शनिवार हा दिवस अनेकांच्या आयुष्यात विशेष महत्त्वाचा मानला जातो. काहींसाठी तो विश्रांतीचा, तर काहींसाठी अध्यात्मिक साधनेचा असतो. पण भारतीय लोकजीवनात शनिवारीच्या काही पारंपरिक नियमांचे पालन फार गांभीर्याने केले जाते, विशेषतः जेव्हा शनिदेवांचा विषय येतो. कारण शनी हा कर्माचा देव मानला जातो आणि त्याचा कोप एकदा जर कोणावर झाला, तर जीवनाची गाडीच रुळांवरून घसरू शकते, अशी श्रद्धा अनेकांच्या मनात खोलवर रुजलेली आहे.
शनिवारी कोणत्या वस्तूंची खरेदी करू नये?
१) तेल
अशीच एक श्रद्धा आहे शनिवारी काही विशिष्ट वस्तू खरेदी न करण्याची. लोकांच्या विश्वासानुसार, या वस्तू जर शनिवारी विकत घेतल्या, तर त्या व्यक्तीवर शनिदेवांचा कोप येऊ शकतो आणि जीवनात अडचणी, आजारपण, आर्थिक नुकसान यासारख्या त्रासदायक गोष्टी सुरु होतात. उदा. तेल. आपल्या रोजच्या गरजांमधील एक महत्त्वाची गोष्ट असली तरी शनिवारी तेल खरेदी केल्यास घरात आजारपणाचे वातावरण निर्माण होते, असे अनेक लोक मानतात. त्यामुळे जर शनिवारी तेल दान करायचे असेल, तर त्यासाठी एक दिवस आधीच त्याची खरेदी करून ठेवण्याची शिफारस केली जाते.
२) मिठाची खरेदी
याचप्रमाणे मीठ खरेदीबाबतही अशाच गोष्टी सांगितल्या जातात. जुन्या सांगण्यानुसार, शनिवारी मीठ खरेदी करणाऱ्याला आर्थिक अडचणी आणि कर्जाच्या समस्यांना सामोरे जावे लागते. काहींच्या मते, यामुळे मानसिक अशांतता देखील वाढते. म्हणूनच शनिवारच्या बाजारात मीठ विकत घे ण्याऐवजी दुसऱ्या दिवशी किंवा आधीच खरेदी करणे योग्य ठरते, असं म्हटलं जातं.
३) लोखंड
लोखंड आणि त्याच्याशी संबंधित वस्तूंनाही शनिवारच्या दिवशी वर्ज्य मानले जाते. कारण लोखंड हा शनीचा धातू आहे आणि शनिवारी अशी वस्तू खरेदी केल्यास ती त्याच्या कोपाला आमंत्रण देऊ शकते, अशी श्रद्धा आहे. या दिवशी शनीची कृपा मिळवण्यासाठी काळे तीळ अर्पण केले जातात, परंतु काळे तीळ खरेदी करणे मात्र अशुभ मानले जाते. कारण असे केल्यास महत्वाची कामं अडतात, योजनांमध्ये अडथळे येतात आणि माणसाला अनावश्यक त्रास सहन करावा लागतो, असे मानले जाते.
एकंदरीत पाहता या गोष्टी वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून नाहीत, तर लोकांच्या श्रद्धा, परंपरा आणि अनुभवांवर आधारित आहेत. पण भारतासारख्या देशात जिथे अध्यात्म आणि दैनंदिन जीवन एकमेकांत मिसळलेले आहेत, तिथे अशा श्रद्धा केवळ रूढी न राहता, अनेक घरांमध्ये आदराने पाळल्या जातात. त्यामुळे शनिवारचा दिवस आला की काही घरांत जाणीवपूर्वक ही खरेदी टाळली जाते केवळ भीतीने नव्हे, तर श्रद्धेने.
