दुष्काळाचं सावट डोक्यावर असताना मांडवगण परिसरातील बांगर्डे गावातल्या दोन तरुण शेतकऱ्यांनी कमाल करून दाखवली आहे. बलभीम शेळके आणि नितीन जाधव या युवा शेतकऱ्यांनी कमी पाण्यात नियोजन करत रंगीत खरबुजांची शेती फुलवली आणि ती थेट दुबईपर्यंत पोहोचवली. रमजान ईदच्या निमित्ताने या खरबुजांचा स्वाद तिथल्या लोकांना चाखायला मिळाला.
बांगर्डे गावाचा पाण्याचा प्रश्न सगळ्यांनाच माहीत आहे. इथे उन्हाळ्यात पिण्यासाठी पाणी मिळणंही अवघड होतं. अशा कठीण परिस्थितीत शेळके आणि जाधव यांनी हार न मानता पारंपरिक शेती सोडून काहीतरी नवीन करून पाहायचं ठरवलं.
त्यांनी प्रत्येकी दोन एकर जमिनीवर रंगीत खरबुजांची लागवड केली. यात त्यांना कृषी सहायक प्रकाश मुळे आणि सेंद्रिय शेती तज्ज्ञ शैलेश ढवळे यांचं मोलाचं मार्गदर्शन मिळालं. खरबुजांची निर्यातक्षम शेती कशी करायची, यासाठी त्यांनी पाणी, खते आणि औषधांचं काटेकोर नियोजन केलं आणि शेती यशस्वी करून दाखवली.
प्रकाश मुळे यांनी ‘कृषी क्रांती नैसर्गिक शेतकरी गट’ नावाचा गट सुरू केला. या गटाच्या माध्यमातून त्यांनी शेतकऱ्यांना जैविक खते, औषधं आणि मार्केटिंगची सोय उपलब्ध करून दिली. कमी खर्चात चांगलं पीक कसं घ्यायचं, याचंही मार्गदर्शन त्यांनी केलं.
या प्रयत्नांना यश आलं आणि परिसरातल्या अजय गवांदे, संजय रोडे, ओंकार पाचपुते, जगन्नाथ वागस्कर यांच्यासारख्या शेतकऱ्यांनीही खरबुजाची शेती करायला सुरुवात केली. या सगळ्यांनी एकत्र येऊन दुष्काळावर मात केली.
या खरबुजाच्या शेतीतून शेतकऱ्यांना अवघ्या २० दिवसांत मोठा फायदा झाला. उत्पादन खर्च वजा जाता प्रत्येकाला अडीच ते तीन लाखांचा नफा मिळाला. कृषी विभागानेही यात थोडी मदत केल्यामुळे हा नफा आणखी वाढला.
शैलेश ढवळे सांगतात, “शेतकऱ्यांनी एकत्र येऊन शेती केली तर पिकांचा दर्जा सुधारतो आणि खर्चही कमी होतो.” तर तालुका कृषी अधिकारी प्रवीण गांगर्डे म्हणतात, “तरुणांनी शेतकरी गट बनवून नैसर्गिक आणि सेंद्रिय शेती करावी. रासायनिक खतांचा वापर कमी केला तर निर्यातीसाठी ही पिकं निवडली जातात आणि शेतकऱ्यांना चांगले पैसे मिळतात.”
या तरुण शेतकऱ्यांनी दुष्काळाला आव्हान देत आपली शेती फुलवली आणि आपल्या मेहनतीचं फळ दुबईपर्यंत पोहोचवलं. त्यांच्या या यशाने परिसरातल्या इतर शेतकऱ्यांनाही प्रेरणा मिळाली आहे. दुष्काळातही शेतीतून मार्ग काढता येतो, हे त्यांनी दाखवून दिलं.
