1932 सालचा तो क्षण होता… जेव्हा भारतीय क्रिकेटने परदेशी भूमीवर आपला पहिला कसोटी खेळून इतिहासाची पहिली पायरी चढला. इंग्लंडच्या ऐतिहासिक लॉर्ड्स मैदानावर, जगाला पहिल्यांदाच भारतीय संघाच्या ‘ऑल इंडिया’ नावाच्या जर्सीत झळकणाऱ्या खेळाडूंनी एक नवीन अध्याय सुरू केला. त्या काळात भारतात क्रिकेट हा राजघराण्यांचा खेळ मानला जात होता. त्यामुळे इंग्लंड दौऱ्यासाठी जे खेळाडू निवडले गेले, त्यामध्ये काही राजे-महाराजेही होते.
25 जून 1932 मध्ये इंग्लंडसोबत झाला पहिला कसोटी
त्यातच भारताच्या संघाचे कर्णधारपद पोरबंदरचे महाराजा सी. के. नायडू यांच्याकडे देण्यात आले. ही निवड केवळ त्यांच्या सामर्थ्यामुळे नव्हे, तर त्यांच्या नेतृत्वगुणांवर ठेवलेल्या विश्वासाचे प्रतीक होती. लॉर्ड्सच्या त्या ऐतिहासिक मैदानावर भारत आणि इंग्लंड यांच्यात 25 जून 1932 रोजी पहिला अधिकृत कसोटी सामना सुरू झाला.
तीन दिवस चाललेल्या त्या सामन्यात भारतीय संघाला चांगली सुरुवात करता आली नाही. इंग्लंडने नाणेफेक जिंकून फलंदाजी निवडली आणि पहिल्या डावात 259 धावा केल्या. भारताने प्रत्युत्तरात 189 धावा करत काही प्रमाणात झुंज दिली, पण अपेक्षित झंझावात निर्माण करू शकला नाही. दुसऱ्या डावात इंग्लंडने 8 बाद 275 धावा करत भारतासमोर 346 धावांचे आव्हान ठेवले. भारताच्या दुसऱ्या डावाची अवस्था काहीशी पहिल्यासारखीच झाली. संघ केवळ 187 धावांवर गारद झाला आणि सामना 158 धावांनी गमावला.
भारताचा पराभव
हा सामना जरी हरलो, तरी भारतासाठी तो एक विजयच होता. कारण त्या वेळी ना फारशा सुविधा होत्या, ना तयारीचा मोठा कालावधी, तरीही भारतीय खेळाडूंनी इंग्लिश भूमीवर जाऊन आपली छाप सोडली. या सामन्याने भारताच्या कसोटी क्रिकेटच्या प्रवासाची सुरुवात झाली आणि आज 90 वर्षांनंतर आपण या प्रवासाच्या अनेक यशस्वी टप्प्यांवर उभे आहोत.
तो 1932 चा इंग्लंड दौरा, ज्यामध्ये फक्त खेळ नव्हता, तर देशाच्या स्वाभिमानाची, आत्मविश्वासाची आणि खेळाडूंच्या जिद्दीची गोष्ट लपलेली होती. भारतीय क्रिकेटची खरी सुरुवात त्या लॉर्ड्सच्या मैदानावरूनच झाली होती, पण तीच पुढे लाखो भारतीयांच्या स्वप्नांची वाट बनून उभी राहिली.
