अहिल्यानगरच्या शेतकऱ्यांनी लोकसहभागातून उभारला तब्बल ५ कोटी रूपयांचा बंधारा, बंधाऱ्याच्या पाण्यातून भाजीपाला बाजारावर निर्माण केला दबदबा!

Ahilyanagar News: पारनेर- तालुक्यातील म्हसोबा झाप येथील शेतकऱ्यांनी लोकसहभागातून उभारलेल्या दोन सिमेंट बंधाऱ्यांमुळे शेतीला नवसंजीवनी मिळाली आहे. मांडओहोळ नदीवर पाच कोटी रुपये खर्चून बांधलेल्या या बंधाऱ्यांनी ५०० हेक्टर जमीन ओलिताखाली आणली आहे. यामुळे टोमॅटो, कांदा, वाटाणा आणि मिरचीच्या दर्जेदार आणि सातत्यपूर्ण उत्पादनाने म्हसोबा झापच्या शेतकऱ्यांनी नाशिक, नारायणगाव आणि संगमनेरच्या भाजीपाला बाजारात वर्चस्व मिळवलं आहे. 

सरपंच प्रकाश गाजरे यांच्या पुढाकाराने आणि ५०० सदस्यांच्या ‘संघर्ष ग्रुप’च्या एकजुटीने हा चमत्कार घडला. आता निमदरी नदीवर धरण बांधण्याचा संकल्प या गावकऱ्यांनी केला आहे, ज्यामुळे संपूर्ण गावाची शेती सिंचनाखाली येईल, असा विश्वास गाजरे यांनी व्यक्त केला.

लोकसहभागातून बंधाऱ्यांचा जन्म  

म्हसोबा झाप आणि आजूबाजूच्या गाजरे झाप, वाळुंज झाप, कन्हेर या वाड्यांवस्त्यांमधून वाहणारी मांडओहोळ नदी पावसाळ्यात दुथडी भरून वाहते, पण इतर वेळी कोरडी पडते. यामुळे शेतकऱ्यांना पाण्याचं दुर्भिक्ष सहन करावं लागत होतं. सरपंच प्रकाश गाजरे यांनी या समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी अनेक मंत्र्यांचे आणि सरकारी कार्यालयांचे उंबरठे झिजवले, पण आश्वासनांपलीकडे काहीच हाती लागलं नाही. सरकारी योजनांतून पाणी अडवणं शक्य नसल्याचं लक्षात आल्यानंतर गाजरे यांनी पुढाकार घेत ‘संघर्ष ग्रुप’ची स्थापना केली. या ग्रुपने गावातील आणि बाहेर नोकरी-व्यवसायासाठी स्थायिक झालेल्या तरुणांना एकत्र आणलं. सर्वांच्या सहभागातून पाच कोटी रुपये जमा झाले, आणि मांडओहोळ नदीवर दोन सिमेंट बंधारे उभे राहिले.

शेतीला मिळाली नवी दिशा  

या बंधाऱ्यांमुळे म्हसोबा झाप परिसरातील ५०० हेक्टर (१२५० एकर) जमीन ओलिताखाली आली. याचा थेट परिणाम शेतीच्या उत्पादनावर झाला. टोमॅटो, कांदा, वाटाणा आणि मिरची यांसारख्या पिकांचं दर्जेदार आणि सातत्यपूर्ण उत्पादन वाढलं. या पिकांनी नाशिक, नारायणगाव आणि संगमनेरच्या बाजारपेठेत चांगलाच ठसा उमटवला. स्थानिक शेतकऱ्यांचा आत्मविश्वास वाढला, आणि त्यांच्या भाजीपाल्याला बाजारात मागणी वाढली. यामुळे शेतकऱ्यांचं आर्थिक उत्पन्नही सुधारलं आहे. सरपंच गाजरे यांनी सांगितलं की, या यशामुळे गावकऱ्यांमध्ये एकजूट आणि स्वावलंबनाची भावना दृढ झाली आहे.

संघर्ष ग्रुपचं योगदान  

‘संघर्ष ग्रुप’च्या ५०० सदस्यांनी केवळ आर्थिक योगदानच दिलं नाही, तर गावाच्या विकासासाठी एकजुटीने काम केलं. गावात राहणारे शेतकरी, तरुण आणि बाहेर स्थायिक झालेले गावकरी यांनी एकत्र येऊन हा प्रकल्प यशस्वी केला. प्रत्येकाने आपापल्या परीने मदत केली, मग ती आर्थिक, श्रमदान किंवा इतर स्वरूपात असो. या एकजुटीमुळे म्हसोबा झापच्या शेतकऱ्यांना पाण्याच्या दुर्भिक्ष्यावर मात करता आली. गाजरे यांनी सांगितलं की, या ग्रुपने गावातील तरुणांना विकासाच्या मुख्य प्रवाहात आणलं, आणि त्यांच्या सहभागामुळे गावाचा कायापालट झाला.

निमदरी नदीवर धरण  

म्हसोबा झापच्या शेतकऱ्यांचं स्वप्न इथेच थांबलेलं नाही. आता त्यांनी निमदरी नदीवर लोकसहभागातून धरण बांधण्याचा संकल्प केला आहे. सरपंच प्रकाश गाजरे यांनी ठाम विश्वास व्यक्त केला की, हे धरण पूर्ण झाल्यावर म्हसोबा झाप समूह ग्रामपंचायतीच्या हद्दीतील एक इंचही शेतजमीन सिंचनाविना राहणार नाही. या धरणामुळे गावाची संपूर्ण शेती ओलिताखाली येईल, आणि शेतकऱ्यांचं जीवनमान आणखी सुधारेल. या प्रकल्पासाठी पुन्हा एकदा लोकसहभाग आणि संघर्ष ग्रुपची एकजूट महत्त्वाची ठरणार आहे.

शेतकऱ्यांचा वाढता आत्मविश्वास  

बंधाऱ्यांमुळे शेतीचं स्वरूप बदललं आहे. यापूर्वी पाण्याअभावी शेतकरी एकाच हंगामात पीक घेऊ शकत होते, पण आता वर्षभर शेती शक्य झाली आहे. टोमॅटो आणि इतर भाजीपाल्याच्या निर्यातक्षम उत्पादनामुळे शेतकऱ्यांना चांगला भाव मिळतोय. यामुळे गावातील तरुणही शेतीकडे वळू लागले आहेत. गावातून बाहेर गेलेले अनेक तरुण आता गावात परत येऊन शेती आणि त्यासंबंधित व्यवसाय करत आहेत. या यशामुळे म्हसोबा झापच्या शेतकऱ्यांचा आत्मविश्वास वाढला असून, ते इतर गावांसाठीही प्रेरणा बनले आहेत.