Ahilyanagar News: अहिल्यानगर जिल्ह्यातील कर्जत-जामखेड तालुक्यांमध्ये जिल्हा परिषदेच्या प्रभाग रचनेचा नवा कार्यक्रम १३ जून २०२५ रोजी जाहीर झाला आहे. यंदा वाढीव लोकसंख्येनुसार जिल्हा परिषदेच्या गटांची संख्या ७३ वरून ७५ आणि पंचायत समितीच्या गणांची संख्या १४६ वरून १५० करण्यात आली आहे. ही वाढ कर्जत आणि जामखेड तालुक्यांमध्ये झाली असून, यामुळे गावांच्या प्रभाग रचनेत बदल होण्याची शक्यता आहे.
सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार ग्रामविकास विभागाने हा कार्यक्रम जाहीर केला असून, १४ जुलै २०२५ पासून प्रभाग रचना सुरू होईल आणि १८ ऑगस्टपर्यंत अंतिम रचना राज्य निवडणूक आयोगाला सादर केली जाईल. गेल्या तीन वर्षांहून अधिक काळ रखडलेल्या जिल्हा परिषद आणि पंचायत समितीच्या निवडणुकांना या निर्णयामुळे गती मिळेल, आणि राजकीय हालचालींनाही वेग आला आहे.
प्रभाग रचनेत बदल
अहिल्यानगर जिल्हा परिषदेच्या २०१७ च्या निवडणुकीत ७३ गट आणि १४६ गण होते. ठाकरे सरकारच्या काळात २०२२ मध्ये वाढीव लोकसंख्येच्या आधारावर गटांची संख्या ८५ आणि गणांची संख्या १७० करण्याचा निर्णय घेण्यात आला होता. मात्र, शिंदे-भाजप सरकारने या निर्णयाला स्थगिती दिली. सर्वोच्च न्यायालयाने २०२५ मध्ये गत निवडणुकीप्रमाणेच जुन्या आरक्षणानुसार निवडणुका घेण्याचे आदेश दिले, परंतु वाढीव लोकसंख्येचा विचार करून गट आणि गणांची संख्या निश्चित करण्याची मुभा दिली. त्यानुसार, ग्रामविकास विभागाचे प्रधान सचिव एकनाथ डवले यांनी नवीन प्रभाग रचनेचे आदेश जारी केले. यामुळे अहिल्यानगर जिल्ह्यातील गटांची संख्या ७५ आणि गणांची संख्या १५० निश्चित झाली आहे, जी राज्यातील सर्वाधिक आहे. कर्जत आणि जामखेड तालुक्यांमध्ये प्रत्येकी एक गट आणि दोन गण वाढले असून, यामुळे स्थानिक पातळीवर गावांच्या प्रभाग रचनेत फेरबदल होण्याची शक्यता आहे.
प्रभाग रचनेचा कार्यक्रम
ग्रामविकास विभागाने जाहीर केलेल्या कार्यक्रमानुसार, प्रभाग रचनेची प्रक्रिया १४ जुलै २०२५ पासून सुरू होईल. या तारखेपर्यंत जिल्हाधिकाऱ्यांनी प्रारूप प्रभाग रचनेची अधिसूचना प्रसिद्ध करावी. २१ जुलैपर्यंत नागरिकांना हरकती आणि सूचना सादर करण्याची मुदत आहे. २८ जुलैपर्यंत जिल्हाधिकाऱ्यांनी प्राप्त हरकतींवर अभिप्रायासह विभागीय आयुक्तांना प्रस्ताव सादर करावेत. ११ ऑगस्टपर्यंत हरकती आणि सूचनांवर सुनावणी होऊन निर्णय घेतले जातील. अंतिम प्रभाग रचना १८ ऑगस्ट २०२५ पर्यंत राज्य निवडणूक आयोगाला किंवा प्राधिकृत अधिकाऱ्यांना मान्यतेसाठी सादर केली जाईल. ही प्रक्रिया पारदर्शक आणि सर्वसमावेशक असावी, यासाठी प्रशासनाने विशेष खबरदारी घेण्याचे निर्देश दिले आहेत.
लोकसंख्या आणि आरक्षणाचा आधार
जिल्हा प्रशासनाने गेल्या काही महिन्यांपासून तालुकानिहाय ओबीसी, अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमातींची लोकसंख्या निश्चित करून त्याबाबतचा अहवाल सरकारला सादर केला होता. या अहवालाच्या आधारे ग्रामविकास विभागाने गट आणि गणांची संख्या निश्चित केली. सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार, जुन्या आरक्षण पद्धतीनुसारच निवडणुका घ्याव्या, असे स्पष्ट करण्यात आले आहे. यामुळे ओबीसी आणि इतर आरक्षित प्रवर्गांचे प्रतिनिधित्व अबाधित राहील. कर्जत आणि जामखेड तालुक्यांमधील वाढीव लोकसंख्येमुळे या दोन तालुक्यांमध्ये प्रत्येकी एक गट आणि दोन गण वाढवण्यात आले आहेत. यामुळे स्थानिक पातळीवर प्रभाग रचनेत गावांचे नव्याने समावेश आणि वगळणे होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे राजकीय समीकरणे बदलू शकतात.
राजकीय हालचाली आणि डावपेच
प्रभाग रचनेचा कार्यक्रम जाहीर झाल्याने कर्जत-जामखेडसह अहिल्यानगर जिल्ह्यात राजकीय हालचालींना वेग आला आहे. अनेक इच्छुकांनी आतापासून निवडणुकीच्या तयारीला सुरुवात केली आहे. काहींनी आपल्या गटासह शेजारील गटांमध्ये मोर्चेबांधणी सुरू केली आहे, तर काहींनी राजकीय डावपेच आखण्यास सुरुवात केली आहे. प्रभाग रचनेतील बदलांमुळे गावांचे नवीन समूह तयार होऊ शकतात, ज्यामुळे विद्यमान सदस्यांचे राजकीय प्रभावक्षेत्र आणि नवीन उमेदवारांच्या संधींवर परिणाम होईल. विशेषतः कर्जत आणि जामखेड तालुक्यांमध्ये वाढलेले गट आणि गण यामुळे स्थानिक नेत्यांमध्ये स्पर्धा तीव्र होण्याची शक्यता आहे. याशिवाय, गेल्या तीन वर्षांपासून रखडलेल्या निवडणुकांमुळे राजकीय कार्यकर्त्यांमध्ये उत्साह वाढला आहे.
