भारताच्या संरक्षण सामर्थ्याने पुन्हा एकदा जगाचं लक्ष वेधून घेतलं आहे. ‘प्रलय’ नावाच्या एका जबरदस्त क्षेपणास्त्राने, ज्याची ताकद ऐकूनच शत्रू थरथरतील, अलीकडेच दोन यशस्वी चाचण्या पार केल्या आहेत. या क्षेपणास्त्राची रचना आणि मारक श्रेणी पाहता, ते भारतीय लष्करासाठी केवळ एक शस्त्र न राहता, एक महत्त्वाचा बदल घडवून आणणारा घटक ठरणार आहे. केवळ एका मिनिटात शत्रूचे धोरणात्मक ठिकाण उद्ध्वस्त करण्याची त्याची क्षमता, पाहून चीन-पाक सारखे देशही आता विचारात पडले आहेत.
‘प्रलय’ क्षेपणास्त्राच्या यशस्वी चाचण्या
ओडिशाच्या किनाऱ्यावर वसलेल्या डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम बेटावर 28 आणि 29 जुलै रोजी ‘प्रलय’ क्षेपणास्त्राच्या चाचण्या पार पडल्या. या दोन्ही चाचण्या ‘युजर ट्रायल’ स्वरूपाच्या होत्या, म्हणजे लष्कराच्या थेट वापरासाठी प्रत्यक्ष घडवून आणलेल्या. या वेळी लष्कर आणि हवाई दलाचे वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते आणि प्रत्येकाने हे पाहिलं की क्षेपणास्त्र नेमकं कसं कार्य करतं. या क्षेपणास्त्राने आपल्या नियोजित मार्गावर अत्यंत अचूकतेने काम करत, ठरवलेल्या लक्ष्यावर प्रहार केला. प्रत्येक तांत्रिक कसोटीतून ते उत्तीर्ण झालं.
‘प्रलय’ हे एक अर्ध-बॅलिस्टिक प्रकारचं क्षेपणास्त्र आहे, जे शत्रूच्या सीमेवर असलेल्या त्यांच्या महत्त्वाच्या केंद्रांवर जसं की रडार स्टेशन, एअरबेस, कमांड सेंटर आणि तळं यावर अचूक वार करू शकतं. भारताच्या ‘नो फर्स्ट युज’ धोरणाशी सुसंगत, हे पारंपरिक शस्त्र असून त्याचा उपयोग केवळ संरक्षणाच्या हेतूने केला जातो. 150 ते 500 किलोमीटरच्या रेंजमध्ये कार्य करणाऱ्या या क्षेपणास्त्राची गती आणि मार्ग दोन्ही अनपेक्षित असल्यामुळे, शत्रूच्या हवाई संरक्षण यंत्रणेसाठी ते फार कठीण लक्ष्य ठरतं.
‘प्रलय’ची खास वैशिष्ट्ये
या क्षेपणास्त्राला एकाच वेळी अनेक प्रकारची वॉरहेड्स वाहून नेण्याची क्षमता आहे. शिवाय, हे अशोक लेलँडच्या विशेष ट्रकमधून सोडता येत असल्यामुळे, कुठेही लवकर तैनात करता येतं, जे युद्धाच्या वेळी फार महत्त्वाचं असतं. म्हणजेच, हे केवळ सामर्थ्यवान नाही, तर सहज आणि वेगाने प्रतिसाद देण्यास तयार असणारं शस्त्र आहे.
भारत सरकारने लष्करासाठी 250 आणि हवाई दलासाठी 120 ‘प्रलय’ क्षेपणास्त्र खरेदी करण्याला आधीच मंजुरी दिली आहे. भारत डायनॅमिक्स लिमिटेड आणि भारत इलेक्ट्रॉनिक्स लिमिटेड या सरकारी संस्थांमार्फत त्याची निर्मिती सुरू आहे. हे क्षेपणास्त्र आता ‘ब्रह्मोस’ आणि ‘निर्भय’ यांच्यासोबत भारताच्या रॉकेट फोर्समध्ये सामील होईल, आणि अशा क्षमतेच्या शस्त्रास्त्रामुळे भारताच्या संरक्षण यंत्रणेची ताकद अनेक पटींनी वाढेल.
राजनाथ सिंह यांनी केलं सशस्त्र दलांचं अभिनंदन
यशस्वी चाचणीनंतर संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी डीआरडीओ आणि सशस्त्र दलांचं अभिनंदन करत म्हटलं की ‘प्रलय’ हे अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सज्ज असून, भारताच्या संरक्षण धोरणात त्याचा महत्त्वाचा वाटा असेल. डीआरडीओचे प्रमुख डॉ. समीर कामत यांनीही सांगितलं की या चाचण्यांनी सिद्ध केलं आहे की ‘प्रलय’ आता भारतीय सशस्त्र दलांमध्ये वापरासाठी पूर्णतः तयार आहे.
यावर्षी प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये ‘प्रलय’ प्रथमच देशासमोर सादर करण्यात आलं होतं. त्यावेळी त्याचं रूप आणि क्षमता पाहूनच अनेकांचं लक्ष वेधलं गेलं होतं. आणि आता, प्रत्यक्ष चाचण्यांमध्ये यश मिळाल्याने, हे क्षेपणास्त्र भारताच्या संरक्षण इतिहासात एक महत्त्वाचं पान बनून राहील, याबद्दल कोणतीही शंका नाही.
