जगातील काही गोष्टी ऐकताना आपण थक्क होतो. जसं की, आजही जगात असे काही देश आहेत जिथे अनेक महिलांना आयुष्यभर अविवाहित राहावं लागतं आणि ही त्यांची इच्छा नसते, तर एक प्रकारची सक्तीच असते. आपण जिथे लग्न हे आयुष्याचं एक महत्त्वाचं पाऊल मानतो, तिथे हे वास्तव थोडंसं विचलित करणारं वाटतं. पण या मागचं कारण जेव्हा समजतं, तेव्हा या स्त्रियांप्रती आपल्याला सहवेदना वाटते.
भारतातील अनेक भागांमध्ये आजही मुलींना लग्न म्हणजे तिचं अंतिम लक्ष्य, असं गृहीत धरलं जातं. मात्र दुसरीकडे, जगाच्या काही भागांत परिस्थिती अगदी उलटी आहे. जपान, दक्षिण कोरिया यांसारख्या देशांत आधुनिक शिक्षण, नोकरी आणि स्वावलंबनामुळे मुली लग्नाला ओझं मानू लागल्या आहेत. त्या नात्यांची अपेक्षा जरूर ठेवतात, पण लग्नाच्या जबाबदाऱ्या स्वीकारण्याऐवजी स्वातंत्र्य जपण्यास प्राधान्य देतात.
रशिया, बेलारूस, एस्टोनिया
मात्र, काही देशांमध्ये परिस्थिती आणखी गंभीर आहे. रशिया, बेलारूस, एस्टोनिया, हाँगकाँग आणि एल साल्वाडोर या देशांमध्ये महिला केवळ निवडीमुळे नव्हे, तर परिस्थितीच्या सक्तीने अविवाहित राहतात. या देशांमध्ये पुरुषांची संख्या इतकी कमी आहे की, अनेक महिलांना आयुष्यभर जोडीदार मिळतच नाही. रशियामध्ये तर 30 वय ओलांडलेल्या हजारो महिला आजही अविवाहित आहेत, आणि यामागचं प्रमुख कारण म्हणजे लिंग गुणोत्तरातील असंतुलन. म्हणजेच 100 महिलांमागे 100 पुरुष नसायला हवेत, हे तिथलं वास्तव आहे.
हाँगकाँग
हाँगकाँगसारख्या प्रगत शहरातही ही समस्या आहे. अनेक स्त्रिया करिअर आणि आयुष्य उभं करत असताना त्यांना समजतं की, त्यांच्या आसपास जोडीदार होण्याइतके पुरुषच नाहीत. एल साल्वाडोरमध्येही हीच अडचण. पुरुषांची संख्याच इतकी कमी की, लग्न हे स्वप्नच राहून जातं. समाजातील स्त्रियांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत चाललेली असून त्या लग्नापासून दूर राहत आहेत. काहीजणींना ते पसंत आहे, तर काहींसाठी ही एक वेदनादायक अडचण आहे.
या समस्येवर उपाय म्हणून अनेक सरकारांनी सामाजिक योजना सुरू केल्या आहेत. काहींनी आर्थिक प्रोत्साहन देण्याची घोषणा केली आहे, तर काही देशांत लग्नासाठी विशेष योजना आखल्या जात आहेत.
