Gas Prices Hiked: सरकारने (government) शुक्रवारी गॅसच्या किमतीत (gas prices) 40 टक्क्यांनी वाढ करून विक्रमी पातळी गाठली. पेट्रोलियम प्लॅनिंग अँड अॅनालिसिस सेलच्या आदेशानुसार, जुन्या फील्डमधून उत्पादित केलेल्या गॅससाठी दिले जाणारे दर जे देशात उत्पादित झालेल्या सर्व वायूपैकी जवळजवळ दोन तृतीयांश आहेत.
सध्याच्या यूएस $ 6.1 वरून US $ 8.57 प्रति दशलक्ष ब्रिटिश थर्मल पर्यंत वाढविण्यात आले आहेत. तेल मंत्रालयाचे युनिट पूर्ण झाले आहे. त्याचा परिणाम सीएनजी (CNG) आणि पीएनजी (PNG) ग्राहकांवर स्पष्टपणे दिसून येईल.
रिलायन्सनेही गॅसच्या दरात वाढ केली
त्याच बरोबर, रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड आणि त्याच्या सहयोगी BP Plc द्वारे संचालित KG बेसिनमधील Deepsea D6 ब्लॉक सारख्या कठीण आणि नवीन फील्डमधील गॅसची किंमत US$ 9.92 वरून US$ 12.6 प्रति mmBtu पर्यंत वाढली आहे.
हे प्रशासित/नियमित क्षेत्रांसाठी (ONGC’s basin area on Mumbai coast) आणि मुक्त बाजार क्षेत्र (KG basin) सर्वाधिक दर आहेत. तसेच, एप्रिल 2019 पासून दरांमधील ही तिसरी वाढ आहे आणि बेंचमार्क आंतरराष्ट्रीय किमतींमध्ये वाढ झाल्यामुळे आहे.
गॅसचा वापर खते तयार करण्यासाठी तसेच वीज निर्मितीसाठी केला जातो. त्याचे सीएनजीमध्ये रूपांतर करून घरगुती स्वयंपाकघरात स्वयंपाकासाठी वापरला जातो. किमतींमध्ये प्रचंड वाढ झाल्याने आता सीएनजी आणि पाइप्ड नॅचरल गॅस (PNG) च्या किमतींमध्ये मोठी वाढ होईल, ज्या गेल्या एका वर्षात 70 टक्क्यांहून अधिक वाढल्या आहेत.
गॅसच्या किमतींमुळे महागाई वाढू शकते
सरकार दर सहा महिन्यांनी 1 एप्रिल आणि 1 ऑक्टोबर रोजी गॅसची किंमत निश्चित करते, यूएस, कॅनडा आणि रशिया सारख्या गॅस अधिशेष देशांमध्ये वर्षाच्या एक चतुर्थांश अंतराने जारी केलेल्या दरांवर आधारित. त्यामुळे 1 ऑक्टोबर ते 31 मार्चपर्यंतची किंमत जुलै 2021 ते जून 2022 पर्यंतच्या सरासरी किमतीवर आधारित आहे.
गेल्या आठ महिन्यांपासून रिझव्‍‌र्ह बँकेला (RBI) दिलासा देणारी गॅसच्या किमती अधिक महागाईला कारणीभूत ठरू शकतात, त्यामुळे सरकारने किमतीच्या सूत्राचा आढावा घेण्यासाठी एक समिती स्थापन केली आहे. नियोजन आयोगाचे माजी सदस्य किरीट एस पारीख यांच्या अध्यक्षतेखालील समितीला सप्टेंबरअखेर अंतिम ग्राहकांना वाजवी किंमत सुचवण्यास सांगितले होते, परंतु अहवाल येण्यास विलंब होत आहे.
सरकारने 2014 मध्ये गॅस अधिशेष देशांमधील किंमती वापरून स्थानिक पातळीवर उत्पादित गॅसच्या सूत्रावर पोहोचले. या सूत्रानुसार दर मार्च 2022 पर्यंत कमी आणि काही वेळा उत्पादन खर्चापेक्षा कमी होते, परंतु त्यानंतर किमती झपाट्याने वाढल्या, रशियाच्या युक्रेनवर आक्रमणानंतर जागतिक दरांमध्ये झालेली वाढ दर्शवते. ओएनजीसी आणि ऑइल इंडिया लिमिटेड सारख्या सरकारी मालकीच्या उत्पादक कंपन्यांच्या जुन्या फील्डमधील गॅसची किंमत 1 एप्रिलपासून दुप्पट वाढून USD 6.1 प्रति mmBtu झाली आहे.
