Onion prices : देशात कांदा उत्पादन मोठ्या प्रमाणात आहे. मात्र योग्य हमीभाव मिळत नसल्याने शेतकरी (Farmer) अडचणीत आला आहे. मात्र याबाबत सरकारने अप्रतिम व्यवस्था केलेली आहे.
या आर्थिक वर्षात म्हणजे 2022-23 मध्ये कांद्याचा पुरेसा पुरवठा सुनिश्चित करण्यासाठी केंद्र सरकारने (Central Govt) 2.5 लाख टन कांद्याचा साठा तयार केला आहे. इतक्या मोठ्या प्रमाणात कांद्याची साठवणूक करण्याचा हा आतापर्यंतचा विक्रम आहे.
हा कांदा सणासुदीच्या दिवसात किंवा कमकुवत हंगामात बाजारात आणला जाईल, जेणेकरून लोकांना कांदा खरेदी करताना कोणतीही अडचण येऊ नये.
ग्राहक मंत्रालयाने (Ministry of Consumer Affairs) कांद्याचा बफर स्टॉक (Buffer stock) तयार केला
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, यावर्षी ऑगस्ट ते डिसेंबरपर्यंत कांद्याचे उत्पादन कमकुवत राहू शकते. अशा स्थितीत देशातील कांद्याचा पुरवठा सुरळीत ठेवण्यासाठी हा राखीव साठा अत्यंत उपयुक्त ठरू शकतो.
महागाईचा दर ७ टक्क्यांच्या वर असताना सरकारने (government) हे पाऊल उचलले आहे. अशा स्थितीत भाज्यांच्या वाढत्या किमती स्थिर ठेवण्यासाठी आणि किमती नियंत्रणात ठेवण्यासाठी हा उपाय अत्यंत उपयुक्त ठरू शकतो. केंद्र सरकारचे ग्राहक मंत्रालय कांद्याच्या या बफर स्टॉकची व्यवस्था करत आहे.
रिपोर्टनुसार, काही भाज्या अशा आहेत ज्या प्रत्येक घरात रोज खाल्ल्या जातात. कांदा देखील यापैकी एक आहे. अशा परिस्थितीत कांद्यासारख्या जीवनावश्यक वस्तूंचे भाव वाढले तर कोणत्याही घराचे बजेट बिघडते. जर आपण ग्राहक किंमत निर्देशांकाबद्दल बोललो, तर प्रत्येकजण त्याच्या एकूण खर्चाच्या सुमारे 6 टक्के भाजीपाला खरेदीवर खर्च करतो.
पावसाळ्यात कांद्याचा तुटवडा भासणार नाही
मंत्रालयाने एका निवेदनात म्हटले आहे की, गुजरात, महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेश (Gujarat, Maharashtra and Madhya Pradesh) यासारख्या मोठ्या कांदा उत्पादक राज्यांतील शेतकऱ्यांकडून हा कांदा खरेदी केला आहे.
हे पीक हिवाळ्यात पेरले जाते. मंत्रालयाच्या अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार, देशातील 65 टक्के कांदा उत्पादन एप्रिल ते जून दरम्यान पेरले जाते आणि ऑक्टोबरमध्ये कापणी केली जाते. जी नंतर सरकार शेतकऱ्यांकडून खरेदी करून साठा करते. त्यामुळेच पावसाळ्याच्या दिवसातही देशात कांद्याचा तुटवडा जाणवत नाही.
एप्रिल-जून दरम्यान हिवाळी पेरलेल्या कांद्याची काढणी भारताच्या कांद्याच्या उत्पादनापैकी 65% आहे आणि ऑक्टोबर-नोव्हेंबरपासून उन्हाळी पिकाच्या काढणीपर्यंत मागणी पूर्ण करते.
अशा स्थितीत देशात कांद्याचे दर संतुलित ठेवण्यासाठी त्याचा साठा करणे गरजेचे आहे. एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, या साठ्यातून ज्या शहरांमध्ये मागील महिन्याच्या तुलनेत भाव वाढले आहेत तेथे कांदा पाठवला जाईल. हे काम ऑगस्टपासून सुरू होऊ शकते.
देशभरातील साठा केंद्रांवर कांदा जमा
मागील आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की कांद्याच्या किमती साधारणतः सप्टेंबरच्या आसपास चढतात कारण पूर्वीच्या पिकांचा साठा संपतो. तर ताजे पीक साधारणपणे जानेवारी महिन्यातच बाजारात येते.
कांदा हे एक असे पीक आहे, ज्याची योग्य साठवणूक केली नाही तर त्याची कुजणे, कोंब फुटणे किंवा कुजण्याची परिस्थिती निर्माण होते. त्यामुळे स्टॉक करताना त्याची खूप काळजी घ्यावी लागते.
देशातील कांद्याचे सर्वाधिक उत्पादन महाराष्ट्र हा आहे. एक प्रकारे पाहिले तर संपूर्ण देशातील कांद्याचे भाव तेथील उत्पादनावरून ठरतात. महाराष्ट्रातील लासलगाव येथे कांद्याचे भाव सरासरी 1,225 रुपये प्रति क्विंटलने चालू असून आतापर्यंत ते स्थिर आहेत.
