Ahilyanagar News: नेवासे- तालुक्यातील खेडले परमानंद येथे, शिवभारत ग्रंथाचे लेखक आणि शिवकालीन इतिहासातील महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व कवी परमानंद यांच्या मठाला प्रसिद्ध लेखक विश्वास पाटील यांनी रविवारी भेट दिली. मुळा नदीच्या काठावर वसलेले हे गाव आणि त्यातील ऐतिहासिक मठ शिवकालीन इतिहासाची साक्ष देतात. या मठात भक्कम तटबंदी, पुरातन प्रवेशद्वार, शिवमंदिर, ध्यानमंदिर आणि कवी परमानंद यांची समाधी यांसारख्या वास्तू आहेत, ज्या इतिहासप्रेमींसाठी आकर्षणाचा केंद्रबिंदू आहेत.
विश्वास पाटील, ज्यांनी ‘पानिपत’सारख्या कादंबऱ्यांद्वारे मराठ्यांचा इतिहास लोकांपर्यंत पोहोचवला, त्यांनी या भेटीत कवी परमानंद यांच्या योगदानाचा आणि मठाच्या ऐतिहासिक महत्त्वाचा आढावा घेतला.
खेडले परमानंद मठाचा ऐतिहासिक ठेवा
खेडले परमानंद गाव मुळा नदीच्या काठावर, हरिश्चंद्रगडावरून उगम पावणाऱ्या या नदीच्या सान्निध्यात वसले आहे. कवी परमानंद यांचा मठ हा शिवकालीन इतिहासाचा एक जिवंत पुरावा आहे. मठ परिसरात भक्कम तटबंदी, बुरुज, पुरातन प्रवेशद्वार, शिवमंदिर, ध्यानमंदिर आणि परमानंद यांची समाधी आहे. याशिवाय, बैलांच्या साहाय्याने दळणारा वरवंटा हा पारंपरिक अवजारही मठाच्या परिसरात पाहायला मिळतो. या सर्व वास्तू आणि अवशेष शिवकालीन स्थापत्यकला आणि जीवनशैलीची आठवण करून देतात. मठाची रचना आणि त्यातील प्रत्येक घटक शिवाजी महाराजांच्या काळातील सामाजिक, सांस्कृतिक आणि धार्मिक जीवनाची झलक दर्शवतात. विश्वास पाटील यांनी या मठाची पाहणी करताना त्याच्या ऐतिहासिक महत्त्वाची प्रशंसा केली.
कवी परमानंद आणि शिवभारत ग्रंथाचे योगदान
कवी परमानंद हे शिवाजी महाराजांच्या गुप्तहेर खात्यातील एक महत्त्वाचे अधिकारी होते, आणि त्यांनी लिहिलेला ‘शिवभारत’ हा संस्कृत ग्रंथ शिवकालीन इतिहासाचा एक अमूल्य दस्तऐवज आहे. या ग्रंथात छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या प्रत्येक मोहिमेचे, राजकीय निर्णयांचे आणि युद्धनीतीचे सविस्तर वर्णन आहे. शिवाजी महाराजांनी आग्रा भेटीपूर्वी उत्तर भारतातील राजकीय परिस्थितीचा अभ्यास करण्यासाठी परमानंद यांना तिथे पाठवले होते.
छत्रपतींच्या मुक्कामाची नोंद
त्यांनी त्या काळातील माहिती गोळा करून महाराजांना अचूक अहवाल दिले. आग्र्याच्या कैदेतून शिवाजी महाराजांची सुटका झाल्यानंतर, वेशांतरात महाराष्ट्रात परतताना परमानंद यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. शिवाजी महाराजांनी परतीच्या प्रवासात खेडले परमानंद येथे मुक्काम केल्याची नोंद आहे.
विश्वास पाटील यांची ही भेट इतिहास संशोधन आणि जतनाच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाची ठरली. यावेळी ज्येष्ठ पत्रकार गुरुप्रसाद देशपांडे, आबासाहेब मुळे, विजय मुळे, भाऊसाहेब मोकाशी, उपसरपंच जावेद इनामदार, महंमद इनामदार, गुलाबनबी शेख, दादासाहेब रोठे, किशोर केदारी आणि संभाजी शिंदे उपस्थित होते. या भेटीमुळे स्थानिकांना आपल्या गावातील ऐतिहासिक वारशाबद्दल अभिमान वाटला, आणि मठाच्या जतनासाठी अधिक प्रयत्न करण्याची प्रेरणा मिळाली.
मठाच्या जतनासाठी उपाययोजना गरजेच्या
खेडले परमानंद येथील कवी परमानंद मठ हा केवळ स्थानिक नव्हे, तर राष्ट्रीय स्तरावरील ऐतिहासिक वारसा आहे. विश्वास पाटील यांच्या भेटीमुळे या मठाला आणि कवी परमानंद यांच्या योगदानाला अधिक व्यापक प्रसिद्धी मिळण्याची शक्यता आहे. मठाच्या जतनासाठी आणि त्याला पर्यटनस्थळ म्हणून विकसित करण्यासाठी शासकीय आणि स्थानिक पातळीवर प्रयत्न होणे आवश्यक आहे. मठ परिसरातील वास्तूंची देखभाल आणि दुरुस्ती, तसेच पर्यटकांसाठी माहिती केंद्र आणि मार्गदर्शन सुविधा यामुळे हा वारसा भावी पिढ्यांपर्यंत पोहोचेल
