Richest Muslim Businessman In India : भारत हा विविधता आणि सांस्कृतिक समृद्धीचा देश आहे, जिथे अनेक मुस्लिम व्यक्तींनी कला, साहित्य, राजकारण आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात मोठे योगदान दिले आहे. परंतु, व्यवसाय आणि उद्योग क्षेत्रात मुस्लिम समाजाचे प्रतिनिधित्व तुलनेने कमी दिसते. मात्र, भारतात एक असे मुस्लिम कुटुंब आहे, ज्याने तीन पिढ्यांपासून उद्योग क्षेत्रात स्वतःचे नाव मोठ्या शिखरावर नेले आहे.
भारतातील सर्वात श्रीमंत मुस्लिम उद्योगपती
हे कुटुंब म्हणजे प्रेमजी कुटुंब, ज्याचे नेतृत्व भारतातील सर्वात श्रीमंत मुस्लिम उद्योगपती अझीम प्रेमजी करतात. ते विप्रो लिमिटेड या प्रसिद्ध आयटी कंपनीचे संस्थापक आहेत. आश्चर्याची बाब म्हणजे, 1947 च्या फाळणीवेळी मोहम्मद अली जिना यांनी प्रेमजी कुटुंबाला पाकिस्तानात येण्याची ऑफर दिली होती, परंतु त्यांनी ती नाकारली आणि भारतात राहून आपल्या व्यवसायाचा मोठा विस्तार केला. आज, अझीम प्रेमजी हे भारतातील सर्वात श्रीमंत मुस्लिम उद्योगपती आणि सर्वात मोठे दानशूर व्यक्तींपैकी एक आहेत.
प्रेमजी कुटुंबाचा सुरुवातीचा प्रवास
अझीम प्रेमजी यांचा जन्म 24 जुलै 1945 रोजी मुंबईमध्ये झाला. त्यांचे वडील मोहम्मद हाशिम प्रेमजी हे प्रसिद्ध उद्योजक होते, जे तांदळाच्या व्यापारात मोठे नाव कमावून भारतात स्थायिक झाले होते. मोहम्मद अली जिना यांनी 1947 मध्ये प्रेमजी कुटुंबाला पाकिस्तानात येऊन तिथल्या अर्थव्यवस्थेचा भाग होण्याची ऑफर दिली होती आणि अर्थमंत्री बनवण्याची संधीही दिली होती, परंतु प्रेमजी कुटुंबाने भारतात राहणे पसंत केले आणि आपला व्यवसाय भारतातच वाढवण्याचा निर्णय घेतला.
एका छोट्या तेल गिरणीपासून IT क्षेत्रात प्रवेश
मोहम्मद प्रेमजी यांनी आपल्या व्यवसायाची सुरुवात 1950 च्या दशकात ‘Western India Vegetable Products Ltd’ या खाद्यतेल निर्मिती कंपनीपासून केली. पुढे 1966 मध्ये त्यांच्या निधनानंतर अझीम प्रेमजी यांनी अवघ्या 21 व्या वर्षी वडिलांचा व्यवसाय सांभाळण्याची जबाबदारी स्वीकारली. त्यावेळी कंपनी मोठ्या आर्थिक संकटात होती, पण त्यांनी कठोर मेहनतीने कंपनीला संकटातून बाहेर काढले. 1977 मध्ये अझीम प्रेमजींनी कंपनीचे नाव बदलून ‘Wipro’ (Western India Palm Refined Oils Limited) ठेवले आणि आयटी क्षेत्रात प्रवेश करण्याचा निर्णय घेतला. 1980 च्या दशकात, त्यांनी भारतातील संगणक उद्योगाच्या वाढीची संधी ओळखली आणि Wipro ला सॉफ्टवेअर आणि IT क्षेत्राकडे वळवले.
भारतातील आघाडीची आयटी कंपनी
आज, Wipro ही भारतातील आणि जगातील सर्वात मोठ्या IT सेवा देणाऱ्या कंपन्यांपैकी एक आहे. कंपनीने संगणक हार्डवेअर, सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट, IT सोल्युशन्स आणि क्लाउड कम्प्युटिंगमध्ये जागतिक स्तरावर मोठे स्थान मिळवले आहे.Wipro चे सध्याचे बाजार भांडवल सुमारे ₹3 ट्रिलियन (₹3 लाख कोटी) आहे, आणि कंपनी जगभरात 60 हून अधिक देशांमध्ये सेवा पुरवते. अझीम प्रेमजींनी Wipro ला केवळ एक IT कंपनीच बनवले नाही, तर जगभरातील कॉर्पोरेट क्षेत्रात विश्वासार्ह ब्रँड म्हणून ओळख निर्माण केली.
अझीम प्रेमजींची संपत्ती आणि श्रीमंतीचा आलेख
भारतातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींपैकी एक असलेल्या अझीम प्रेमजी यांची एकूण संपत्ती सुमारे $12.2 अब्ज (₹1 लाख कोटींच्या पुढे) आहे, आणि ते भारतातील 19 व्या क्रमांकाचे श्रीमंत व्यक्ती आहेत. , अझीम प्रेमजी फक्त उद्योगपती नाहीत, तर त्यांना भारतातील सर्वात मोठे परोपकारी (Philanthropist) देखील मानले जाते.
दानशूरतेच्या बाबतीत अझीम प्रेमजी अव्वल स्थानावर
अझीम प्रेमजी यांनी त्यांच्या संपत्तीचा मोठा भाग समाजसेवेसाठी दिला आहे. EdelGive Hurun India Philanthropy List 2021 नुसार, अझीम प्रेमजी हे भारतातील सर्वात मोठे दानशूर उद्योगपती आहेत. एका आर्थिक वर्षात त्यांनी ₹9,713 कोटींची देणगी दिली, जी जवळपास 810 कोटी महिन्याला आणि दररोज 27 कोटी इतकी होते. त्यांनी शिक्षण, आरोग्य आणि ग्रामीण विकासासाठी Azim Premji Foundation ची स्थापना केली आहे. या फाउंडेशनच्या मदतीने भारतभर अनेक सामाजिक प्रकल्प राबवले जात आहेत.
मुस्लिम समाजासाठी एक प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्व
भारतातील मुस्लिम समाजाला व्यवसाय आणि सरकारी क्षेत्रांमध्ये तुलनेने कमी संधी मिळतात, असे अनेक अहवाल दर्शवतात. मात्र, अझीम प्रेमजी हे याला अपवाद आहेत. त्यांनी स्वतःच्या मेहनतीने भारतातील उद्योग क्षेत्रात अग्रगण्य स्थान मिळवले आहे आणि मुस्लिम समाजातील तरुणांसाठी एक आदर्श व्यक्तिमत्त्व बनले आहेत. त्यांचे योगदान हे केवळ उद्योगांपुरते मर्यादित नाही, तर शिक्षण, आरोग्य आणि ग्रामीण विकासाच्या क्षेत्रातही त्यांनी मोठ्या प्रमाणात काम केले आहे. त्यामुळेच, ते फक्त भारतातीलच नव्हे, तर जागतिक स्तरावरील सर्वात प्रतिष्ठित उद्योगपतींपैकी एक मानले जातात.
