आज रविवार, 12 नोव्हेंबर वर्षातील सर्वात महत्वाचा सण म्हणजेच दिवाळी आजसाजरी होणार आहे. या दिवशी लक्ष्मी आणि गणेशाची पूजा केल्याने भाग्य जागृत होते. दिवाळीत लक्ष्मीपूजनासाठी दोन शुभ मुहूर्त आहेत. पहिला शुभ मुहूर्त प्रदोष काळात असतो. प्रदोष काल 12 नोव्हेंबर रोजी संध्याकाळी 05.28 ते 08:07 पर्यंत असेल, ज्यामध्ये वृषभ काल संध्याकाळी 05.39 ते 07.33 पर्यंत असेल.
दरवर्षी कार्तिक अमावस्येला दिवाळीचा सण साजरा केला जातो. यंदाची दिवाळी १२ नोव्हेंबर रोजी साजरी होणार आहे. दिवाळीच्या रात्रीला महानिषाची रात्र असेही म्हणतात. असे म्हणतात की या रात्री महालक्ष्मी पृथ्वीवर भ्रमण करते. ज्याला दिवाळीत लक्ष्मी देवीकडून ऐश्वर्य आणि समृद्धीचे वरदान मिळवायचे असेल तर त्याची प्रार्थना नक्कीच मान्य होते.
दिवाळी आणि लक्ष्मी देवीचा महिमा
माता लक्ष्मी ही संपत्ती आणि संपत्तीची देवी आहे. ज्योतिषशास्त्रात देवी लक्ष्मीचा संबंध शुक्र ग्रहाशी आहे. लक्ष्मी मातेच्या उपासनेने धनाची प्राप्ती होते. लक्ष्मीच्या पूजेने केवळ धनच नाही तर नाव आणि कीर्तीही मिळते. वैवाहिक जीवनही सुधारते. आर्थिक समस्या कितीही मोठी असली तरी देवी लक्ष्मीची पूजा केल्याने प्रत्येक आर्थिक संकट दूर होते.
दिवाळी पूजेसाठी शुभ मुहूर्त
कार्तिक अमावस्येला दिवाळी साजरी केली जाते. यावेळी कार्तिक अमावस्या 12 नोव्हेंबर रोजी दुपारी 2:45 ते दुसऱ्या दिवशी म्हणजेच 13 नोव्हेंबर रोजी दुपारी 2:57 पर्यंत राहील.
लक्ष्मीपूजनासाठी दोन शुभ मुहूर्त
दिवाळीत लक्ष्मीपूजनासाठी दोन शुभ मुहूर्त आहेत. पहिला शुभ मुहूर्त प्रदोष काळात असतो. प्रदोष काल 12 नोव्हेंबर रोजी संध्याकाळी 05.28 ते 08:07 पर्यंत असेल, ज्यामध्ये वृषभ काल संध्याकाळी 05.39 ते 07.33 पर्यंत असेल. या काळात पूजा करणे उत्तम राहील. म्हणजेच तुम्हाला लक्ष्मीपूजनासाठी 1 तास 54 मिनिटांचा वेळ मिळेल. लक्ष्मीपूजनाचा दुसरा शुभ मुहूर्त निशिथ काळात सापडेल. निशीथ काळ 12 नोव्हेंबर रोजी रात्री 11.39 ते 12.32 या वेळेत असेल.
पूजा साहित्य
- माँ लक्ष्मी, गणेश जी, माता सरस्वती आणि कुबेर देव यांची मूर्ती.
- अक्षता, लाल फुले, कमळ आणि गुलाबाची फुले, हार, सिंदूर, कुमकुम, रोळी, चंदन.
- सुपारीची पाने आणि सुपारी, केशर, फळे,
- मध, अत्तर,पाणी, दूध, दही, तेल, शुद्ध तूप, कलव, पंचपल्लव,
- कलश, पितळेचा दिवा, मातीचा दिवा, कापसाची वात, नारळ, लक्ष्मी आणि गणेशाची सोन्याची किंवा चांदीची नाणी, धणे.
- आसनासाठी लाल किंवा पिवळे कापड, लाकडी स्टूल, आंब्याची पाने
- लवंग, वेलची, दूर्वा इ.
अशी करा पूजा
- दिवाळीत मुख्यतः लक्ष्मी आणि गणपतीची पूजा केली जाते. अशा स्थितीत पूजेसाठी सर्व प्रथम पूजास्थानाची स्वच्छता करावी आणि व्यासपीठावर लाल किंवा पिवळे कापड पसरावे. नंतर या मधोमध मूठभर धान्य ठेवा.
- धान्याच्या मध्यभागी कलश ठेवा. यानंतर कलशात पाणी भरून त्यात एक सुपारी, झेंडूचे फूल, एक नाणे आणि काही तांदळाचे दाणे टाका. कलशावर 5 आंब्याची पाने गोलाकार आकारात ठेवा.
- मधोमध लक्ष्मीची मूर्ती आणि कलशाच्या उजव्या बाजूला गणेशाची मूर्ती ठेवा.
- आता एका छोट्या ताटात तांदळाच्या दाण्यांचा छोटा डोंगर करून हळद लावून कमळाचे फूल करून त्यात काही नाणी घालून मूर्तीसमोर ठेवा.
- यानंतर, मूर्तीसमोर तुमचा व्यवसाय/खाते पुस्तके आणि इतर पैसे/व्यवसायाशी संबंधित वस्तू ठेवा. आता लक्ष्मी आणि गणपतीला तिलक लावा आणि दिवा लावा.
- यासोबतच कलशावरही टिळक लावा. यानंतर गणपती आणि लक्ष्मीला फुले अर्पण करा आणि काही फुले पूजेसाठी तळहातात ठेवा. डोळे बंद करून दिवाळी पूजा मंत्राचा जप करा. तळहातात ठेवलेले फूल गणेश आणि लक्ष्मीला अर्पण करावे.
- लक्ष्मीची मूर्ती घेऊन पाण्याने स्नान करावे व नंतर पंचामृताने स्नान करावे. मूर्तीला पुन्हा पाण्याने आंघोळ करून स्वच्छ कपड्याने पुसून परत ठेवा. मूर्तीवर हळद, कुंकू, तांदूळ घाला.
- देवीच्या गळ्यात हार घाला आणि अगरबत्ती लावा. त्यानंतर नारळ, सुपारी आणि सुपारी अर्पण करा. देवीच्या मूर्तीसमोर काही फुले आणि नाणी ठेवा. ताटात दिवा घ्या, पूजेची घंटा वाजवा आणि देवी लक्ष्मीची आरती करा.
- यानंतर घराच्या वेगवेगळ्या भागात दिवे लावायला सुरुवात करा. घराव्यतिरिक्त विहिरीजवळ आणि मंदिरात दिवा लावावा. लाल, पिवळे किंवा चमकदार रंगाचे कपडे घालून दिवाळीची पूजा करा. काळा, तपकिरी किंवा निळा रंग टाळा.
- त्यानंतर आई लक्ष्मी आणि गणपतीला फुले आणि मिठाई अर्पण करा. यानंतर प्रथम गणेशाच्या मंत्रांचा आणि नंतर देवी लक्ष्मीचा जप करा.
- शेवटी आरती करून शंख वाजवा. घरामध्ये दिवा लावण्यापूर्वी ताटात पाच दिवे ठेवून फुले वगैरे अर्पण करा.
दिवाळी पूजा मंत्र
माँ लक्ष्मी मंत्र
ओम श्रीं श्रीं श्रीं कमले कमलालये प्रसीद प्रसीद श्रीं ह्रीं श्रीं ओम महालक्ष्मी नमः।
श्री गणेश मंत्र
गजाननभूतगभु गणादिसेवितं कपितथा जम्बु फलचारुभक्षणम् ।
उमासुतां सु शोका विनास्करकं नमामि विघ्नेश्वरपदपंकजम् ।
कुबेर मंत्र
ओम ह्रीं श्रीं क्रीम श्रीं कुबेराय अष्ट-लक्ष्मी मम गृहे धनं पुरे पुरे नमः।
दिवाळीत गणपती पूजेचे फायदे
दिवाळीत गणपतीची पूजा केल्याने सर्व प्रकारचे अडथळे दूर होतात. गणपतीची पूजा करून आर्थिक लाभाचे प्रयोगही केले जातात. श्रीगणेशाची उपासना केल्याने मुलांच्या जीवनाचे रक्षण होते आणि त्यांची बुद्धिमत्ता मजबूत होते. श्री गणेशाची पूजा केल्याने मुलांची शिक्षणात प्रगती होते.
लक्ष्मी पूजनाचे नियम
पांढरी किंवा गुलाबी वस्त्रे परिधान करून लक्ष्मीची पूजा करावी. लक्ष्मीच्या त्या मूर्तीची पूजा करावी, ज्यामध्ये ती गुलाबी कमळाच्या फुलावर बसलेली असते. तसेच, त्यांच्या हातून पैसा ओतत आहे. देवी लक्ष्मीला गुलाबी फुले, विशेषत: कमळ अर्पण करणे चांगले असते.