Mukesh Ambani : आज देशातील सर्वात श्रीमंत रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेडचे अध्यक्ष मुकेश अंबानी यांचा 66 व वाढदिवस आहे. त्यांचा जन्म 19 एप्रिल 1957 रोजी भारताबाहेर यमनमध्ये झाला होता.
आशियातील सर्वात श्रीमंत व्यक्ती
अलीकडेच, फोर्ब्सने 2023 ची अब्जाधीशांची यादी जाहीर केली आणि मुकेश अंबानी यांना आशियातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तीचा मुकुट देण्यात आला. फोर्ब्सच्या रिअल टाईम अब्जाधीशांच्या निर्देशांकानुसार, मुकेश अंबानी $84.1 अब्ज (मुकेश अंबानी नेट वर्थ) च्या संपत्तीसह जगातील सर्वोच्च अब्जाधीशांच्या यादीत 13 व्या स्थानावर आहेत.
गेल्या वर्षीपर्यंत अंबानींचा या यादीत टॉप-10 मध्ये समावेश होता. मुकेश अंबानींचा इथपर्यंत पोहोचण्याचा प्रवास खूप रंजक राहिला आहे. जिथून त्यांचे वडील दिवंगत धीरूभाई अंबानी यांनी रिलायन्स इंडस्ट्रीज सोडली होती, तेथून अंबानींनी ती अशा टप्प्यावर नेली की देश आणि जगातील मोठ्या कंपन्या खूप मागे राहिल्या.
मध्येच अभ्यास सोडून व्यवसायात जा
मुकेश अंबानी यांनी बॉम्बे युनिव्हर्सिटीमधून केमिकल इंजिनीअरिंगमध्ये पदवी प्राप्त केली आहे. यानंतर त्यांनी स्टॅनफोर्ड युनिव्हर्सिटीमध्ये प्रवेशही घेतला, पण अभ्यास मध्येच सोडून त्यांनी वडिलांसोबत व्यवसाय शेअर करण्यास सुरुवात केली.
मुकेश अंबानी यांनी 1981 मध्ये वडील धीरूभाई अंबानी यांच्यासोबत रिलायन्स ग्रुपमध्ये एंट्री घेतली. यानंतर, 1985 मध्ये कंपनीचे नाव रिलायन्स टेक्सटाईल इंडस्ट्रीज लिमिटेड वरून बदलून रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड करण्यात आले.
आपल्या वडिलांच्या खांद्याला खांदा लावून चालत मुकेश अंबानी यांनी पेट्रोलियमशिवाय दूरसंचार क्षेत्रातही आपली पावले टाकली आणि रिलायन्स कम्युनिकेशन्स लिमिटेडची स्थापना केली.
वडिलांच्या मृत्यूनंतर सूत्रे हाती घेतली
6 जुलै 2002 रोजी धीरूभाई अंबानी यांच्या निधनानंतर मुकेश अंबानी यांनी रिलायन्स इंडस्ट्रीजची सूत्रे हाती घेतली. मात्र, वडिलांच्या निधनानंतर त्यांचा आणि धाकटा भाऊ अनिल अंबानी यांच्यात मालमत्तेवरून वाद सुरू झाला आणि हा वाद फाळणीपर्यंत पोहोचला.
अंबानी कुटुंबातील विभाजनाचा भाग म्हणून, रिलायन्स इन्फोकॉम धाकटा भाऊ अनिल अंबानी यांच्याकडे, तर रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड मुकेश अंबानी यांच्याकडे गेली.
75,000 कोटींची कंपनी
मुकेश अंबानी यांनी रिलायन्स इंडस्ट्रीजची सूत्रे हाती घेतली तेव्हा 2002 मध्ये त्याचे बाजार भांडवल फक्त 75,000 कोटी रुपये होते. यानंतर मुकेश अंबानींनी आपल्या मेहनतीने आणि समर्पणाने रिलायन्स इंडस्ट्रीजला देशातील सर्वात मोठी कंपनी बनवले.
गेल्या वर्षी 2022 मध्ये, रिलायन्स 19 लाख कोटी एमकॅपसह देशातील पहिली कंपनी बनली. जरी, तेव्हापासून त्याचे बाजार मूल्य घसरले आहे, परंतु तरीही ते सध्या 15 लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त आहे.
मुकेश अंबानी यांनी त्यांच्या क्षमतेच्या बळावर रिलायन्सला मोठ्या उंचीवर नेले, तर त्यांचा धाकटा भाऊ अनिल अंबानी यांच्या नेतृत्वाखालील रिलायन्स कॅपिटल आता विकण्याच्या मार्गावर आहे.
प्रत्येक क्षेत्रात मुकेश अंबानींची धमक
रिलायन्स इंडस्ट्रीजची सूत्रे हाती घेतल्यानंतर मुकेश अंबानी यांनी केवळ पेट्रोलियमच नव्हे तर रिटेल, लाइफ सायन्सेस, लॉजिस्टिक, टेलिकॉम आणि पायाभूत सुविधा क्षेत्रातही मजबूत खेळी केली.
जिओच्या जोरावर रिलायन्स कर्जमुक्त
मुकेश अंबानींच्या दूरदर्शीपणामुळे, रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड (RIL LTD) ने अवघ्या 58 दिवसांत Jio प्लॅटफॉर्म्सचा एक चतुर्थांश हिस्सा विकून 1.15 लाख कोटी रुपये उभे केले आणि राइट्स इश्यूद्वारे 52,124.20 कोटी रुपये उभे केले.
यामुळे कंपनी वेळेच्या नऊ महिने आधीच पूर्णपणे कर्जमुक्त झाली. 31 मार्च 2020 अखेर रिलायन्सवर 1,61,035 कोटी रुपयांचे कर्ज होते आणि कंपनीने 31 मार्च 2021 पर्यंत परतफेड करण्याचे लक्ष्य ठेवले होते.
तिन्ही मुले व्यवसायात सक्रिय
रिलायन्स ग्रुपचा विस्तार झपाट्याने होत असून आता मुकेश अंबानी यांनी त्यांच्या तीन मुलांवर मोठी जबाबदारी सोपवली आहे. मुकेश अंबानी यांचा मोठा मुलगा आकाश अंबानी रिलायन्स जिओचे नेतृत्व करत आहे, तर त्यांची जुळी बहीण आणि मुकेश-नीता अंबानी यांची मुलगी ईशा अंबानी रिलायन्स रिटेलला नवीन उंचीवर नेण्यासाठी एकामागून एक करार करताना दिसत आहे.