Ahilyanagar News: अहिल्यानगर- जिल्ह्याच्या शेती आणि पाणीपुरवठ्यासाठी महत्त्वाचे असलेले भंडारदरा धरण यंदा जून २०२५ च्या अखेरच्या आठवड्यात ५० टक्के भरले आहे, ही एक उल्लेखनीय घटना आहे. मे महिन्यापासून सुरू झालेल्या अवकाळी पावसाने आणि जूनमधील सातत्यपूर्ण पावसाने धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात पाण्याची आवक झाली आहे. याचबरोबर, निळवंडे धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रातही पावसाचे प्रमाण टिकून आहे, ज्यामुळे त्या धरणातही पाण्याची आवक वाढत आहे. या घडामोडींमुळे लाभक्षेत्रातील शेतकऱ्यांमध्ये समाधानाचे वातावरण आहे.
भंडारदरा धरणातील पाणीसाठ्याची वाढ
भंडारदरा धरण, ज्याची एकूण क्षमता ११,०३९ दशलक्ष घनफूट (दलघफू) आहे, यंदा जून २०२५ मध्ये अभूतपूर्व पाणीसाठ्याने लक्ष वेधले आहे. मे २०२५ मध्ये अवकाळी पावसाला सुरुवात झाली, ज्यामुळे १७ मे पासून धरणात नवीन पाण्याची आवक सुरू झाली. सुरुवातीला ही आवक मर्यादित होती, कारण धरणातून वीजनिर्मितीसाठी पाणी सोडले जात होते. मात्र, जूनच्या मध्यानंतर वीजनिर्मितीसाठी पाणी सोडणे बंद करण्यात आले, आणि पावसाचा जोर वाढल्याने धरणातील पाणीसाठा वेगाने वाढला. १७ जून रोजी धरणातील पाणीसाठा २,५८६ दलघफू होता, जो १९ जून रोजी धो-धो पावसामुळे झपाट्याने वाढला. २६ जून रोजी सकाळी २८२ दलघफू नवीन पाण्याची आवक झाली, आणि सायंकाळी ६ वाजेपर्यंत पाणीसाठा ५,५४२ दलघफूवर पोहोचला, ज्यामुळे धरण ५० टक्के भरले. ही घटना जून महिन्यात प्रथमच घडली आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना खरीप हंगामासाठी आशा निर्माण झाली आहे.
निळवंडे धरणातील पाण्याची आवक
निळवंडे धरण, जे अहिल्यानगर जिल्ह्यातील शेतीसाठी महत्त्वाचे आहे, त्याच्या पाणलोट क्षेत्रातही पावसाचे प्रमाण सातत्याने टिकून आहे. २६ जून २०२५ रोजी सकाळी या धरणात २८२ दलघफू नवीन पाण्याची आवक नोंदवली गेली, ज्यामुळे पाणीसाठा ३,५३० दलघफू पर्यंत वाढला. निळवंडे धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रात, विशेषतः घाटघर, रतनवाडी आणि पांजरे येथे जोरदार पाऊस झाला आहे. या पावसामुळे धरणातील पाण्याची पातळी सातत्याने वाढत आहे, ज्यामुळे अकोले आणि संगमनेर तालुक्यातील शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. निळवंडे धरण २५० मेगावॅट क्षमतेच्या हायड्रोइलेक्ट्रिक पॉवर स्टेशनसाठी देखील महत्त्वाचे आहे, आणि यंदाच्या पावसाने त्याची कार्यक्षमता वाढण्याची शक्यता आहे.
पाणलोट क्षेत्रातील पावसाची परिस्थिती
भंडारदरा आणि निळवंडे धरणांच्या पाणलोट क्षेत्रात यंदा मे आणि जून २०२५ मध्ये अपेक्षेपेक्षा जास्त पाऊस झाला आहे. भंडारदरा धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रात, विशेषतः घाटघर, रतनवाडी आणि पांजरे येथे ६६७ मिलीमीटर पाऊस नोंदवला गेला, तर निळवंडे धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रात ४९६ मिलीमीटर पावसाची नोंद झाली. मुळा धरणाच्या पाणलोट क्षेत्रात २७७ मिलीमीटर पाऊस झाला आहे. या जोरदार पावसामुळे धरणांमध्ये सातत्याने पाण्याची आवक होत आहे. १ जून ते २४ जून २०२५ या कालावधीत भंडारदरा धरणात २,०५८ दलघफू आणि निळवंडे धरणात १,०२६ दलघफू पाण्याची आवक झाली. या पावसाने पाणलोट क्षेत्रातील नद्या आणि नाले भरून वाहू लागले आहेत, ज्यामुळे धरणांच्या पाणीसाठ्यात लक्षणीय वाढ झाली आहे.
लाभक्षेत्रातील शेतकऱ्यांचे समाधान
भंडारदरा आणि निळवंडे धरणांमधील वाढता पाणीसाठा यंदाच्या खरीप हंगामासाठी शेतकऱ्यांना मोठा आधार ठरला आहे. अकोले, संगमनेर आणि श्रीरामपूर तालुक्यांतील शेतकऱ्यांना या धरणांमधून पाणीपुरवठा होतो, ज्यामुळे कांदा, मका, बाजरी आणि फळबागांसारख्या पिकांना फायदा होतो. मे महिन्यातील अवकाळी पावसाने काही पिकांचे नुकसान झाले असले, तरी जूनमधील पावसाने धरणांमधील पाणीसाठा वाढल्याने शेतकऱ्यांमध्ये समाधान आहे.
