लग्न म्हणजे दोन जीवांचे एक होणे, आणि त्यानंतरचा ‘हनीमून’ हा एक असा काळ जो प्रेमाच्या नाजूक धाग्यांना अधिक मजबूत करतो. पण ‘हनीमून’ हा शब्द केवळ प्रेममय सहलीपुरता मर्यादित नाही, त्याच्या पाठीमागे आहे एक रंजक इतिहास, आणि एक असा घटनाक्रम जो भारतातील लोकांच्या मनात या शब्दाबद्दल वेगळीच उत्सुकता निर्माण करतो.
‘असं’ मिळालं ‘हनीमून’नाव
‘हनीमून’ या शब्दाची सुरुवात युरोपात 16 व्या शतकात झाली. इंग्लंडमध्ये ‘हनी’ म्हणजे मधासारखी गोडी, आणि ‘मून’ म्हणजे चंद्र या दोन संकल्पनांच्या मिश्रणातून या शब्दाचा जन्म झाला. तेव्हा असे मानले जात होते की नवविवाहित जोडप्यांचे पहिले काही आठवडे, म्हणजेच एक महिना सर्वात गोड असतो. म्हणूनच त्या सुरुवातीच्या प्रेमळ कालावधीला ‘हनीमून’ असं नाव मिळालं.
युरोपमधील श्रीमंत आणि उच्चभ्रू समाजात, लग्नानंतर जोडीदारासोबत दूर कुठे तरी प्रवास करणे, एकमेकांना समजून घेण्यासाठी वेळ देणे ही एक परंपरा होती. ती केवळ सहलीपुरती नव्हती, तर संबंधांची गोड सुरुवात म्हणून ओळखली जात होती. याच प्रवृत्तीचा परिणाम पुढे भारतातही जाणवू लागला, विशेषतः ब्रिटिश राजवटीच्या काळात.
मेघालयातील राजाची हत्या आणि…
ब्रिटिश अधिकारी आणि त्यांचे परिवार भारतातही ही परंपरा घेऊन आले. सुरुवातीला ही फक्त ब्रिटिशांच्या किंवा तत्कालीन भारतीय राजघराण्यांच्या मर्यादित वर्तुळातच होती. पण एक घटना मात्र या संकल्पनेला पसरायला कारणीभूत ठरली, ती म्हणजे मेघालयातील एका तरुण राजाचे रहस्यमय हत्याकांड.
या राजाने लग्नानंतर आपल्या पत्नीसोबत ‘हनीमून’ ट्रिपवर जाण्याचा निर्णय घेतला होता, पण त्या प्रवासातच त्याचा मृतदेह संशयास्पद परिस्थितीत आढळला. या घटनेने हनीमून ही संकल्पना देशभरात चर्चेत आली. एकीकडे प्रेमाचा गोड काळ, आणि दुसरीकडे अशा ट्रिपवर घडलेले भीषण अपघात यामुळे सामान्य जनतेच्या मनात हनीमूनबद्दल एक वेगळीच उत्सुकता आणि गूढतेची भावना तयार झाली.
चित्रपटांतून रूढ झाली ही संकल्पना
यानंतर बॉलिवूडने या कल्पनेला अधिक रोमँटिक रूप दिलं. 1950 आणि 60 च्या दशकातील चित्रपटांमध्ये नवविवाहित जोडप्यांना काश्मीर, मनाली किंवा ऊटीमध्ये प्रेमाच्या सहलीवर जाताना दाखवलं गेलं. सिनेमातील सुंदर गाणी, बर्फाच्छादित डोंगर, आणि प्रेमळ क्षण यामुळे भारतीय मध्यमवर्गीयांमध्येही ‘हनीमून’ हा शब्द लोकप्रिय झाला.
आजच्या काळात, सोशल मीडियामुळे हनीमूनचा अर्थ केवळ नव्या जोडप्यांच्या खास क्षणांपुरता मर्यादित राहिलेला नाही. तो एक शो-ऑफ, एक स्टेटमेंट बनला आहे. जोडपी आपल्या हनीमूनच्या फोटोसह आठवणी शेअर करतात, आणि त्यातून इतरांनाही ‘हनीमून गोल्स’ मिळतात. पर्यटनस्थळं, फोटोग्राफर्स आणि ट्रॅव्हल एजन्सीज यासाठी खास पॅकेजेस देखील तयार करतात.
