Pension Scheme : कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS) अंतर्गत गुंतवणुकीवरील (investment) मर्यादा लवकरच काढली जाऊ शकते. या संदर्भातील सुनावणी आता सर्वोच्च न्यायालयात (In the Supreme Court) सुरू आहे.
ईपीएस मर्यादा हटवण्याची काय बाब आहे
सध्या कमाल पेन्शनपात्र वेतन दरमहा 15,000 रुपयांपर्यंत मर्यादित आहे. म्हणजे तुमचा पगार काहीही असो, पण पेन्शनचा (Pension) हिशोब 15,000 रुपयांवरच असेल. ही मर्यादा हटवण्यासाठी न्यायालयात प्रकरण सुरू आहे.
गेल्या वर्षी 12 ऑगस्ट रोजी सुप्रीम कोर्टाने युनियन ऑफ इंडिया (Union of India) आणि एम्प्लॉइज प्रॉव्हिडंट फंड ऑर्गनायझेशन (Employees Provident Fund Organization) यांनी दाखल केलेल्या याचिकांची सुनावणी पुढे ढकलली होती, ज्यात म्हटले होते की कर्मचाऱ्यांची पेन्शन 15,000 रुपयांपर्यंत मर्यादित असू शकत नाही. या प्रकरणांची सुनावणी न्यायालयात सुरू आहे.
आता EPS चे नियम काय आहेत?
जेव्हा आपण काम करू लागतो आणि EPF चे सदस्य होतो, त्याच वेळी आपण EPS चे सदस्य देखील होतो. कर्मचारी त्याच्या पगाराच्या १२% EPF मध्ये देतो, तेवढीच रक्कम त्याची कंपनी सुद्धा देते, पण या 8.33% चा एक भाग EPS मध्ये देखील जातो.
आम्ही वर नमूद केल्याप्रमाणे, सध्या कमाल पेन्शनपात्र पगार केवळ 15 हजार रुपये आहे, म्हणजे दरमहा पेन्शनचा वाटा जास्तीत जास्त (15,000 पैकी 8.33%) 1250 रुपये आहे.
कर्मचारी निवृत्त झाल्यावरही, पेन्शनची गणना करण्यासाठी जास्तीत जास्त पगार केवळ 15 हजार रुपये मानला जातो, त्यानुसार, एखाद्या कर्मचाऱ्याला EPS अंतर्गत जास्तीत जास्त पेन्शन मिळू शकते 7,500 रुपये.
अशा प्रकारे पेन्शनची गणना केली जाते
एक गोष्ट लक्षात घेतली पाहिजे की जर तुम्ही 1 सप्टेंबर 2014 पूर्वी EPS मध्ये योगदान देण्यास सुरुवात केली असेल, तर तुमच्यासाठी पेन्शन योगदानासाठी मासिक वेतनाची कमाल मर्यादा रु. 6500 असेल. जर तुम्ही 1 सप्टेंबर 2014 नंतर EPS मध्ये सामील झाला असाल तर कमाल वेतन मर्यादा 15,000 असेल. आता पेन्शनची गणना कशी केली जाते ते पहा.
EPS गणना सूत्र
मासिक पेन्शन = (पेन्शनपात्र वेतन x EPS अंशदानाची वर्षे)/70
येथे, समजा कर्मचारी 1 सप्टेंबर 2014 नंतर EPS मध्ये योगदान देऊ लागला, तर पेन्शन योगदान रुपये 15,000 होईल. समजा त्याने 30 वर्षे काम केले आहे.
मासिक पेन्शन = 15,000X30/70 = 6428 रुपये
कमाल आणि किमान पेन्शन
आणखी एक गोष्ट लक्षात ठेवा की, कर्मचार्‍याची ६ महिने किंवा त्याहून अधिक सेवा हे 1 वर्ष मानले जाईल आणि जर ते कमी असेल तर ते गणले जाणार नाही. म्हणजे जर कर्मचाऱ्याने 14 वर्षे 7 महिने काम केले असेल तर ते 15 वर्षे मानले जाईल.
परंतु जर तुम्ही 14 वर्षे 5 महिने काम केले असेल तर केवळ 14 वर्षांची सेवा मोजली जाईल. EPS अंतर्गत किमान पेन्शन रक्कम 1000 रुपये प्रति महिना आहे, तर कमाल पेन्शन 7500 रुपये आहे.
8,571 पेन्शन मिळेल
जर 15 हजारांची मर्यादा काढून टाकली आणि तुमचा मूळ पगार 20 हजार रुपये असेल तर तुम्हाला फॉर्म्युलानुसार मिळणारे पेन्शन हे असेल. (२०,००० X ३०)/७० = रु ८,५७१.
पेन्शन (ईपीएस) साठी विद्यमान अटी
पेन्शनसाठी ईपीएफ सदस्य असणे आवश्यक आहे.
किमान 10 नियमित वर्षे नोकरीत असणे बंधनकारक आहे.
कर्मचारी 58वर्षांचा झाल्यावर पेन्शन मिळते.
50 वर्षांनंतर आणि वयाच्या 58 वर्षापूर्वी पेन्शन घेण्याचा पर्याय आहे.
लक्षात ठेवा की पहिली पेन्शन घेतल्यावर तुम्हाला कमी पेन्शन मिळेल आणि त्यासाठी तुम्हाला फॉर्म 10D भरावा लागेल.
कर्मचाऱ्याच्या मृत्यूनंतर कुटुंबाला पेन्शन मिळते.
जर सेवेचा इतिहास 10 वर्षांपेक्षा कमी असेल, तर त्यांना वयाच्या 58 व्या वर्षी पेन्शनची रक्कम काढण्याचा पर्याय मिळेल.
