Nagar- Manmad Highway : उत्तर आणि दक्षिण भारताला जोडणाऱ्या तसेच शिर्डीच्या दिशेने जाणाऱ्या भाविकांसाठी महत्त्वाच्या असलेल्या नगर-मनमाड महामार्गाच्या कामाला अखेर गती मिळाली आहे. यापूर्वी दोन वेळा निविदा मंजूर होऊनही कंत्राटदारांनी काम अर्धवट सोडले होते. त्यामुळे महामार्गावरील वाहतुकीला अडथळा निर्माण झाला होता. आता तिसऱ्यांदा मंजूर झालेल्या निविदेनुसार ५१५ कोटी रुपये खर्चून ७५ किमी लांबीच्या महामार्गाचे काम एप्रिलपासून सुरू होणार आहे.
गेल्या सहा वर्षांपासून रखडलेले काम
२०१९ पासून या महामार्गाच्या दुरुस्तीसाठी प्रयत्न सुरू होते, मात्र विविध अडचणींमुळे ते पूर्ण होऊ शकले नाही. दोन वेळा ठेकेदारांनी निविदा घेतली असली तरी, काही किलोमीटर काम झाल्यानंतर ते अर्धवट सोडले गेले. त्यामुळे महामार्गावर मोठ्या प्रमाणावर खड्डे पडले, वाहतुकीची कोंडी झाली आणि अपघातांचे प्रमाण वाढले. या रखडलेल्या प्रकल्पामुळे प्रवाशांना मोठ्या त्रासाला सामोरे जावे लागत होते.
महामार्गाची दयनीय अवस्था
महामार्गाच्या दुरुस्तीचे काम पूर्णत्वास नेण्यासाठी २०२१ मध्ये राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने (NHAI) हा प्रकल्प आपल्या ताब्यात घेतला. मात्र, त्यानंतरही प्रत्यक्ष कामाला गती मिळाली नाही. मागील सहा वर्षांत केवळ १८ टक्के म्हणजेच १३.५ किमी लांबीचे काम पूर्ण झाले होते. उर्वरित महामार्गाच्या दुरुस्तीअभावी प्रवाशांना मोठ्या समस्यांचा सामना करावा लागत होता.
खड्डे बुजवण्यासाठीच कोट्यवधींचा खर्च
महामार्गावर पडलेल्या खड्ड्यांमुळे प्रवाशांची गैरसोय होत होती, त्यामुळे २०२४ मध्ये खड्डे बुजवण्यासाठी तब्बल ८ कोटी ८५ लाख रुपये खर्च करण्यात आले. मात्र, काही महिन्यांतच महामार्ग पुन्हा खराब झाला आणि खड्डे मोठ्या प्रमाणात वाढले. यामुळे आधीच रखडलेला प्रकल्प आणखी लांबणीवर पडला आणि प्रवाशांना पर्यायी मार्गाचा वापर करावा लागला.
नवीन निविदेची अंमलबजावणी
नवीन निविदेनुसार महामार्ग चार पदरी केला जाणार आहे. राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने ४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी या प्रकल्पाला मंजुरी दिली असून, संबंधित ठेकेदाराने अनामत रक्कम भरली आहे. एप्रिल महिन्यात प्रत्यक्ष काम सुरू होणार असून, यावेळी संपूर्ण महामार्गाचे काम दर्जेदार पद्धतीने आणि वेळेत पूर्ण करण्यावर भर दिला जाणार आहे.
प्रवाशांची आणि व्यावसायिकांची गैरसोय
नगर-मनमाड महामार्ग खराब झाल्यामुळे दक्षिण भारतातून येणाऱ्या अनेक भाविकांनी शिर्डीकडे जाण्यासाठी पर्यायी मार्ग स्वीकारला. पुणे मार्गे संगमनेरहून शिर्डीला जाणाऱ्या प्रवाशांची संख्या वाढली, परिणामी नगर-मनमाड महामार्गावरील हॉटेल्स, लॉजिंग आणि व्यावसायिक दुकाने यांना मोठा आर्थिक फटका बसला. अनेक व्यापारी आणि वाहनचालकांना या खराब रस्त्यामुळे मनस्ताप सहन करावा लागत आहे.
महामार्ग रखडण्यावरून राजकीय वाद
महामार्गाच्या दुरुस्ती आणि निविदा प्रक्रियेवरून स्थानिक राजकारण तापले होते. २०२२ मध्ये केंद्रीय वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी कंत्राटदाराचे निलंबन केले होते, कारण त्याने महामार्गाचे काम अर्धवट सोडले होते. यानंतर, माजी खासदार डॉ. सुजय विखे आणि विद्यमान खासदार नीलेश लंके यांच्यात या विषयावर आरोप-प्रत्यारोप झाले होते.
महामार्गाच्या नवीन कामामुळे दिलासा
नवीन निविदेच्या मंजुरीनंतर आता महामार्गाच्या दुरुस्तीचे काम वेगाने सुरू होणार आहे. यामुळे प्रवाशांना सुकर प्रवासाची सुविधा मिळेल आणि स्थानिक व्यावसायिकांनाही दिलासा मिळेल. महामार्ग वेळेत आणि दर्जेदार पद्धतीने पूर्ण करण्याचा राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाचा प्रयत्न असून, भविष्यात महामार्गाच्या देखभालीकडेही विशेष लक्ष दिले जाणार आहे.
