कर्नाटकचा ‘बाहुबली’ ओढणार संत शेख महंमद महाराजांची पालखी, श्रीगोंद्याहून २७ जूनला पंढरपूरकडे होणार प्रस्थान

Ahilyanagar News: श्रीगोंदा- येथील संत शेख महंमद महाराज यांच्या पालखी सोहळ्याचे यंदाचे तिसरे वर्ष असून, हिंदू-मुस्लीम ऐक्याचे प्रतीक असलेला हा सोहळा आषाढी वारीत लक्षवेधी ठरत आहे. २७ जून २०२५ रोजी सकाळी ८ वाजता श्रीगोंद्यातील समाधी मंदिरापासून या पालखीचे पंढरपूरच्या दिशेने प्रस्थान होणार आहे. यंदा पालखी रथ ओढण्याचा मान स्थानिक कृषी अधिकारी संदीप बोदगे यांच्या बैलजोडीला मिळाला आहे, ज्यामध्ये कर्नाटकच्या घटप्रभा येथील प्रदर्शनातून खरेदी केलेला ‘बाहुबली’ नावाचा खिलार जातीचा प्रसिद्ध बैल समाविष्ट आहे. देहू आणि आळंदीच्या धर्तीवर नियोजित हा सोहळा वारकरी संप्रदायाच्या परंपरा आणि नित्यनियमांचे पालन करत पंढरपूरला पोहोचेल, जिथे संत तुकाराम महाराजांच्या पालखीसोबत एकत्र पादुका पूजन होईल. 

संत शेख महंमद महाराज आणि पालखी सोहळा

संत शेख महंमद महाराज हे १७व्या शतकातील संत तुकाराम महाराजांचे समकालीन संत होते, ज्यांनी वारकरी संप्रदायाच्या विचारांचा प्रचार-प्रसार केला. त्यांचा ‘योगसंग्राम’ हा ग्रंथ संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या ज्ञानेश्वरीच्या प्रभावाने प्रेरित आहे, आणि त्यात भक्तिमार्ग आणि हिंदू-मुस्लीम ऐक्याचा संदेश आहे. श्रीगोंद्यातील त्यांच्या समाधी मंदिरापासून २०२३ मध्ये सुरू झालेला हा पालखी सोहळा आता तिसऱ्या वर्षी आहे. हा सोहळा आषाढी वारीच्या परंपरेत सामील होऊन पंढरपूरला श्री विठ्ठलाच्या दर्शनासाठी जातो. संत शेख महंमद महाराज आणि संत तुकाराम महाराजांची पहिली भेट पंढरपूरमध्येच झाली होती, आणि त्यांच्या पालख्या आषाढी एकादशीला पंढरपूरमध्ये एकत्र येऊन पादुका पूजनाचा सोहळा साजरा करतात. हा सोहळा वारकरी संप्रदायाच्या समावेशकतेचे आणि धार्मिक सौहार्दाचे प्रतीक आहे.

बाहुबली आणि पालखी रथाचे वैशिष्ट्य

यंदाच्या पालखी सोहळ्यात संत शेख महंमद महाराजांचा रथ ओढण्याचा मान संदीप बोदगे यांच्या बैलजोडीला मिळाला आहे. या जोडीतील ‘बाहुबली’ हा खिलार जातीचा बैल कर्नाटकच्या घटप्रभा येथील प्रदर्शनातून खरेदी करण्यात आला आहे. त्याच्या रुबाबदार आणि शक्तिशाली व्यक्तिमत्त्वामुळे त्याला ‘बाहुबली’ हे नाव देण्यात आले. एकूण चार बैल या रथाला ओढणार असून, त्यांची देखभाल, सजावट आणि मुक्कामाच्या ठिकाणी व्यवस्था यासाठी तरुणांचे स्वतंत्र पथक कार्यरत आहे. पालखी रथाची रचना देहूच्या पालखी सोहळ्याच्या धर्तीवर तयार करण्यात आली आहे, ज्यामध्ये चांदीचे सिंहासन आणि पारंपरिक सजावट समाविष्ट आहे. 

पालखी सोहळ्याचे स्वरूप आणि नियोजन

संत शेख महंमद महाराजांचा पालखी सोहळा देहू आणि आळंदीच्या पालखी सोहळ्यांच्या परंपरांचे पालन करतो. सोहळ्याच्या रथापुढे चौघडा गाडी, ध्वज घेतलेले वारकरी, महाराजांचा अश्व, पुरुष वारकरी, विणेकरी, डोक्यावर तुळशी वृंदावन घेतलेल्या महिला वारकऱ्या, आणि त्यानंतर मुख्य पालखी रथ आणि मागे महिला वारकरी असा क्रम असेल. या सोहळ्यात टाळ, मृदंग, आणि विठ्ठल-रखुमाईच्या नामघोषाने भक्तिमय वातावरण निर्माण होते. यंदा दोन महिन्यांपासून यात्रा कमिटी, पालखी समिती, भाविक आणि ग्रामस्थ यांनी नियोजनाला सुरुवात केली आहे. वारकऱ्यांसाठी पाणी, निवास, आणि सुरक्षेची व्यवस्था करण्यात आली आहे. सोहळ्यात सहभागी होणाऱ्या दिंड्यांचे समन्वय, रिंगण सोहळे, आणि मुक्कामाच्या ठिकाणी भोजन व्यवस्था यासाठी स्थानिक प्रशासन आणि स्वयंसेवकांचा सहभाग आहे. हे नियोजन सोहळ्याला शिस्तबद्ध आणि भक्तिमय ठेवण्यास मदत करते.

पंढरपूर येथील पादुका पूजन 

संत शेख महंमद महाराजांच्या पालखी सोहळ्याचा पंढरपूर येथे संत तुकाराम महाराजांच्या पालखीसोबत एकत्र येणे हा आषाढी वारीतील महत्त्वाचा क्षण आहे. दोन्ही पालख्या आषाढी एकादशीच्या निमित्ताने पंढरपूरच्या विठ्ठल मंदिरात एकत्र येतात, आणि पादुका पूजनाचा सोहळा पार पडतो. हा सोहळा हिंदू-मुस्लीम ऐक्याचे प्रतीक आहे, कारण संत शेख महंमद महाराजांनी आपल्या काव्य आणि उपदेशांद्वारे धार्मिक समन्वयाचा संदेश दिला. त्यांचा ‘योगसंग्राम’ ग्रंथ वारकरी संप्रदायाच्या तत्त्वज्ञानाला समर्पित आहे, आणि त्यात भक्ती, करुणा, आणि एकतेचा पुरस्कार केला आहे. पंढरपूरमधील हा सोहळा वारकरी संप्रदायाच्या समावेशक स्वरूपाला अधोरेखित करतो, ज्यामध्ये सर्व जाती-धर्माचे भाविक सहभागी होतात. हा सोहळा स्थानिक आणि बाहेरील वारकऱ्यांमध्ये धार्मिक सौहार्द आणि सामाजिक एकतेचा संदेश पसरवतो.