Vanilla Farming: भारतातील सर्वात महागड्या पिकांमध्ये व्हॅनिलाची गणना केली जाते. त्याच्या फळांचा आकार कॅप्सूलसारखा असतो. हे केक (cake), परफ्यूम आणि इतर सौंदर्य उत्पादने बनवण्यासाठी देखील वापरले जाते.
नाजूक माती त्याच्या लागवडीसाठी अतिशय योग्य मानली जाते. जमिनीचे पी.एच. मूल्य 6.5 आणि 7.5 दरम्यान असणे आवश्यक आहे. त्याचे बियाणे दोन प्रकारे पेरता येते. यामध्ये पहिली पद्धत कटिंग (cutting method) आणि दुसरी पद्धत बीजगणितीय पद्धत (algebraic method) आहे.
बियाण्याद्वारे पेरणी करणे फारच क्वचितच पसंत केले जाते, कारण व्हॅनिला धान्य फारच लहान असते, ज्यामुळे ते अंकुर वाढण्यास जास्त वेळ घेते. त्याच वेळी वेल म्हणून लागवड करणे खूप चांगले आहे, परंतु वेल पूर्णपणे निरोगी असावा.
व्हॅनिला बियाणे 40 ते 50 हजार रुपये किलोने विकले जाते –
व्हॅनिला फुले (vanilla flowers) तयार होण्यासाठी सुमारे 9 ते 10 महिने लागतात. यानंतर रोपातून बिया काढल्या जातात. त्यानंतर या बियांचा वापर खाद्यपदार्थ बनवण्यासाठी केला जातो.
सध्या भारतात व्हॅनिलाच्या बियांना 40 ते 50 हजार रुपये किलो दर मिळत आहे. अशा परिस्थितीत व्हॅनिलाची मोठ्या प्रमाणावर लागवड (Plantation of vanilla) केल्यास यापेक्षा कितीतरी अधिक नफा घेऊन शेतकरी बांधव करोडपती होऊ शकतात.
आरोग्यासाठी फायदेशीर –
व्हॅनिला बीन्समध्ये व्हॅनिलिन (vanillin) नावाचे सक्रिय रासायनिक घटक असते, जे मानवी शरीरातील खराब कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करून चांगले कोलेस्ट्रॉल वाढवण्यास मदत करते.
याशिवाय त्याची फळे आणि बिया कर्करोगासारख्या आजारांवर खूप प्रभावी मानल्या जातात. तसेच पोट स्वच्छ ठेवण्यासाठी, रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी आणि सर्दी, ताप यांसारखे छोटे-मोठे आजार दूर ठेवण्यासाठी फायदेशीर ठरते.
