Heart birth defects: 4 वर्षांच्या मुलाला स्ट्रोक आला होता! जर तुम्हाला तुमच्या मुलामध्ये ही लक्षणे दिसली तर लगेच व्हा सावध….

मोफत मराठी बातम्यांसाठी आमचा ग्रुप जॉईन करा
WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

Heart birth defects:हल्ली हृदयाशी संबंधित समस्या सामान्य झाल्या आहेत. तरुणांना हृदयविकाराचा झटका (Heart attack), पक्षाघात, हृदयक्रिया बंद पडणे आदी हृदयविकारांना सामोरे जावे लागत आहे.

नुकतेच असे वृत्त समोर आले आहे की, काही वर्षांपूर्वी अमेरिकेतील मिशिगनमध्ये एका मुलाचा जन्म झाला होता, ज्याचे नाव मॅक्स वीगेल (Max Weigel) होते. त्या निरागस मुलाला जन्मापासूनच हृदयाशी संबंधित 2 समस्या होत्या.

तो जन्माला आला तेव्हा तो अॅट्रियल सेप्टल डिफेक्ट (Atrial septal defect) ने जन्माला आला होता. ASD मध्ये, हृदयाच्या वरच्या चेंबरमध्ये एक छिद्र आहे. यासोबतच त्याचे हृदयाचे डावे वेंट्रिक्युलर निकामी झाले होते, ज्याला लेफ्ट वेंट्रिक्युलर नॉन-कॉम्पॅक्शन कार्डिओमायोपॅथी म्हणतात.

2019 मध्ये जेव्हा मॅक्सवर हृदय शस्त्रक्रिया झाली तेव्हा तो 4 वर्षांचा होता. शस्त्रक्रियेनंतर त्याला घरी नेले असता तो असामान्य वागू लागला. त्यांना रुग्णालयात नेले असता, त्यांना पक्षाघाताचा झटका आल्याचे डॉक्टरांनी सांगितले.

स्ट्रोक (Stroke) नंतर त्याच्या अर्ध्या शरीराने काम करणे बंद केले होते. पण आता तो सामान्य जीवन जगत असून त्याचे वय 7 वर्षे असल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे.

ही सर्व स्थिती अॅट्रियल सेप्टल डिफेक्ट्स (एएसडी) मुळे झाली होती. हे मुलांच्या जन्मासह उद्भवते. बर्‍याच मुलांना हृदयाशी संबंधित समस्या (Heart problems) असतात, ज्याचे वेळीच निदान झाल्यास योग्य उपचार होऊ शकतात. एएसडी म्हणजे काय, त्याची लक्षणे काय आहेत आणि मुलांमध्ये काही लक्षणे दिसल्यास डॉक्टरांना कधी भेटावे हे देखील जाणून घ्या.

एट्रियल सेप्टल दोष (एएसडी) म्हणजे काय –

मायोक्लिनिकच्या मते, हृदयामध्ये चार चेंबर्स आणि चार वाल्व असतात, जे एकमेकांशी जोडलेले असतात. एट्रियल सेप्टल डिफेक्ट्स (एएसडी) हे हृदयाच्या वरच्या चेंबर्सच्या भिंतीमध्ये छिद्र आहेत (उजवीकडे आणि डाव्या अट्रिया).

सोप्या शब्दात समजून घ्या, तर ASD हा हृदयाशी संबंधित जन्मजात दोष आहे. ASD मध्ये, हृदयाच्या कक्षांच्या भिंतीमध्ये एक छिद्र आहे. या भिंतीला असलेल्या छिद्रामुळे दोन्ही चेंबरमध्ये असलेले रक्त एकमेकांमध्ये मिसळू लागते.

ही समस्या जन्मापासूनच उद्भवते. लहान ASD दुर्मिळ आहेत आणि धोका निर्माण करत नाहीत. ही छिद्रे वयानुसार बंद होतात. पण हृदयाला मोठे छिद्र पडल्याने हृदय आणि फुफ्फुसाचे नुकसान होते. ASD दुरुस्त करण्यासाठी शस्त्रक्रिया आवश्यक आहे.

ऍट्रियल सेप्टल दोषांचे प्रकार –

Secundum: हा ASD चा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. हे हृदयाच्या वरच्या चेंबर्स (Atrial septum) दरम्यान भिंतीच्या मध्यभागी स्थित आहे.

प्रिमम: या प्रकारचा एएसडी ऍट्रियल सेप्टमच्या खालच्या भागावर परिणाम करतो आणि जन्मजात असू शकतो.

सायनस व्हेनोसस (Sinus venosus) : हा एक दुर्मिळ प्रकारचा ASD आहे जो सहसा हृदयाच्या कक्षांना वेगळे करणाऱ्या भिंतीच्या वरच्या भागात होतो.

कोरोनरी सायनस: एएसडीचा हा दुर्मिळ प्रकार कोरोनरी सायनसमधील भिंतीमध्ये आढळतो.

अॅट्रियल सेप्टल दोषांची लक्षणे –

ASD असलेल्या अनेक बाळांना सुरुवातीला लक्षणे दिसत नाहीत परंतु कालांतराने त्यांना खालील लक्षणे दिसू शकतात. मायोक्लिनिकच्या मते, तुमच्या मुलामध्ये खालीलपैकी कोणतीही लक्षणे आढळल्यास, ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

  • धाप लागणे
  • खेळताना श्वास लागणे
  • थकणे
  • पाय किंवा ओटीपोटात सूज येणे
  • मंद किंवा जलद हृदय ताल
  • हृदय गती जलद ठेवा
  • धडधडणारे हृदय

ऍट्रियल सेप्टल दोष कारणे –

ऍट्रियल सेप्टल दोषांची कारणे तज्ञांनी स्पष्ट केलेली नाहीत. असे म्हटले जाते की जेव्हा मूल गर्भाशयात असते आणि त्याचे हृदय विकसित होत असते, तेव्हा एएसडी ही हृदयाच्या संरचनेची समस्या असते जी त्यावेळी उद्भवते. काही प्रकरणांमध्ये ही अनुवांशिक समस्या देखील असू शकते. याशिवाय काही वैद्यकीय परिस्थिती, औषधांचा वापर, जीवनशैली, धुम्रपान किंवा जास्त प्रमाणात मद्यपान यामुळेही ही स्थिती उद्भवू शकते.

अॅट्रियल सेप्टल दोषांमुळे होणारी समस्या –

जर एखाद्याच्या हृदयात मोठे छिद्र असेल तर ते धोकादायक असू शकते आणि नंतर या समस्या उद्भवू शकतात.

  • उजव्या हृदयाची विफलता
  • हृदयाची लय अयशस्वी
  • स्ट्रोक
  • लवकर मृत्यू
  • उच्च रक्तदाब
  • फुफ्फुसाचे नुकसान इ.