CAR PRICE HIKE : मागील दोन वर्षांपूर्वी देशाला कोविड-19 महामारीचा फटका बसल्यानंतर भारतात वाहनांच्या किमती सातत्याने वाढल्या आहेत. टोयोटा इंडियाने यापूर्वी जुलैमध्ये फॉर्च्युनर आणि इनोव्हा क्रिस्टा कारच्या किमती वाढवल्या होत्या. त्याचवेळी, टाटा मोटर्सने 1 जुलैपासून त्यांच्या व्यावसायिक वाहनांच्या किमती 1.5 टक्क्यांवरून 2.5 टक्क्यांनी वाढवल्या आहेत.
दुचाकींबद्दल बोलायचे झाल्यास, Hero MotoCorp ने 1 जुलै रोजी मोटरसायकल आणि स्कूटरच्या किमती वाढवल्या आहेत. याशिवाय, सर्व वाहन निर्मात्यांनी गेल्या दोन वर्षांत सातत्याने त्यांच्या वाहनांच्या किमती वाढवल्या आहेत. पण प्रश्न असा आहे की कंपन्या असे का करत आहेत?
वाहनांच्या किमती का वाढत आहेत? किमती वाढण्याचे प्राथमिक कारण म्हणजे सेमीकंडक्टर चिप्सचा तुटवडा आणि धातूंसह वस्तूंच्या वाढत्या किमतीमुळे पुरवठा साखळीतील अडथळे. रशिया-युक्रेन युद्धामुळे परिस्थिती आणखी बिकट झाली आहे, कारण दोन्ही देश अर्धसंवाहकांसाठी घटकांचे प्रमुख पुरवठादार आहेत.
लॅपटॉप, मोबाईल फोन, वॉशिंग मशीन आणि ऑटोमोबाईल्ससह इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे बनवण्यासाठी सेमिकंडक्टरचा वापर केला जातो. सर्व प्रमुख अर्थव्यवस्था अर्धसंवाहक पुरवठ्याच्या मर्यादांमुळे दबावाखाली आहेत. कोविड-19 महामारी आणि लॉकडाऊनमुळे कंपन्यांनी त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना घरून काम करण्यास प्रवृत्त केले आहे.
यामुळे लॅपटॉप आणि मोबाईल फोनसारख्या उपकरणांची मागणी वाढली, परंतु चिप्सचा पुरवठा मर्यादित होता. एका अहवालात असे नमूद करण्यात आले आहे की “2020 आणि 2021 मध्ये अर्धसंवाहकांची मागणी जवळजवळ सर्व उद्योगांमध्ये महामारीपूर्व अंदाजापेक्षा जास्त होती.”
अहवालात पुढे स्पष्ट केले आहे की “याचा अर्थ ऑटोमोटिव्ह OEM आणि टियर-1 पुरवठादार चिप्ससाठी इतर उद्योगांमधील कंपन्यांशी वाढत्या स्पर्धा करत आहेत. लॉकडाऊन दरम्यान लोक घरातच राहिल्याने वाहनांची मागणी कमी झाली.
सेमीकंडक्टर शॉर्टेज ऑटोमोबाईल कंपन्यांनी इन्व्हेंटरी खर्च कमी करण्यासाठी चिप्सच्या ऑर्डर कशा कमी केल्या, परंतु 2020 च्या अखेरीस मागणी वाढू लागली तेव्हा ते कमी होत होते. रशिया 25-30 टक्के पॅलेडियमचा पुरवठा करतो, जो चिप्सच्या उत्पादनातील महत्त्वाचा घटक आहे.
दुसरीकडे, युक्रेन जगातील 25-35 टक्के शुद्ध निऑन गॅसचा पुरवठा करतो, ज्याचा वापर चिप्स बनवण्यासाठी देखील केला जातो. युद्धामुळे पुरवठा साखळी सामान्यपणे कार्य करणे अशक्य झाले आहे. त्याचबरोबर यातील आणखी एक कारण म्हणजे तेलाच्या किमतीत झालेली वाढ.
मॅकिन्सेच्या अहवालात असे म्हटले आहे की सेमीकंडक्टरची वाहतूक हवाई मार्गाने केली जाते आणि एअर टर्बाइन इंधन (एटीएफ) ची किंमत वाढली आहे. सल्लागार कंपन्यांनी म्हटले आहे की चिपचा तुटवडा किमान काही वर्षे कायम राहण्याची अपेक्षा आहे.