भारतीय उपखंड हा भाषिक विविधतेचा खजिनाच मानला जातो. इथे प्रत्येक वळणावर भाषा बदलते, बोलीचे रंग बदलतात, आणि त्या भाषांच्या मागे असलेली संस्कृतीही नवा अर्थ घेते. भारतात एकूण 121 भाषा अधिकृतपणे नोंदवलेल्या आहेत. पण या साऱ्यांमध्ये सर्वाधिक लोक कोणती भाषा बोलतात हे तुम्हाला माहीत आहे का? चला, आपण जाणून घेऊया त्या पाच भाषांबद्दल ज्या भारतात सर्वाधिक बोलल्या जातात.
भारताची लोकसंख्या 1.3 अब्जांहून अधिक असून, येथे असंख्य धर्म, जाती, परंपरा, आणि संस्कृती आहेत. या साऱ्यांतून भाषांची एक विलक्षण गुंफण उभी राहते. 2011 च्या जनगणनेनुसार, देशभरात वेगवेगळ्या भाषांचे प्रमाण नोंदवले गेले. त्या आकडेवारीतून काही भाषांचा विस्तार एवढा मोठा दिसतो की त्या भाषांनी भारताच्या सामाजिक आणि सांस्कृतिक प्रभावावरही आपली छाप उमटवली आहे.
हिंदी भाषा
या यादीत सगळ्यात वर आहे हिंदी. देशातील सुमारे 44% लोक हिंदी बोलतात. ही केवळ एक अधिकृत भाषा नाही, तर अनेक राज्यांतील लोकांची मातृभाषा आहे. उत्तर भारतात तर ही भाषा संवादाचा मुख्य स्रोत आहे.
बंगाली भाषा
दुसऱ्या क्रमांकावर आहे बंगाली. पश्चिम बंगाल आणि त्रिपुरा राज्यांमध्ये प्रामुख्याने बोलली जाणारी ही भाषा सुमारे 8% भारतीयांची मातृभाषा आहे. बंगाली साहित्य, संगीत, आणि नाटकांनी भारताच्या सांस्कृतिक विश्वाला वेगळाच ठसा दिला आहे.
मराठी भाषा
तिसऱ्या क्रमांकावर येते मराठी, जी महाराष्ट्राची अधिकृत भाषा आहे. सुमारे 7% भारतीय मराठीला आपली मातृभाषा मानतात. संतांच्या अभंगांपासून ते आधुनिक साहित्यातील प्रयोगांपर्यंत, मराठीने आपल्या सांस्कृतिक समृद्धीचा वारसा जपला आहे.
तेलुगु भाषा
तेलुगू भाषेचा विस्तार प्रामुख्याने आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणा या दोन राज्यांमध्ये आहे. सुमारे 6.7% लोकांची ही मातृभाषा असून, या भाषेतील साहित्य, चित्रपट आणि संगीत भारतभर पोहोचले आहे.
तमिळ भाषा
या यादीत पाचव्या स्थानी आहे तमिळ. तमिळनाडूमध्ये बोलली जाणारी ही भाषा सुमारे 6% लोकांची मातृभाषा आहे. विशेष म्हणजे तमिळ ही जगातील सर्वात जुन्या भाषांपैकी एक मानली जाते. तिचा इतिहास हजारो वर्षांचा असून, आजही ती तितक्याच अभिमानाने जपली जाते.
