Tomato Farming: टोमॅटो ही एक लोकप्रिय भाजी आहे, जी जगभरात सर्वाधिक खाल्ली जाते आणि ती जवळपास सर्व प्रकारच्या भाज्यांमध्ये वापरली जाते.
टोमॅटोचे (Tomato) सेवन मानवी शरीरासाठी देखील खूप फायदेशीर मानले जाते, कारण टोमॅटोमध्ये कार्बोहायड्रेट्स, प्रथिने, कॅल्शियम, लोह, फॉस्फरस आणि इतर खनिज क्षार यांसारखे अनेक प्रकारचे पोषक तत्व मुबलक प्रमाणात असतात.
याच्या फळात लाइकोपीन नावाचे रंगद्रव्य आढळते. ज्याचे वर्णन जगातील सर्वात महत्वाचे अँटिऑक्सिडंट म्हणून केले गेले आहे.
या सर्वांशिवाय कॅरोटीनॉइड्स आणि व्हिटॅमिन सी सारखे घटक मुबलक प्रमाणात मुबलक प्रमाणात असतात. भाज्यांशिवाय टोमॅटोचा वापर सॅलडमध्येही केला जातो. टोमॅटोचाही व्यावसायिक वापर केला जातो.
व्यावसायिक स्तरावर ताज्या फळांव्यतिरिक्त, ते केचप, प्युरी, ज्यूस, सूप, लोणचे इत्यादी स्वरूपात जतन केले जाते आणि वापरले जाते. भारतातून टोमॅटोची प्रामुख्याने पाकिस्तान, युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका, बांगलादेश, सौदी अरेबिया, ओमान, नेपाळ, मालदीव, बहरीन आणि मलावी येथे निर्यात केली जाते.
हे पीक संपूर्ण भारतात कोणत्याही हंगामात यशस्वीपणे घेतले जाऊ शकते. जर एखाद्या शेतकऱ्याने (Farmer) नियमितपणे शेती (Farming) केली तर त्यातून चांगला व्यवसाय करून तो भरपूर पैसे (Farmers Income) कमवू शकतो.
भारत टोमॅटोची निर्यात करतो. त्यामुळे भारतीय बाजारपेठेत प्रत्येक हंगामात या भाजीपाल्याची मागणी मोठ्या प्रमाणात राहते. हे एक असे पीक आहे ज्यामध्ये शेतकऱ्याचे फारसे नुकसान होत नाही.
टोमॅटो लागवड (Tomato Cultivation) शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते. तुम्हालाही टोमॅटोची नियमित लागवड (Tomato Crop) करून वर्षभर नफा मिळवायचा असेल, तर आजची ही बातमी खास तुमच्यासाठी आहे.
टोमॅटो लागवड करताना या गोष्टींची विशेष काळजी घ्या
»टोमॅटोची लागवड वर्षभर करता येते, परंतु हिवाळ्यात त्याकडे विशेष लक्ष द्यावे लागते कारण हिवाळ्यात पडणाऱ्या दंवमुळे पीक खराब होते.
»याशिवाय अनेक गोष्टींची काळजी घ्यावी लागते जसे – टोमॅटो लागवडीसाठी प्रमाणित तापमान, टोमॅटो लागवडीसाठी योग्य माती (चिकणदार माती) आवश्यक असते.
»जर तुम्ही टोमॅटोची लागवड करणार असाल तर तुम्हाला जास्त उत्पादन हवे असेल तर तुम्हाला दोन झाडांमधील अंतराची विशेष काळजी घ्यावी लागेल.
»त्याची दोन रोपे आणि ओळीतील बी यांचे अंतर 60 सेमी ठेवावे.
»त्याची लागवड करताना माती परीक्षणानुसार खत व खतांचा वापर करावा.
»चांगल्या उत्पादनासाठी, शेत तयार करताना 25 ते 30 टन शेणखत किंवा गांडूळ खत वापरा.
टोमॅटोच्या सुधारित जातींबद्दल:- टोमॅटो पीक हे शेतकऱ्यांसाठी नियमित उत्पन्नाचे उत्तम साधन आहे. टोमॅटोची लागवड चांगल्या व सुधारित वाणांनी (Tomato Variety) केल्यास त्याच्या लागवडीतून भरपूर नफा मिळू शकतो. आजकाल बाजारात टोमॅटोच्या अनेक विकसित आणि सुधारित जाती उपलब्ध आहेत.
या जाती वेगवेगळ्या वातावरण आणि हवामानानुसार तयार केल्या गेल्या आहेत. या वाणांव्यतिरिक्त टोमॅटोच्या अशा अनेक संकरित वाणही (Tomato Improved Variety) तयार करण्यात आल्या आहेत, ज्याचा वापर करून शेतकरी अधिक उत्पादन घेत आहेत.
टोमॅटोच्या अशाच काही सुधारित आणि संकरित वाणांचा आम्ही खाली उल्लेख करत आहोत. या जातींची लागवड करून शेतकरी कमी खर्चात अधिक नफा मिळवू शकतात.
टोमॅटोचे देशी वाण – पुसा शीतल, पुसा-120, पुसा रुबी, पुसा गौरव, अर्का विकास, अर्का सौरभ आणि सोनाली या प्रमुख आहेत.
टोमॅटोच्या संकरित वाण – पुसा हायब्रीड-1, पुसा हायब्रीड-2, पुसा हायब्रीड-4, रश्मी आणि अविनाश-2 हे प्रमुख आहेत. या वाणांव्यतिरिक्त, आणखी काही सुधारित वाण आहेत जसे – स्वर्ण नवीन, स्वर्ण ललिमा, काशी अमन, काशी विशेष, स्वर्ण वैभव, स्वर्ण संपदा, काशी अभिमान इ.
टोमॅटोची सर्वोत्तम जातं :- भारतीय फलोत्पादन संशोधन संस्थेने टोमॅटोची अशी एक जातं विकसित केली आहे, ज्यापासून एका झाडापासून 19 किलो टोमॅटोचे उत्पादन होत आहे.
टोमॅटोच्या या नवीन वाढणाऱ्या जातीचे नाव अर्का रक्षक आहे. या जातीची विशेष गोष्ट म्हणजे यात रोग किंवा कीटक आढळत नाहीत.
त्यामुळेच टोमॅटोची ही जात शेतकऱ्यांमध्ये चांगलीच लोकप्रिय होत आहे. या जातीच्या वापरामुळे शेतकऱ्यांना कीड व रोगावर होणारा अतिरिक्त खर्च वाचतो.
