तुमच्या आयुष्यातील किती वर्षं तुम्ही झोपण्यात घालवत आहात, याचा कधी विचार केला आहे का? हा प्रश्न ऐकून तुम्हाला थोडी गंमतही वाटेल, पण त्यामागचं उत्तर मात्र खळबळजनक आहे. झोप जी आपल्याला नेहमीच एक विश्रांतीसाठीची गरज वाटते, ती खरंतर आपल्या संपूर्ण आयुष्याचा एक मोठा भाग गिळंकृत करते, इतका की ते ऐकून तुमची उरलेली झोपही उडून जाईल!
25 वर्ष झोपेतच जातात?
जगण्याच्या घड्याळात आपण प्रत्येक क्षण मोजतो, काही क्षण टीव्ही समोर जातात, काही मोबाइलच्या पडद्यावर, काही कामात, पण सर्वात जास्त वेळ आपण कुठे घालवतो, हे ऐकून तुम्हाला आश्चर्याचा धक्का बसेल, तो म्हणजे झोपेत. हो, आपण आयुष्याचा जवळपास एक तृतीयांश काळ झोपूनच घालवतो. एखादा सामान्य माणूस जर सरासरी 79 वर्षं जगला, तर त्यातील सुमारे 26 वर्षं तो अंथरुणावर असतो. ही संख्या फक्त दिवसांमध्ये नाही तर तब्बल 227,916 तास इतकी आहे. म्हणजे रोज 7 ते 8 तास झोप घेणं केवळ सवय नाही, तर आपल्याला आपलं जीवन जगण्यासाठी आवश्यक असलेली ऊर्जा आणि ताजेपणा मिळवण्याचा नैसर्गिक उपाय आहे.
अजून आश्चर्य म्हणजे, केवळ झोप नव्हे, तर झोपण्याचा “प्रयत्न” करताना सुद्धा आपण जवळपास 7 वर्षं घालवतो, म्हणजेच एकूण 33 वर्षं. म्हणजेच जवळपास अर्धं आयुष्य केवळ झोपेसाठी जाते. 2024 मध्ये यूकेमध्ये करण्यात आलेल्या एका सर्वेक्षणानुसार, सरासरी व्यक्ती दररोज फक्त 6 तास झोपते. त्यामुळे झोपेसाठी प्रयत्न करत राहणं आणि खरंच झोप लागणं, यामध्येही मोठा वेळ जातो.
पण झोपेचा विषय इतक्यावरच थांबत नाही. ही फक्त विश्रांतीसाठीची प्रक्रिया नाही. आपल्या शरीरात अनेक महत्त्वाचे जैविक बदल झोपेतच होतात. रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणं, हार्मोनल समतोल राखणं, वजन नियंत्रण, मनाचे स्वास्थ्य आणि भावनिक संतुलन हे सगळं झोपेवरच अवलंबून असतं. झोप चांगली झाली, की दिवस सुफळ. झोप उडाली, तर सगळं कोसळतं.
फक्त 1-3% लोक झोप कमी घेतात
म्हणूनच काही जण झोप कमी करून ‘उत्पादनशीलते’चा वेळ वाढवण्याचा प्रयत्न करतात, तेव्हा ते त्यांच्या आरोग्याशी धोका पत्करत असतात. संशोधन सांगतं की, जगात फक्त 1 ते 3 टक्के लोक असे आहेत, जे खरोखरच कमी झोपूनसुद्धा पूर्ण क्षमतेनं काम करू शकतात. उर्वरित 97 टक्के लोकांसाठी झोप ही शरीराची मूलभूत गरज आहे आणि ती वेळ कमी केल्यास मानसिक आणि शारीरिक स्वास्थ्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
