अहिल्यानगर: वाहन सुरक्षेच्या दृष्टीने क्रांतिकारी पाऊल म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट (एचएसआरपी) योजनेला अहिल्यानगर जिल्ह्यात फारसा प्रतिसाद मिळत नाही. राज्य परिवहन विभागाने या योजनेला गती देण्यासाठी मुदतवाढ दिली असली, तरी वाहनचालकांमधील उदासीनता आणि ऑनलाइन प्रक्रियेचे अडथळे यामुळे योजनेची गाडी रेंगाळत आहे.
जिल्ह्यातील 4 लाखांहून अधिक वाहनांना या नंबरप्लेट्स लावणे बंधनकारक असताना, केवळ 11 हजार वाहनांनाच आतापर्यंत नवीन प्लेट्स बसवण्यात आल्या आहेत. ही परिस्थिती परिवहन विभागासाठी चिंतेची बाब ठरली आहे.
एचएसआरपी योजना
हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट (एचएसआरपी) ही वाहनांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि बनावट नंबरप्लेट्सला आळा घालण्यासाठी परिवहन विभागाने आणलेली योजना आहे. या नंबरप्लेट्सवर विशेष क्रमांक, बारकोड आणि होलोग्राम असतात, ज्यामुळे वाहनाची ओळख पडताळणे सोपे होते. 1 एप्रिल 2019 पूर्वी नोंदणी झालेल्या सर्व वाहनांना या नंबरप्लेट्स लावणे अनिवार्य आहे. यासाठी शासनाने 30 जून 2025 पर्यंत मुदतवाढ दिली आहे.
अहिल्यानगर प्रादेशिक परिवहन कार्यालयात 1 एप्रिल 2019 पूर्वी नोंदणी झालेली 4 लाख 34 हजार वाहने आहेत. मात्र, आतापर्यंत केवळ 21 हजार वाहनांनी नंबरप्लेटसाठी बुकिंग केले आहे, आणि त्यापैकी फक्त 11 हजार वाहनांना नवीन प्लेट्स बसवण्यात आल्या आहेत. ही आकडेवारी वाहनचालकांमधील उदासीनता आणि योजनेतील अडचणींवर प्रकाश टाकते.
ऑनलाइन प्रक्रियेचा अडथळा
एचएसआरपी योजनेची अंमलबजावणी सुलभ व्हावी यासाठी परिवहन विभागाने ऑनलाइन बुकिंग प्रणाली विकसित केली आहे. वाहनचालकांना परिवहन विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन नंबरप्लेटसाठी बुकिंग करावे लागते. यानंतर, त्यांना जवळचे केंद्र निवडून तिथे नंबरप्लेट बसवता येते. मात्र, ही प्रक्रिया अनेकांसाठी डोकेदुखी ठरली आहे.
अनेक वाहनचालकांना या योजनेची माहितीच नाही. ऑनलाइन बुकिंग कशी करावी, याबाबत स्थानिक पातळीवर पुरेशी जनजागृती झालेली नाही.
ऑनलाइन पेमेंट आणि बुकिंग प्रक्रिया गुंतागुंतीची असल्याने अनेकांना अडचणी येत आहेत. विशेषतः ग्रामीण भागातील वाहनचालकांसाठी ही प्रक्रिया अवघड ठरत आहे.
2019 पूर्वीच्या वाहनांची ऑनलाइन नोंदणी न झाल्याने नंबरप्लेट बसवण्यापूर्वी ही प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते, ज्यामुळे विलंब होतो.
केंद्रांची वाढ
वाहनचालकांच्या सोयीसाठी परिवहन विभागाने अहिल्यानगर जिल्ह्यात नंबरप्लेट बसवण्यासाठी 8 नवीन केंद्रे सुरू केली आहेत. यामुळे एकूण केंद्रांची संख्या 16 झाली आहे. तरीही, बुकिंगचा वेग मंदावला आहे. काही केंद्रांवर जास्तीचे शुल्क आकारले जात असल्याच्या तक्रारीही समोर आल्या आहेत, ज्यामुळे वाहनचालकांचा विश्वास कमी होत आहे.
वाहनचालकांची उदासीनता
नवीन नंबरप्लेटसाठी शुल्क आणि ऑनलाइन पेमेंटची प्रक्रिया यामुळे काही वाहनचालक मागे हटत आहेत. योजनेचे फायदे आणि अनिवार्यता याबाबत पुरेशी माहिती पोहोचलेली नाही. स्थानिक पातळीवर योजनेची अंमलबजावणी प्रभावीपणे होत नसल्याचा परिणाम दिसून येत आहे.
सुरक्षिततेची हमी
एचएसआरपी नंबरप्लेट्स केवळ सजावटीचा भाग नाहीत, तर त्या वाहन सुरक्षेच्या दृष्टीने महत्त्वाच्या आहेत. या प्लेट्समुळे वाहन चोरी, बनावट नंबरप्लेट्स आणि बेकायदा वाहन वापराला आळा बसतो. तसेच, अपघात किंवा गुन्ह्यांच्या तपासातही या प्लेट्स महत्त्वाची भूमिका बजावतात. त्यामुळे वाहनचालकांनी या योजनेला गांभीर्याने घेणे आवश्यक आहे.
