Indian Currency : आपली प्रत्येक गरज पूर्ण करण्यासाठी पैशांची गरज (Need money) असते, त्यासाठी काहीजण नोकरी (Job) करतात तर काहीजण व्यवसाय (Business) करतात. याच्या माध्यमातून ते स्वतःची गरज पूर्ण करतात.
तुमच्याकडे असणाऱ्या प्रत्येक नोटेवर (Note) ‘मैं धारक को…वचन देता हूँ’ असे लिहिलेलं असते. काही जणांना याचा अर्थ माहित असतो, तर काहींना माहित नसतो.
‘मैं धारक को … वचन देता हूँ।’ प्रत्येक नोटवर हे का लिहिलेले असते?
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) भारतातील सर्व चलनी नोटा बनविण्याची आणि वितरित करण्यासाठी जबाबदार आहे. धारकाला विश्वास देण्यासाठी रिझर्व्ह बँक हे वचन नोटवर लिहिते.
याचा अर्थ तुमच्याकडे असलेल्या नोटेचे सोन्याचे मूल्य आरबीआयकडे (Reserve Bank of India) सुरक्षित आहे. म्हणजेच, 100 किंवा 500 रुपयांच्या नोटांसाठी, धारकाला 100 किंवा 500 रुपयांच्या दायित्वाची हमी दिली जाते.
एक रुपयाच्या नोटेवर RBI गव्हर्नरची सही का नाही?
भारतात 1 ते 2000 रुपयांच्या नोटा चलनात आहेत. या सर्व नोटांच्या मूल्यासाठी आरबीआय गव्हर्नर जबाबदार आहेत. एक रुपयाची नोट वगळता इतर सर्व नोटांवर RBI गव्हर्नरची (RBI Governor) सही असते. त्याच वेळी, एक रुपयाच्या नोटेवर भारताच्या वित्त सचिवांची स्वाक्षरी असते. कारण या प्रवृत्तीला केंद्र सरकार जबाबदार आहे.
नोटांवर तिरकस रेषा का आहेत?
तुमच्या लक्षात आले असेल की 100, 200, 500 आणि 2000 रुपयांच्या नोटांच्या बाजूला तिरकस रेषा आहेत. याला ‘ब्लीड मार्क्स’ म्हणतात. हे रक्तस्त्राव खुणा विशेषतः दृष्टिहीन लोकांसाठी डिझाइन केलेले आहेत.
नोटेवरील या ओळींना स्पर्श करून ते नोटेचे मूल्य (Note value) सांगू शकतात. म्हणूनच 100, 200, 500 आणि 2000 च्या नोटांवर वेगवेगळ्या रेषा काढल्या आहेत.
