Heart disease: जम्मू-काश्मीरमध्ये (Jammu and Kashmir) स्टेज परफॉर्मन्सदरम्यान एका कलाकाराचा हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू (Death by heart attack) झाला. बिष्णा परिसरात जागरण दरम्यान ही घटना घडली. कार्यक्रमादरम्यान रंगमंचावर शिव आणि पार्वतीचे नाटक सुरू होते आणि 20 वर्षांचा तरुण पार्वतीच्या वेशभूषेत नाचत होता. भक्तीमय वातावरण असून लोक टाळ्या वाजवत होते.
मात्र अचानक नाचत असताना तो तरुण स्टेजवर पडला आणि बेशुद्ध झाला. हा त्याच्या कामगिरीचा भाग आहे असे लोकांना वाटले. बराच वेळ तो उठला नाही तेव्हा शिवाची भूमिका करणारी व्यक्ती त्याच्याजवळ गेली आणि त्याला उठवण्याचा प्रयत्न करू लागली. मात्र तोपर्यंत त्याचा मृत्यू झाला होता. लोकांनी तरुणाला रुग्णालयात नेले मात्र डॉक्टरांनी त्याला मृत घोषित केले.
नुकतेच उत्तर प्रदेशात गणेश चतुर्थीच्या (Ganesh Chaturthi) वेळी एका कलाकाराचाही हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू झाला होता. या घटनेचा व्हिडिओही सोशल मीडियावर (social media) चांगलाच व्हायरल झाला आहे. गेल्या काही काळामध्ये अशी अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत ज्यात अचानक एखाद्या व्यक्तीला हृदयविकाराचा झटका आला आणि काही क्षणातच त्याचा मृत्यू झाला. आश्चर्याची बाब म्हणजे अशा घटना 20 ते 30 वयोगटातील तरुणांमध्ये दिसून आल्या.
हृदयाचे रुग्ण का वाढत आहेत –
हृदय हा आपल्या शरीरातील सर्वात महत्वाचा अवयव आहे. त्याचे कार्य संपूर्ण शरीरात ऑक्सिजन आणि रक्त पुरवठा करणे आहे. हे उर्वरित अवयवांना जिवंत ठेवण्यासाठी कार्य करते. गेल्या काही वर्षांत हृदयविकार आणि हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये झपाट्याने वाढ झाली आहे. साधारणपणे 40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या व्यक्तींना हृदय, मधुमेह, उच्च रक्तदाब (high blood pressure), हृदयविकार यासारखे आजार जास्त प्रमाणात आढळतात, मात्र आता तरुणांनाही हृदयविकार (heart disease) होत आहेत आणि त्यामुळे लहान वयातच लोकांचा मृत्यूही होत आहे.
हृदयविकारांबाबत लोकांमध्ये जागृतीचा अभाव आहे. एका अहवालानुसार, देशातील 50 टक्के हृदयविकाराचे रुग्ण वेळेवर रुग्णालयात पोहोचत नाहीत. अनेक वेळा लोक हृदयविकाराच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात. छातीत दुखणे हे गॅसमुळे होणारे दुखणे समजले जाते, त्यामुळे प्रकृती बिघडते आणि अचानक हृदयविकाराचा झटका येतो. कोरोनापासून, हृदयविकाराचा झटका आणि त्यामुळे होणाऱ्या मृत्यूंच्या आकडेवारीत मोठी वाढ झाली आहे.
सुप्रसिद्ध सर्जन आणि मेदांताचे अध्यक्ष डॉ नरेश त्रेहान यांनी आज तकला सांगितले की, कोरोना झाल्यानंतर रक्त पातळ होण्याची समस्या अनेकांना दिसून आली आहे. हृदयाच्या धमन्यांमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या तयार झाल्यामुळे हृदयाच्या कार्यावरही परिणाम होतो, ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका येतो.
– कुटुंबातील एखाद्याला हृदयविकार असेल तर यापेक्षा लहान वयाच्या व्यक्तींनाही हृदयविकार होण्याची शक्यता असते.
– मधुमेहाच्या रुग्णांना हृदयविकाराचा झटका येण्याची शक्यता जास्त असते.
– याशिवाय तरुणांमध्ये उच्च रक्तदाबाचा आजारही हृदयविकाराचे कारण बनत आहे.
– जास्त वजन आणि लठ्ठपणाची मेजवानी हृदयविकारांवर.
– सिगारेट, अल्कोहोल आणि ड्रग्जचे सेवन हे हृदयविकाराचे प्रमुख कारण आहे.
– अन्न आणि तणाव हे हृदयविकाराचा धोका वाढवण्याचे प्रमुख कारण आहेत.
हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे ओळखा –
हा आजार टाळण्यासाठी प्रत्येकाला त्याची लक्षणे माहित असणे आवश्यक आहे. छातीत दुखणे म्हणजे गॅस होणे यासारख्या हृदयविकाराच्या लक्षणांना अनेकदा लोक गैरसमज करून घेतात. म्हणूनच या आजाराची लक्षणे नीट ओळखणे महत्त्वाचे आहे.
गॅसच्या बाबतीत, डाव्या हाताला वेदना, अस्वस्थता आणि घाम येत नाही. त्यामुळे अशाप्रकारे छातीत दुखत असल्यास तातडीने रुग्णालयात जावे.
हृदयविकाराच्या झटक्यादरम्यान होणारी वेदना ही गॅस किंवा इतर कोणत्याही आजाराच्या वेदनांपेक्षा खूप वेगळी असते. यामध्ये छातीवर दाब, घट्टपणा किंवा कोणीतरी दाबत असल्याची भावना असू शकते.
ही वेदना आणि अस्वस्थता खांदे, हात, पाठ, मान आणि शरीराच्या वरच्या भागात पसरू शकते.
– थंड घाम
– थकवा
– अस्वस्थता
– अस्वस्थता
– उलट्या होणे
– चक्कर येणे किंवा बेहोशी होणे
हृदयविकाराची लक्षणे दिसल्यास काय करावे –
डॉ त्रेहान यांच्या म्हणण्यानुसार, जर एखाद्या व्यक्तीला हृदयविकार असेल आणि त्याला अचानक हृदयविकाराची लक्षणे दिसू लागली तर त्याने ताबडतोब आपल्या कुटुंबातील सदस्य, नातेवाईक, शेजारी किंवा रुग्णवाहिका बोलवावी.
अचानक हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे आढळल्यास, तुम्ही घरी असलेली एस्पिरिन (डिस्प्रिन) गोळी खाऊ शकता. पाण्याऐवजी चावून खाल्ल्यास त्याचा परिणाम लवकर होतो.
जर एखाद्या व्यक्तीला ही लक्षणे तुमच्या समोर दिसली तर तुम्ही त्याचा जीव वाचवण्यासाठी त्यावेळी CPR ची मदत घेऊ शकता. सीपीआर ही एक अशी प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये हाताने छातीवर वारंवार दाब दिला जातो जेणेकरून त्याचे रक्त परिसंचरण चालू राहते. याशिवाय हृदयविकाराचा झटका आल्यास त्या व्यक्तीला बेसिक लाईफ सपोर्ट आणि अॅडव्हान्स लाईफ सपोर्ट दिल्यासही फायदा होऊ शकतो.