Identify Adulteration In Pulses : डाळी हा आपल्या आहाराचा प्रमुख भाग आहे. बहुतेक लोक दिवसातून एकदा तरी डाळीचे सेवन करतात. याचे सेवन केल्याने शरीराला आवश्यक पोषक तत्वे पुरवण्यासोबतच ते सहज पचते. अशा स्थितीत लहान मुलांपासून ते घरातील वृद्धांपर्यंत सर्वांना ते सहज देता येते. डाळींमध्ये सोडियम, पोटॅशियम, फायबर, प्रथिने, लोह आणि व्हिटॅमिन सी इत्यादी पोषक घटक आढळतात. याच्या सेवनाने शरीरातील कमकुवतपणा तर दूर होतोच शिवाय रोगप्रतिकारशक्तीही मजबूत होते.
अनेक प्रकारच्या मिठाई बनवण्यासाठी देखील डाळींचा उपयोग केला जातो. अशास्थितीत अनेक वेळा बाजारात बनावट डाळी मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असतात, ज्या शरीरासाठी हानिकारक असतात. याच्या सेवनाने अनेक आजारांचा धोकाही वाढतो. बर्‍याच वेळा ग्राहक त्याची चमक पाहून बनावट डाळी विकत घेतात, अशा प्रकारच्या डाळींमध्ये बहुतेकवेळा भेसळ होऊ शकते. म्हणूनच आज आपण बनावट डाळी कशी ओळखायच्या? याबद्दल जाणून घेणार आहोत.
मसूर डाळ
बनावट मसूर डाळ ओळखण्यासाठी, त्याचा रंग काळजीपूर्वक पहा. तसेच खरी डाळ जाणून घेण्यासाठी डाळ बारीक वाटून घ्या. ही पावडर गरम पाण्यात टाका. पाण्यात डाळींचा रंग दिसू लागला तर समजून घ्या की हा कृत्रिम रंग वापरून बनवण्यात आली आहे, डाळीत भेसळ करण्यात आली आहे.
तूर डाळ
अनेकवेळा तूर डाळ मध्ये मटकीची डाळ मिक्स केली जाते. मध्य प्रदेशातील खेड्यापाड्यात मटकीची डाळ पिकवली जाते. हे कडधान्या स्वतःच वाढतात, ज्यामुळे शरीराला हानी होते. शिवाय, त्यात पोषक तत्वे नसतात. याशिवाय काही भागात तूर डाळसोबत खेसरी डाळ भेसळ केली जात आहे. या डाळीचा आकार तूर डाळीपेक्षा थोडा वेगळा असतो. अशा परिस्थितीत, आपण खरेदी करताना ते तपासले पाहिजे.
मूग डाळ
मूग डाळ शरीरासाठी फायदेशीर आहे. इतर डाळींच्या तुलनेत त्याची किंमत थोडी जास्त आहे. अशा परिस्थितीत भेसळ करणारे जंगली वनस्पतींच्या बिया त्यात मिसळतात. या भेसळयुक्त डाळीच्या सेवनाने अनेक आजारही होऊ शकतात. मूग डाळीतील भेसळ तपासण्यासाठी त्याच्या आकारात थोडाफार फरक आहे. तसेच, धुतल्यावर त्याचा रंगही हलका होतो.
हायड्रोक्लोरिक आम्ल
हायड्रोक्लोरिक ऍसिडसह बनावट डाळी देखील ओळखता येतात. हे तपासण्यासाठी १ चमचा तूर डाळ घ्या. त्यावर पाणी आणि 2 थेंब हायड्रोक्लोरिक ऍसिड घाला. असे केल्याने डाळीचा रंग बदलेल. यामुळे भेसळयुक्त डाळ लगेच कळेल.
