अहिल्यानगर- जिल्ह्यात जमिनीच्या मालकी हक्कांसंदर्भात मोठा बदल घडवणारी ‘जिवंत सातबारा’ मोहीम जोमाने राबवली जात आहे. कुटुंबातील व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर त्याच्या वारसांना शेतजमीन किंवा मालमत्ता आपल्या नावावर करताना येणाऱ्या अडचणी दूर करण्यासाठी ही मोहीम सुरू आहे. या उपक्रमांतर्गत जिल्ह्यात तब्बल ८,४८१ मयत खातेदार आढळले असून, २,३४९ प्रकरणे दाखल झाली आहेत.
महसूल विभागाच्या १०० दिवसांच्या कृती कार्यक्रमाचा भाग म्हणून ही मोहीम राबवली जात आहे, ज्यामुळे वारसांना त्यांचे हक्क जलद आणि सहज मिळण्यास मदत होणार आहे.
मोहिमेचा उद्देश
‘जिवंत सातबारा’ मोहिमेचा मुख्य उद्देश आहे मृत खातेदारांचे नाव सातबारा उताऱ्यावरून काढून त्यांच्या वारसांची नावे तातडीने नोंदवणे. यामुळे वारसांना जमिनीच्या मालकी हक्कांसाठी कायदेशीर लढाई लढावी लागणार नाही. सध्या अनेक शेतकऱ्यांना मृत खातेदाराच्या नावावर असलेल्या जमिनीमुळे अडचणी येतात.
मालकी हक्क मिळवण्यासाठी त्यांना न्यायालयात जावं लागतं, जे खर्चिक आणि वेळखाऊ आहे. ही मोहीम अशा अडचणी दूर करून प्रक्रिया सुलभ करत आहे. जिल्ह्यात आतापर्यंत १,४३८ मृत खातेदारांचे फेरफार कार्यवाहीसाठी दाखल झाले, त्यापैकी ८२९ फेरफार मंजूर झालेत, तर १४ फेरफार नामंजूर झालेत. ही आकडेवारी मोहिमेच्या यशाची साक्ष देत आहे.
प्रशासनाकडून जनजागृती
मोहिमेची यशस्विता वाढवण्यासाठी तालुका प्रशासन गावागावांत जनजागृती करत आहे. शेतकऱ्यांना मृत खातेदारांची नावे सातबारा उताऱ्यावरून काढून वारसांची नावे नोंदवण्याच्या प्रक्रियेबाबत माहिती दिली जात आहे. गावपातळीवर ग्रामसभांमधून आणि स्थानिक अधिकाऱ्यांमार्फत ही माहिती पोहोचवली जात आहे.
यामुळे शेतकरी या योजनेसाठी पुढे येत आहेत. “आमच्या गावात अनेक वर्षांपासून जमिनी मृत व्यक्तींच्या नावावर होत्या. आता ही मोहीम आम्हाला हक्क मिळवून देईल,” असं एका शेतकऱ्याने सांगितलं. स्थानिक प्रशासनाने या प्रक्रियेसाठी सुलभ मार्गदर्शन आणि कागदपत्रांची पूर्तता यावर विशेष लक्ष दिलं आहे.
शेतकऱ्यांच्या अडचणी दूर
जमिनीच्या वारसाहक्काच्या प्रक्रियेत येणारी दिरंगाई हा शेतकऱ्यांसाठी मोठा त्रास आहे. अनेकदा मृत खातेदाराच्या नावावर जमीन राहिल्याने वारसांना शेतीसाठी कर्ज, अनुदान किंवा इतर सरकारी योजनांचा लाभ घेता येत नाही. काहींना न्यायालयात खटले भरण्याची वेळ येते, ज्यामुळे आर्थिक आणि मानसिक ताण येतो.
‘जिवंत सातबारा’ मोहीम ही प्रक्रिया जलद करून शेतकऱ्यांचा हा त्रास कमी करत आहे. मयत खातेदारांचे नाव काढून वारसांची नावे सातबारावर नोंदवल्याने जमिनीच्या मालकी हक्कांशी संबंधित कायदेशीर गुंतागुंत कमी होईल. यामुळे शेतकऱ्यांना शेती व्यवसाय आणि सरकारी योजनांचा लाभ घेणं सोपं होईल.
