आज सोमवारी पहाटे दिल्ली-एनसीआरमध्ये भूकंपाचे तीव्र धक्के बसले, ज्यामुळे लोक घाबरून घरे आणि इमारती सोडून बाहेर पडले. नॅशनल सेंटर फॉर सिस्मॉलॉजी (NCS) च्या अहवालानुसार, सोमवारी सकाळी 5:36 वाजता 4.0 रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाला. जरी तीव्रता तुलनेने कमी असली, तरीही धक्के अत्यंत जोरदार जाणवले. सोशल मीडियावर अनेक व्हिडीओ व्हायरल होत असून, त्यामध्ये इमारती आणि वस्तू हलताना स्पष्ट दिसत आहेत.
लोकांमध्ये घबराट, पण प्रशासन सतर्क : भूकंपानंतर दिल्लीतील अनेक भागांमध्ये भयाचे वातावरण निर्माण झाले. रेल्वे स्थानक, घरे आणि कार्यालयांमध्ये काम करणाऱ्या लोकांनी सुरक्षिततेसाठी बाहेर धाव घेतली.
भूकंप एवढा तीव्र का जाणवला ? भूकंपाचा केंद्रबिंदू दिल्लीतील धौला कुआनमध्ये होता भूकंपाच्या धक्क्यांची तीव्रता फक्त रिश्टर स्केलवरच्या मोजमापावर अवलंबून नसते, तर त्याचा केंद्रबिंदू कुठे आहे आणि त्याची खोली किती आहे, यावरही परिणाम होतो. या भूकंपाचा केंद्रबिंदू दिल्लीच्या धौला कुआन परिसरात होता, त्यामुळे शहरभर हादरे अधिक तीव्रतेने जाणवले. केंद्रबिंदू जितका शहराच्या जवळ असतो, तितके धक्के जास्त जाणवतात, कारण भूकंपाच्या लहरींना संरचनेपर्यंत पोहोचण्यासाठी कमी अंतर पार करावे लागते.
भूकंपाची खोली : या भूकंपाची खोली फक्त 5 किमी असल्याने हादरे अधिक तीव्र वाटले. जमिनीच्या खोलवर असलेले भूकंप सौम्य जाणवतात, पण उथळ भूकंप (10 किमीपेक्षा कमी खोलीचे) अधिक विध्वंसक असतात.
दिल्लीच्या भौगोलिक परिस्थितीचा प्रभाव : दिल्ली भूकंपीय क्षेत्र IV मध्ये आहे, म्हणजेच येथे मध्यम ते तीव्र भूकंपाचा धोका नेहमीच असतो. दिल्ली सक्रिय फॉल्ट लाइन्सजवळ असल्याने येथे वारंवार भूकंप होण्याची शक्यता असते.
उंच इमारतींवर अधिक प्रभाव : तज्ज्ञांच्या मते, उंच इमारती त्यांच्या रचनेमुळे अधिक हलतात, त्यामुळे त्यामधील लोकांना भूकंप जास्त जाणवतो.
यामुळे कंपन वाढते आणि हादरे अधिक तीव्र वाटतात.
दिल्ली-एनसीआरमध्ये बसलेल्या भूकंपाच्या जोरदार धक्क्यांमागचे प्रमुख कारण म्हणजे त्याचा केंद्रबिंदू शहराच्या अगदी जवळ असणे आणि त्याची खोली कमी असणे. जरी तीव्रता कमी असली, तरीही या कारणांमुळे कंपन अधिक जाणवले. दिल्लीसारख्या भागांमध्ये भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी सुरक्षित इमारत रचना आणि आपत्ती व्यवस्थापन अधिक मजबूत करण्याची गरज आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदींचे आवाहन
भूकंपाच्या धक्क्यांनंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी नागरिकांना शांत राहण्याचे आणि सुरक्षिततेच्या उपायांचे पालन करण्याचे आवाहन केले. त्यांनी ट्विटरवरून सांगितले की, “प्रत्येकाने सतर्क राहावे आणि अधिकाऱ्यांच्या सूचनांचे पालन करावे”.
