मंगळवार, ४ फेब्रुवारी रोजी इंडिया बुलियन असोसिएशनने सोन्याच्या किमती ₹८३,३५० प्रति १० ग्रॅम नोंदवल्या, जी एक नवा उच्चांक आहे. जागतिक बाजारातही, स्पॉट गोल्ड प्रति औंस $२,८३०.४९ च्या सर्वोच्च पातळीवर पोहोचले आहे. सोन्याच्या किमतीतील ही मोठी वाढ अनेक जागतिक आणि स्थानिक घटकांमुळे झाली आहे. सध्या, गुंतवणूकदारांचा कल पुन्हा सुरक्षित मालमत्ता म्हणून सोन्याकडे वळला आहे, त्यामुळे पुढील काही आठवड्यांत त्याच्या किंमतीत आणखी चढ-उतार होण्याची शक्यता आहे.
सोन्याच्या किमती वाढण्याची कारणे
१) जागतिक चलनवाढीची चिंता
अमेरिकेच्या डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासनाने चीन, मेक्सिको आणि कॅनडावर नवीन टॅरिफ लावण्याची घोषणा केली, त्यामुळे जागतिक बाजारपेठांमध्ये अस्थिरता वाढली. टॅरिफमुळे महागाईचा दबाव वाढणार असल्याने, गुंतवणूकदारांनी हेजिंग म्हणून सोन्याकडे आपली संपत्ती वळवायला सुरुवात केली आहे.
२) सुरक्षित गुंतवणुकीची मागणी
युक्रेन-रशिया युद्ध, मध्यपूर्वेतील संघर्ष आणि चीन-अमेरिका व्यापार तणाव यांसारख्या भू-राजकीय समस्यांमुळे गुंतवणूकदार अस्थिर शेअर बाजाराऐवजी सुरक्षित पर्याय म्हणून सोन्यात अधिक गुंतवणूक करत आहेत.
३) मध्यवर्ती बँकांची मोठी सोने खरेदी
जागतिक स्तरावर रशिया, चीन आणि भारतासह अनेक देशांच्या मध्यवर्ती बँका मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी करत आहेत. २०२४ मध्येच, जागतिक बँकांनी १,००० टनांहून अधिक सोने विकत घेतले, त्यामुळे सोन्याच्या किमतींना आधार मिळत आहे.
४) डॉलर निर्देशांकाचा परिणाम
अमेरिकन डॉलर निर्देशांकाने १०९ चा टप्पा ओलांडला, ज्याचा परिणाम सोन्यासह संपूर्ण कमोडिटी बाजारावर दिसून आला. डॉलर मजबूत झाला तरी, सोन्याची किंमत वाढत आहे, याचा अर्थ जागतिक स्तरावर सोन्यात गुंतवणूक वाढत आहे.
५) पुरवठा आणि मागणी यामधील तफावत
दुबई आणि हाँगकाँग सारख्या आशियाई केंद्रांमधून बुलियन बँका मोठ्या प्रमाणात सोने अमेरिकेत हलवत आहेत. यामुळे, फ्युचर्स प्रीमियम वाढला असून, पुरवठा-मागणीतील असंतुलनामुळे सोन्याच्या किमतींना आधार मिळत आहे.
सोन्याच्या किमतींबाबत काय अपेक्षित आहे?
बाजारातील तज्ज्ञांचा अंदाज आहे की, येत्या काही आठवड्यांत अमेरिकन आर्थिक आकडेवारी सोन्याच्या किमतींवर परिणाम करेल.
५ फेब्रुवारी रोजी ADP रोजगार अहवाल आणि ७ फेब्रुवारी रोजी बिगर-शेती वेतन (Non-Farm Payroll) डेटा जाहीर होणार आहे. या आकडेवारीनुसार, फेडरल रिझर्व्हच्या (Federal Reserve) दर कपातीच्या धोरणावर प्रभाव पडू शकतो. जर अमेरिकेतील आर्थिक घडामोडी सकारात्मक राहिल्या, तर सोन्याच्या किंमतीत तात्पुरती घसरण होऊ शकते. मात्र, जागतिक अनिश्चितता कायम राहिल्यास, सोने ₹८५,००० च्या दिशेने वाढू शकते.
बाजारातील प्रमुख विश्लेषकांचे मत
राहुल कलंत्री, उपाध्यक्ष, मेहता इक्विटीज लिमिटेड:
“जागतिक अनिश्चितता आणि मध्यवर्ती बँकांची खरेदी यामुळे सोन्याची तेजी सुरूच राहील. भारतात, सोन्याला ₹८२,९८० – ₹८२,७१० चा आधार आहे, तर ₹८३,४७० – ₹८३,६५० हा पुढील प्रतिकार स्तर असू शकतो.”
कामा ज्वेलरीचे एमडी कॉलिन शाह:
“डॉलर निर्देशांकात वाढ झाल्यामुळे अल्पकालीन सुधारणा होऊ शकतात, परंतु टॅरिफ धोरणे आणि जागतिक व्यापार धोरण यामुळे २०२५ पर्यंत सोन्याच्या किमती फोकसमध्ये राहतील.”
गुंतवणूकदारांसाठी तज्ज्ञांचा सल्ला
१) सोन्यात मोठी गुंतवणूक करावी का?
सोन्याच्या किमती गेल्या काही महिन्यांत प्रचंड वाढल्या आहेत, त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी सावधगिरी बाळगावी. काही तज्ज्ञांचा असा अंदाज आहे की किमतीत थोडी सुधारणा होण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे एका मोठ्या रकमेसोबत गुंतवणूक करणे योग्य ठरणार नाही.
२) टप्प्याटप्प्याने खरेदी करा – एकरकमी गुंतवणूक टाळा
तज्ज्ञांच्या मते, जर तुम्हाला सोन्यात गुंतवणूक करायची असेल, तर एकरकमी गुंतवणूक करण्याऐवजी SIP (Systematic Investment Plan) किंवा टप्प्याटप्प्याने खरेदी करण्याची योजना आखा.
३) सोन्याचे ETF आणि सॉव्हरेन गोल्ड बाँड्स हा चांगला पर्याय
गोल्ड ETF (Exchange Traded Funds) – सोन्यात गुंतवणूक करण्याचा एक चांगला डिजिटल पर्याय. सॉव्हरेन गोल्ड बाँड्स (SGBs) – सरकारद्वारे जारी करण्यात येणारे सुरक्षित आणि व्याज देणारे बाँड्स.
४) भौतिक सोन्यात गुंतवणूक करायची असल्यास काळजी घ्या
जर तुम्ही ज्वेलरी किंवा सोन्याच्या नाण्यांमध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार करत असाल, तर शुद्धता (Purity) आणि शुल्क (Making Charges) यावर लक्ष द्या. साठवणूक खर्च आणि सुरक्षिततेबाबत विचार करा.
सोन्याच्या किमती वाढतील की कमी होतील?
सोन्याच्या किमती जागतिक बाजारातील अस्थिरतेमुळे वाढत आहेत, आणि जागतिक अनिश्चितता कायम राहिल्यास, सोने ₹८५,००० ते ₹९०,००० च्या दिशेने जाऊ शकते. मात्र, अमेरिकन फेडरल रिझर्व्हचे दर धोरण आणि डॉलर निर्देशांकावर आधारित, किमतीत सुधारणा होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी घाईने मोठी गुंतवणूक करण्याऐवजी, टप्प्याटप्प्याने गुंतवणुकीचा विचार करावा.
