Ahilyanagar News: अहिल्यानगर- कृषी उत्पन्न बाजार समितीच्या नेप्ती उपबाजारात गावरान लाल कांद्याची आवक सोमवारी (१२ मे २०२५) ४५,७३५ गोण्यांवर पोहोचली, जी शनिवारच्या तुलनेत १०,००० गोण्यांनी जास्त आहे. मात्र, ही वाढलेली आवक शेतकऱ्यांसाठी सुखद ठरली नाही, कारण कांद्याचे भाव घसरलेले आहेत. लिलावात एक नंबर गावरान कांद्याला प्रतिक्विंटल १,२०० ते १,४०० रुपये भाव मिळाला, तर काही अपवादात्मक गोण्यांना १,६०० रुपये मिळाले.
अहिल्यानगर जिल्ह्यात यंदा कांदा लागवडीचे क्षेत्र ५०,००० हेक्टरने वाढले आहे, पण अवकाळी पाऊस आणि बाजारातील मागणी-पुरवठ्याचे असंतुलन यामुळे शेतकऱ्यांना अपेक्षित नफा मिळत नाही. केंद्र सरकारने कांद्यावरील निर्यात शुल्क माफ केल्याने महिन्याभरानंतर भाववाढीची आशा आहे, असे बाजार समितीचे उपसभापती रभाजी सूळ यांनी सांगितले.
कांद्याची वाढलेली आवक आणि घसरलेले भाव
नेप्ती उपबाजारात सोमवारी २५,१५५ क्विंटल गावरान लाल कांद्याची आवक झाली, आणि २२८ ट्रक कांद्याने बाजार गजबजला. लिलावात एक नंबर कांद्याला १,२०० ते १,४०० रुपये प्रति क्विंटल भाव मिळाला, तर काही चांगल्या प्रतीच्या गोण्यांना १,६०० रुपये मिळाले. दोन नंबर कांद्याला ८०० ते १,२०० रुपये, तीन नंबर कांद्याला ५०० ते ८०० रुपये आणि चार नंबर कांद्याला २०० ते ५०० रुपये भाव मिळाला. किमान भाव २०० रुपये, सरासरी ९५० रुपये आणि कमाल १,४०० रुपये प्रति क्विंटल असे नोंदवले गेले. शनिवारच्या तुलनेत आवक १०,००० गोण्यांनी वाढली, पण भाव मात्र स्थिर किंवा घसरलेले राहिले. “आवक वाढल्याने व्यापाऱ्यांनी कमी बोली लावली, आणि शेतकऱ्यांना कमी भाव स्वीकारावे लागले,” असे एका स्थानिक शेतकऱ्याने सांगितले.
कांदा लागवडीत वाढ, पण अवकाळी पावसाचा फटका
अहिल्यानगर जिल्हा हा नाशिकनंतर महाराष्ट्रात कांदा लागवडीसाठी दुसऱ्या क्रमांकाचा जिल्हा आहे. यंदा रब्बी हंगामात २.२३ लाख हेक्टरवर कांदा लागवड झाली, जी मागील वर्षीच्या १.७३ लाख हेक्टरच्या तुलनेत ५०,००० हेक्टरने जास्त आहे. मागील वर्षी कांद्याला चांगले भाव मिळाल्याने शेतकऱ्यांनी यंदा लागवडीचे क्षेत्र वाढवले. मात्र, सध्या सुरू असलेला अवकाळी पाऊस कांदा उत्पादकांसाठी डोकेदुखी ठरला आहे. शेतात काढलेला कांदा भिजल्याने नुकसान होत आहे, आणि ज्यांच्याकडे साठवणुकीची सोय नाही, असे शेतकरी बाजारात कांदा विक्रीसाठी आणत आहेत. यामुळे आवक वाढली, पण मागणी मर्यादित असल्याने भाव पडले. “पाऊस आणि कमी मागणी यामुळे आमचा कांदा स्वस्तात विकावा लागतोय,” अशी खंत एका शेतकऱ्याने व्यक्त केली.
निर्यात शुल्क माफीचा प्रभाव
केंद्र सरकारने मे २०२४ मध्ये कांद्यावरील निर्यात शुल्क माफ केले, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना भाववाढीची आशा निर्माण झाली आहे. मागील वर्षी डिसेंबर २०२३ मध्ये कांदा निर्यातबंदी लागू झाल्याने भाव १,२०० ते १,६०० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत खाली आले होते. आता निर्यात शुल्क माफ झाल्याने आंतरराष्ट्रीय मागणी वाढण्याची शक्यता आहे. बाजार समितीचे उपसभापती रभाजी सूळ यांच्या मते, “एप्रिल-मे महिन्यात कांद्याचे भाव कमी असतात, पण महिन्याभरानंतर निर्यातीमुळे भाव वाढतील.” मागील दहा वर्षांचा ट्रेंड पाहता, जून-जुलैमध्ये कांद्याला चांगले भाव मिळण्याची शक्यता आहे. मात्र, सध्या ज्यांच्याकडे साठवणुकीची सोय नाही, अशा शेतकऱ्यांना कमी भावात कांदा विकावा लागत आहे.
शेतकऱ्यांचे नुकसान
अनेक शेतकऱ्यांनी कांदा चाळीत साठवला आहे, पण ज्यांच्याकडे अशी व्यवस्था नाही, त्यांना कांदा तातडीने विक्रीसाठी आणावा लागतो. अवकाळी पावसामुळे कांदा भिजण्याचा धोका वाढला आहे, आणि साठवणुकीदरम्यान ३०-४०% नुकसान होण्याची भीती आहे. “कांदा साठवायचा म्हणजे खर्च आणि धोका दोन्ही. त्यापेक्षा कमी भावात विकलेलं बरं,” असे एका शेतकऱ्याने सांगितले. साठवणुकीच्या सुविधा आणि कोल्ड स्टोरेज यांचा अभाव यामुळे शेतकऱ्यांना कमी भाव मिळत आहेत. याशिवाय, बाजारातील व्यापाऱ्यांच्या कमी बोलीमुळेही शेतकऱ्यांचा नफा कमी होत आहे.
