राजस्थानच्या मातीला असंख्य शौर्यगाथा लाभलेल्या आहेत, परंतु एका किल्ल्याने इतकी युद्धं पाहिली की तो इतिहासाचा जिवंत साक्षीदार ठरला. हा किल्ला म्हणजेच मेवाडमधील चित्तोडगड किल्ला, जो राजपूतांच्या सन्मानाचा आणि बलिदानाचा अमर प्रतीक आहे. जिथे केवळ तलवारी नव्हे तर प्रेम, शौर्य, आणि आत्मबलिदानाच्या ज्योती देखील पेटल्या.
राणी पद्मिनीचा जौहर
या किल्ल्यावरच्या तिन्ही मोठ्या लढायांनी भारतीय इतिहासाला रक्ताने रंगवले. 1303 मध्ये दिल्लीचा सुलतान अल्लाउद्दीन खिलजीने चित्तोडवर हल्ला केला. या युद्धात राजा रतनसिंह शहीद झाला आणि त्यानंतर राणी पद्मिनीने अनेक स्त्रियांसह पहिला जौहर केला. हे आत्मदहन केवळ पराभव स्वीकारण्यापेक्षा सन्मान राखण्यासाठीचे उदाहरण ठरले.
पुढे 1535 मध्ये गुजरातचा सुलतान बहादूर शाह चित्तोडवर चालून आला. त्या वेळी राणी कर्णावतीने पराभवाचे संकेत पाहून दुसरा जौहर केला. हजारो महिलांनी एकत्र आत्मदहन करत राजपूत परंपरेची अखंड शान राखली. त्या वेळचा लढा इतिहासात दगडावर कोरल्यासारखा आजही स्मरणात आहे.
मुघलांसोबतचे युद्ध
तिसरे महायुद्ध 1567-68 मध्ये सम्राट अकबर आणि राजा उदयसिंह दुसरा यांच्यात झाले. या युद्धात परत एकदा चित्तोड रक्ताने न्हालं आणि राजपूत विरंगनी यांनी तिसऱ्यांदा जौहर करत इतिहासात स्वतःचं अढळ स्थान निर्माण केलं.
या तीन जौहरांनी आणि युद्धांनी चित्तोडगड किल्ला केवळ भारतातच नव्हे तर जगात सर्वाधिक लढाया झालेल्या आणि सर्वाधिक बलिदान झालेल्या किल्ल्यांपैकी एक ठरतो. हा केवळ एक किल्ला नाही तर तो स्वाभिमानाचा गड आहे, जो आजही त्या रणभूमीची आठवण करून देतो.
