अपघातानंतर गाडी रिपेयर होत असताना झालेल्या उत्पन्नाच्या नुकसानीची भरपाई मिळते.
प्रत्येक इन्शुरन्स कंपनीचे नियम आणि फायदे वेगळे असतात. तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार योग्य कव्हर निवडा. प्रीमियम जास्त–कमी वाटल्यास पॉलिसी कस्टमाईझ करण्यासाठी कंपनीशी चर्चा करा.
आपण प्रवास करताना अपघाताचा धोका नेहमीच असतो. गाडीचा मालक आणि चालक दोघांवरही प्रवाशांची जबाबदारी असते. अपघातामुळे होणारे नुकसान कव्हर करण्याचं काम इन्शुरन्स कंपनी करत असते. इन्शुरन्स कंपनी तुमच्या खांद्यावरील मोठं आर्थिक ओझं हलकं करते. जेव्हा तुमच्याकडे इन्शुरन्स असतो तेव्हा तुम्ही निर्धास्तपणे आपलं काम करू शकता. म्हणून जर तुम्ही टॅक्सी किंवा कॅब व्यवसायात असाल तर एक विश्वासार्ह इन्शुरन्स कंपनीची पॉलिसी नक्की घ्या. हे फक्त कायद्यामुळे नाही तर तुमच्यावरची जबाबदारी पार पाडण्यासाठी गरजेचं आहे.
