अहिल्यानगर- जिल्ह्यात २१व्या पशुगणनेचं काम आता शेवटच्या टप्प्यात आलं आहे. १० मार्चपर्यंत फक्त ५१ टक्के झालेली ही गणना आता ८३ टक्क्यांवर पोहोचली आहे.
या कामाला ३१ मार्च ही शेवटची मुदत आहे. गेल्या काही दिवसांत पशुगणनेचा वेग चांगलाच वाढला असून, जिल्ह्यातील पशुधनाची आकडेवारी लवकरच स्पष्ट होईल.
पशुगणना ही दर पाच वर्षांनी घेतली जाते. याआधी २०१९ साली २० वी पशुगणना झाली होती. तेव्हा जिल्ह्यात ४६ लाख पशुधन होतं, तर राज्यात एकूण ३ कोटी ३० लाख पशुधनाची नोंद झाली होती.
या आकड्यांच्या आधारे पशुसंवर्धन आणि दुग्धविकासाचं नियोजन केलं जातं. यंदा २१वी पशुगणना २४ नोव्हेंबर २०२४ रोजी सुरू झाली आणि ती ३१ मार्च २०२५ पर्यंत पूर्ण करण्याचं लक्ष्य आहे.
जिल्ह्यात हे काम व्यवस्थित पार पडावं म्हणून ३६५ प्रगणक आणि ९३ पर्यवेक्षकांची टीम कामाला लागली आहे.
या वेळी पशुगणना वेगळ्या पद्धतीने होतेय. ही प्रक्रिया पहिल्यांदाच पूर्णपणे ऑनलाइन, म्हणजेच मोबाइल ॲपच्या साहाय्याने केली जात आहे. यामुळे कामात पारदर्शकता आणि गती आली आहे.
गावं आणि शहरातल्या १६ प्रकारच्या पशुधन प्रजाती आणि कुक्कुट पक्ष्यांची माहिती गोळा केली जातेय. ही माहिती प्रजातीनुसार, वयानुसार आणि लिंगानुसार नोंदवली जाते.
जिल्ह्यात एकूण १३२३ गावं आणि नगरपालिकांचे वॉर्ड, म्हणजे १८७१ ठिकाणी हे काम सुरू आहे. त्यापैकी १२८६ गावं आणि २६७ वॉर्डांमध्ये ८३ टक्के गणना पूर्ण झाली आहे.
या कामासाठी ग्रामीण भागात ३ हजार कुटुंबांमागे आणि शहरी भागात ४ हजार कुटुंबांमागे एक प्रगणक नेमला आहे. म्हणजे ग्रामीण भागात २९० आणि शहरी भागात ५६ प्रगणक, तसंच ९३ पर्यवेक्षक अशी टीम आहे.
हे लोक घरोघरी जाऊन मोबाइल ॲपवर पशुधनाची माहिती नोंदवत आहेत. यासाठी जिल्हा पशुगणना अधिकाऱ्यांना खास प्रशिक्षण देण्यात आलं आहे. मोबाइल ॲप, वेब आधारित सॉफ्टवेअर आणि डॅशबोर्डच्या माध्यमातून कामावर लक्ष ठेवलं जातंय.
२०१९ च्या पशुगणनेत जिल्ह्यातील पशुधनाची आकडेवारी खालीलप्रमाणे होती.
गायी १३ लाख ७८ हजार, म्हशी २ लाख २१ हजार, शेळ्या ११ लाख ९४ हजार, मेंढ्या २ लाख ८५ हजार, डुक्कर ५ हजार ४४५, कुक्कुट १५ लाख २४ हजार, घोडे ३३२४ आणि उंट ५.
यंदा ही संख्या कशी बदलली आहे, हे लवकरच कळेल. पशुगणना पूर्ण झाल्यावर सरकारला पशुधनाचं संरक्षण, त्यांच्यासाठी योजना आणि दुग्धव्यवसायाला चालना देण्यासाठी आधार मिळेल.
आता फक्त काही दिवस शिल्लक आहेत, त्यामुळे उरलेलं १७ टक्के कामही लवकर पूर्ण होईल, अशी अपेक्षा आहे.
