नुकताच भारताच्या संरक्षण क्षमतेत एक मोठा आणि अभिमानास्पद टप्पा गाठण्यात आला आहे, ज्याने फक्त देशातील नव्हे तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही लक्ष वेधले आहे. आपण अशा एका शस्त्रप्रणालीविषयी बोलत आहोत, ज्यामुळे चीन आणि पाकिस्तानसारखे शत्रूराष्ट्रदेखील धास्तावले आहेत. ही केवळ एक तांत्रिक प्रगती नाही, तर भारताच्या स्वावलंबी वाटचालीचा एक ठोस पुरावा आहे. आपले संरक्षण संशोधक आणि सैन्य यांचे मिळून केलेले हे सामूहिक यश आज देशाच्या अभिमानाचे कारण बनले आहे.
भारतात तयार करण्यात आलेल्या दोन अत्याधुनिक तोफखाना प्रणाली Mounted Gun System (MGS) आणि Advanced Towed Artillery Gun System (ATAGS) यांनी भारतीय लष्कराच्या ताकदीत भर घातली आहे. विशेष म्हणजे या प्रणाली पूर्णपणे देशातच विकसित करण्यात आल्या असून, यामध्ये 85 टक्के भाग स्वदेशी आहेत. या नव्या शस्त्रांनी भारतीय लष्कराला अशी क्षमता दिली आहे, जी केवळ अचूक हल्ला करण्यापुरती मर्यादित नाही, तर लवकर जागा बदलण्यासही सक्षम आहे, जे आधुनिक युद्धासाठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते.
MGS प्रणाली
MGS प्रणालीची कल्पना 2018 मध्ये आकाराला आली. त्यानंतर 2019 मध्ये अधिकृत मान्यता मिळाल्यावर 2021 मध्ये तिचं प्रत्यक्ष निर्माण सुरू झालं आणि 2023 मध्ये ती प्रणाली पूर्णपणे तयार झाली. हे वाहन सुमारे 30 टन वजनाचं असून, ते युद्धात मोठा फरक घडवून आणण्याची क्षमता ठेवतं. वाळवंट असो, डोंगराळ भाग असो किंवा पाणथळ जागा असो हे वाहन कुठेही सहज चालवता येतं. एकदा गोळीबार केल्यानंतर ते लगेच दुसऱ्या ठिकाणी हलू शकतं, त्यामुळे शत्रूला त्याचा माग काढणं फारच कठीण होतं.
हे शस्त्र 46 किलोमीटर दूर असलेल्या लक्ष्यावर अचूक हल्ला करू शकतं आणि एका मिनिटात 6 शेल फायर करण्याची क्षमता ठेवतं. प्रत्येक शेलचं वजन सुमारे 45 किलो असून, या वाहनात 24 शेल एकाच वेळी ठेवता येतात. विशेष म्हणजे, ही संपूर्ण प्रणाली संगणकीकृत आहे. लक्ष्याचे निर्देशांक दिले की, ती अचूकपणे हल्ला करते. इंधन भरल्यानंतर ते 400 किलोमीटरपर्यंत चालू शकतं आणि त्याचा जनरेटर 12 तास सलग काम करू शकतो. यासाठी केवळ 6 जणांची टीम लागते आणि ड्रायव्हरचं केबिन पूर्णपणे बुलेटप्रूफ असतं.
ATAGS प्रणाली
दुसरीकडे, ATAGS ही प्रणाली तयार होण्यासाठी DRDO ला जवळपास 10 वर्षे लागली. पण हा वेळ वाया गेला असं कोणालाही वाटणार नाही, कारण ही प्रणाली इतकी अचूक आणि प्रभावी आहे की ती युद्धभूमीत खरी क्रांती घडवून आणू शकते. तिचं वजन सुमारे 19.5 टन आहे आणि ती 1 मिनिटात 5 तर 2.3 मिनिटात तब्बल 10 शेल फायर करू शकते. तिचं वैशिष्ट्य म्हणजे तिला युद्धासाठी सज्ज होण्यासाठी फक्त 2.5 मिनिटं लागतात. तिचं अचूकतेचं प्रमाण फक्त 0.6 टक्के आहे, जे अतिशय लक्षणीय मानलं जातं.
या दोन्ही प्रणालींनी केवळ भारतातच नव्हे तर परदेशातही आपली छाप सोडली आहे. भारताने यापैकी काही युनिट्स आर्मेनियालाही निर्यात केली असून, इतर देशही त्यात रस दाखवत आहेत. भारतीय लष्कराने सध्या ATAGS ची 307 युनिट्सची ऑर्डर दिली आहे, जी लवकरच तैनात करण्यात येणार आहेत.
