Ahilyanagar News: अहिल्यानगर- शहराजवळील ऐतिहासिक भुईकोट किल्ल्याचा पर्यटनदृष्ट्या विकास करण्यासाठी केंद्र सरकारच्या स्वदेश दर्शन २.० योजनेअंतर्गत २५ कोटी रुपये खर्चाच्या कामांना प्रशासकीय मान्यता मिळाली आहे. या कामांसाठी निविदा प्रक्रिया सुरू झाली असून, लवकरच प्रत्यक्ष कामाला सुरुवात होणार आहे. सुमारे ५२६ वर्षांचा समृद्ध इतिहास असलेल्या या किल्ल्याच्या विकासासाठी ९५ कोटींचा प्रस्ताव केंद्र सरकारकडे सादर करण्यात आला होता, त्यापैकी पहिल्या टप्प्यात २५ कोटींच्या कामांना मंजुरी मिळाली आहे. या प्रकल्पामुळे भुईकोट किल्ला पर्यटनस्थळ म्हणून अधिक आकर्षक होईल आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल.
भुईकोट किल्ल्याचा ऐतिहासिक वारसा
भुईकोट किल्ला हा अहिल्यानगर शहराचा एक महत्त्वाचा ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक वारसा आहे. इ.स. १४९० मध्ये अहमदशहा याने अहिल्यानगर शहराची स्थापना करताना हा किल्ला बांधला. त्यानंतर हा किल्ला सुलताना चाँदबीबी, मुघल, पेशवे आणि ब्रिटिश यांच्या सत्तांतरांतून गेला. स्वातंत्र्य चळवळीत १९४२ च्या भारत छोडो आंदोलनादरम्यान पंडित जवाहरलाल नेहरू, सरदार वल्लभभाई पटेल, मौलाना आझाद आणि डॉ. पी. सी. घोष यासारख्या राष्ट्रीय नेत्यांना या किल्ल्यात बंदीवासात ठेवण्यात आले होते. विशेष म्हणजे, पंडित नेहरू यांनी याच किल्ल्यात ‘डिस्कवरी ऑफ इंडिया’ हा ग्रंथ लिहिला. सध्या हा किल्ला भारतीय लष्कराच्या ताब्यात आहे आणि १.५ किलोमीटर परिघ, झुलता पूल आणि वैशिष्ट्यपूर्ण रचना यामुळे पर्यटकांसाठी आकर्षणाचा केंद्रबिंदू आहे.
स्वदेश दर्शन २.० योजने अंतर्गत विकास
केंद्र सरकारच्या पर्यटन मंत्रालयाने ‘चॅलेंज बेस्ड डेस्टिनेशन डेव्हलपमेंट प्रोग्रॅम’ अंतर्गत स्वदेश दर्शन २.० ही योजना राबवली आहे. या योजनेत महाराष्ट्रातील भुईकोट किल्ल्याचा विकास आराखडा समाविष्ट करण्यात आला आहे, जो राज्यातील एकमेव प्रकल्प आहे. या योजनेसाठी राज्य सरकारच्या पर्यटन विभागाने ९५ कोटींचा प्रस्ताव केंद्राकडे सादर केला होता, त्यापैकी पहिल्या टप्प्यात २५ कोटींच्या कामांना मान्यता मिळाली आहे. या प्रकल्पामुळे किल्ल्याचे पर्यटनस्थळ म्हणून महत्त्व वाढेल आणि देश-विदेशातील पर्यटकांना आकर्षित करण्यासाठी आधुनिक सुविधा उपलब्ध होतील.
विकास आराखड्यातील प्रस्तावित कामे
भुईकोट किल्ल्याच्या विकास आराखड्यात अनेक महत्त्वाकांक्षी कामांचा समावेश आहे. किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारावर रणगाड्याची प्रतिकृती उभारली जाणार आहे, जी पर्यटकांसाठी आकर्षणाचा केंद्रबिंदू ठरेल. स्वातंत्र्यसैनिकांच्या बंदिस्थळाकडे जाणाऱ्या रस्त्याला कठडे, माहिती केंद्र, सौर पथदिवे, स्वच्छतागृहे, वाहनतळ आणि विविध प्रकारचे स्टॉल यासारख्या सुविधा विकसित केल्या जाणार आहेत. याशिवाय, किल्ल्याच्या परिसरातील झाडी-झुडपे काढणे आणि संकेतस्थळ तयार करणे यासारख्या कामांचाही समावेश आहे. सध्या किल्ल्याच्या परिघावर जॉगिंग ट्रॅक तयार करण्यात आला आहे, जो स्थानिक नागरिकांमध्ये लोकप्रिय आहे. या नवीन सुविधांमुळे पर्यटकांचा अनुभव अधिक समृद्ध होईल.
निविदा प्रक्रिया आणि कामाची सुरुवात
जिल्हाधिकारी कार्यालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, भुईकोट किल्ल्याच्या विकास कामांना प्रशासकीय मान्यता मिळाली असून, निविदा प्रक्रिया सुरू झाली आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर पुढील काही महिन्यांत प्रत्यक्ष कामाला सुरुवात होईल. या प्रकल्पासाठी मंजूर झालेला २५ कोटींचा निधी हा पहिल्या टप्प्यातील कामांसाठी आहे, आणि भविष्यात उर्वरित ७० कोटींच्या कामांसाठीही निधी मंजूर होण्याची शक्यता आहे. निविदा प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि गुणवत्ता राखण्यासाठी प्रशासन विशेष काळजी घेत आहे. या कामांमुळे किल्ल्याचे ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व टिकवून ठेवत पर्यटनाला चालना मिळेल.
