आपण रोजच्या जेवणात गव्हाची पोळी/चपाती खातो, कधी-कधी बाजरीच्या भाकरीही खाल्ल्या जातात. पण जर एखादी अशी भाकर असेल जी फक्त पोट न भरता तुम्हाला भरपूर ऊर्जा देईल, तर ती नक्कीच लक्षात घेण्यासारखी आहे. आज आपण अशाच एका चमत्कारी पिठाबद्दल बोलणार आहोत, ते म्हणजे नाचणी ज्याला रागी देखील म्हणतात. ही साधी वाटणारी पण आरोग्यदायी भाकरी तुमच्या शरीरात एक नवा जोश निर्माण करू शकते, विशेषतः या धावपळीच्या जीवनशैलीत जेव्हा आपण आरोग्याकडे दुर्लक्ष करतो.
नाचणीच्या पिठाच्या भाकरी
भारतीय स्वयंपाकघरात भाकरीचे स्थान अनन्यसाधारण आहे, आणि ती प्रामुख्याने गहू किंवा बाजरीच्या पिठातून बनते. पण सध्याच्या काळात, आरोग्य जपण्यासाठी आणि शरीराला आवश्यक पोषण देण्यासाठी नाचणी हे एक अतिशय प्रभावी आणि विसरलेलं सुपरफूड बनलं आहे. नाचणी हे फक्त एक पीठ नाही, तर ते हाडं मजबूत करणारं, पचन सुधारणारं, मधुमेहासारख्या आजारांपासून वाचवणारं आणि शरीराला बळ देणारं एक नैसर्गिक औषध आहे.
नाचणीच्या पिठामध्ये तुलनेत अधिक कॅल्शियम असतं. ज्यांना दूध किंवा दुग्धजन्य पदार्थांची अ‍ॅलर्जी आहे किंवा जे शाकाहारी असूनही शरीरासाठी कॅल्शियमच्या शोधात असतात, त्यांच्यासाठी हा पर्याय अमूल्य आहे. हाडे आणि दात मजबूत ठेवण्यासाठी रोजच्या आहारात नाचणीचा समावेश केल्यास त्याचे दीर्घकालीन फायदे नक्कीच दिसून येतात.
याशिवाय, नाचणीमध्ये फायबर मोठ्या प्रमाणात आढळतं ज्यामुळे पचनक्रिया सुरळीत राहते, बद्धकोष्ठतेचा त्रास कमी होतो आणि पोट भरल्यासारखं वाटतं. त्यामुळे जे लोक वजन कमी करू इच्छितात, त्यांच्यासाठी नाचणीपासून बनवलेली भाकरी-पोळी ही एक संजीवनी समान ठरते.
मधुमेह असलेल्या रुग्णांसाठीही नाचणी खूप फायदेशीर आहे. त्याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स खूप कमी आहे, याचा अर्थ असा की नाचणी खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखरेची पातळी हळूहळू वाढते, अचानक उडी घेत नाही. यामुळे मधुमेह नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. शिवाय, त्यात लोहाचे प्रमाणही भरपूर असते, जे अशक्तपणा आणि थकवा दूर करण्यासाठी आवश्यक असते.
नाचणीचा उपयोग कसा कराल?
आता प्रश्न येतो की, नाचणीचा उपयोग कसा करायचा? याच्या पिठापासून भाकरी किंवा पोळी बनवणं फारसं कठीण नाही. गव्हाच्या पिठासारखेच नाचणी पीठ भिजवून त्याच्या पोळ्या लाटता येतात. सुरुवातीला चव आणि पोत जुळवण्यासाठी थोडं गव्हाचं पीठ मिसळू शकता. पण जेव्हा त्याचा लाभ अनुभवाला येतो, तेव्हा तुम्ही ते पूर्णपणे नाचणीचं बनवायला लागता. याशिवाय, नाचणी डोसा, इडली, पॅनकेक्स किंवा अगदी दलियातही वापरता येते. नाचणी ग्लूटेन फ्री असल्यामुळे जे लोक ग्लूटेनसाठी संवेदनशील आहेत, त्यांच्यासाठीही हा उत्तम पर्याय ठरतो.
