Maharashtra Express : कोल्हापूर-गोंदिया महाराष्ट्र एक्स्प्रेसने ५४ वर्षांनंतर आपले रूप पालटले असून, प्रवाशांना आता अधिक आरामदायी आणि सुरक्षित प्रवासाचा अनुभव मिळणार आहे. १ नोव्हेंबर १९७१ पासून धावणारी ही रेल्वे मध्य रेल्वेच्या आधुनिकीकरण योजनेंतर्गत लिंक हाफमन बूश (एलएचबी) कोचसह नव्या रूपात सुरू झाली आहे.
१ जून २०२५ पासून या मार्गावर एलएचबी कोच असलेली गाडी उपलब्ध झाली असून, यामुळे प्रवाशांना सुधारित सोयी-सुविधा मिळत आहेत. १२ जिल्ह्यांतून १३४९ किलोमीटर प्रवास करणारी ही रेल्वे कोल्हापूर, सांगली, पुणे, अहिल्यानगर, जळगाव, नागपूर आणि गोंदिया यांसारख्या प्रमुख शहरांना जोडते.
महाराष्ट्र एक्स्प्रेसचे नवे रूप
कोल्हापूर-गोंदिया महाराष्ट्र एक्स्प्रेसने ५४ वर्षांच्या सेवेनंतर आधुनिक लिंक हाफमन बूश (एलएचबी) कोचसह नव्या रूपात प्रवास सुरू केला आहे. या गाडीत आता एक द्वितीय वातानुकूलित कोच, चार तृतीय वातानुकूलित कोच, आठ स्लीपर कोच, पाच सामान्य द्वितीय श्रेणी कोच आणि एक जनरेटर कार यांचा समावेश आहे.
मात्र, पॅन्ट्री कारची सुविधा उपलब्ध नाही. एलएचबी कोचमुळे गाडीची रचना अधिक मजबूत, सुरक्षित आणि प्रवाशांसाठी आरामदायी बनली आहे. जुन्या रॅकच्या तुलनेत एलएचबी कोचमध्ये सुधारित आसन व्यवस्था, चांगले निलंबन आणि कमी ध्वनी प्रदूषण यांसारख्या सुविधा आहेत, ज्यामुळे प्रवासाचा दर्जा उंचावला आहे.
प्रवास मार्ग आणि स्थानके
महाराष्ट्र एक्स्प्रेस कोल्हापूर येथील छत्रपती शाहू महाराज टर्मिनस येथून दररोज दुपारी २:४५ वाजता सुटते आणि दुसऱ्या दिवशी सायंकाळी ६:०० वाजता गोंदिया येथे पोहोचते. हा १३४९ किलोमीटरचा प्रवास १२ जिल्ह्यांतून आणि ६२ स्थानकांवर थांबत पूर्ण होतो.
यामध्ये कोल्हापूर, सांगली, सातारा, पुणे, अहिल्यानगर, जळगाव, अकोला, बुलढाणा, वर्धा, नागपूर, भंडारा आणि गोंदिया यांसारख्या प्रमुख शहरांचा समावेश आहे. या मार्गावरील महत्त्वाची स्थानके म्हणजे मिरज, कराड, सातारा, पुणे, अहिल्यानगर, बेलापूर, कोपरगाव, मनमाड, जळगाव, भुसावळ, अकोला, वर्धा, नागपूर आणि भंडारा रोड. हा मार्ग पश्चिम आणि पूर्व महाराष्ट्राला जोडणारा महत्त्वाचा दुवा आहे, ज्यामुळे व्यापारी, विद्यार्थी आणि सामान्य प्रवाशांना मोठी सुविधा मिळते.
आधुनिकीकरणाचे फायदे
मध्य रेल्वेने प्रवाशांच्या सुविधा आणि सुरक्षिततेला प्राधान्य देत महाराष्ट्र एक्स्प्रेसमध्ये एलएचबी कोच लागू केले आहेत. जुन्या आयसीएफ (इंटिग्रल कोच फॅक्टरी) रॅकच्या तुलनेत एलएचबी कोच अधिक सुरक्षित आणि टिकाऊ आहेत. यामध्ये अँटी-कोलिजन तंत्रज्ञान, सुधारित ब्रेकिंग सिस्टम आणि आधुनिक डिझाइन यांचा समावेश आहे, ज्यामुळे अपघातांचा धोका कमी होतो.
प्रवाशांना अधिक आरामदायी आसने, स्वच्छता, चांगली प्रकाशयोजना आणि कमी कंपन यांचा अनुभव मिळतो. याशिवाय, एलएचबी कोचमुळे गाडीची गती आणि कार्यक्षमता वाढली आहे, ज्यामुळे प्रवासाचा वेळ आणि थकवा कमी होतो. या बदलामुळे प्रवाशांचा विश्वास रेल्वेवर वाढेल आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेलाही चालना मिळेल.
प्रवाशांसाठी सुविधा
महाराष्ट्र एक्स्प्रेस १२ जिल्ह्यांतील प्रवाशांसाठी एक महत्त्वाचा प्रवास पर्याय आहे. विशेषतः अहिल्यानगर, बेलापूर आणि कोपरगाव यांसारख्या स्थानकांवरील प्रवाशांना या गाडीमुळे पुणे, नागपूर आणि गोंदिया यांसारख्या शहरांशी थेट संपर्क साधता येतो.
शिर्डी येथील साईबाबांचे दर्शन घेण्यासाठी येणाऱ्या भाविकांसाठीही बेलापूर आणि कोपरगाव ही जवळची स्थानके आहेत. या गाडीच्या आधुनिकीकरणामुळे विद्यार्थी, व्यापारी, शेतकरी आणि सामान्य प्रवाशांना अधिक चांगल्या सुविधा मिळतील. मात्र, पॅन्ट्री कार नसल्याने लांब पल्ल्याच्या प्रवासात अन्नपदार्थांची उपलब्धता हा एक मुद्दा कायम आहे, ज्यासाठी रेल्वे प्रशासनाने उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
रेल्वे प्रशासनाची भूमिका
महाराष्ट्र एक्स्प्रेसच्या आधुनिकीकरणामुळे स्थानिक प्रवाशांमध्ये समाधानाचे वातावरण आहे. मध्य रेल्वेने हा निर्णय घेऊन प्रवाशांच्या सुविधा आणि सुरक्षिततेला प्राधान्य दिले आहे. तथापि, पॅन्ट्री कारची अनुपलब्धता आणि काही स्थानकांवरील पायाभूत सुविधांचा अभाव याबाबत स्थानिकांनी नाराजी व्यक्त केली आहे.
कोल्हापूर, अहिल्यानगर आणि नागपूर यांसारख्या प्रमुख स्थानकांवर प्रवाशांच्या संख्येला आणि मागणीला अनुसरून अधिक सुविधा पुरवणे गरजेचे आहे. रेल्वे प्रशासनाने भविष्यात पॅन्ट्री कारसारख्या सुविधा जोडून आणि स्थानकांचे आधुनिकीकरण करून प्रवाशांचा अनुभव आणखी सुधारावा, अशी अपेक्षा आहे.
