Ahilyanagar News: अहिल्यानगर- जिल्ह्यात मागील सात-आठ दिवसांपासून अवकाळी पावसाने कमी-अधिक प्रमाणात हजेरी लावली आहे. या पावसामुळे खरीप हंगामाच्या तयारीला चांगलाच वेग आला आहे, आणि शेतकऱ्यांच्या मनात आता चांगल्या हंगामाच्या आशा जागृत झाल्या आहेत. विशेषतः फळबागा आणि चारा पिकांसाठी हा पाऊस उपयुक्त ठरला आहे. पण याच पावसाने कांदा आणि आंबा पिकांचे मोठे नुकसान केले आहे.
पारनेर तालुक्यात सरासरीच्या 456.5 टक्के, म्हणजेच 15.4 मिलिमीटर पावसाची नोंद झाली, तर जिल्ह्यात सरासरीच्या 311.4 टक्के, म्हणजेच 57.6 मिलिमीटर पाऊस पडला आहे.
खरीप हंगामाच्या तयारीला वेग
अहिल्यानगर आणि विशेषतः पारनेर तालुक्यात अवकाळी पावसाने शेतकऱ्यांना खरीप हंगामाच्या तयारीसाठी बळ दिले आहे. या पावसामुळे शेतातील ढेकळे फुटण्यास मदत झाली आहे, ज्यामुळे नांगरणी आणि वखरणीची कामे सुलभ झाली आहेत. पारनेरच्या पठार भागात हिरव्या वाटाण्याच्या लागवडीसाठी मशागतीची कामे जवळपास पूर्ण झाली आहेत. हा पाऊस चारा पिके आणि फळबागांसाठीही फायदेशीर ठरला आहे, कारण जमिनीत ओलावा वाढल्याने पिकांची जोमदार वाढ होण्यास मदत होईल.
कांदा आणि आंबा पिकांचे नुकसान
अवकाळी पावसाने खरीप हंगामाच्या तयारीला वेग दिला असला, तरी कांदा आणि आंबा पिकांना मात्र मोठा फटका बसला आहे. पारनेर, पाथर्डी, श्रीगोंदा, जामखेड आणि राहुरी तालुक्यांमध्ये कांदा आणि आंब्याचे नुकसान झाले आहे. कांदा चाळीऐवजी शेतात किंवा भुई आरणीत ठेवलेला कांदा भिजल्याने त्याची गुणवत्ता खराब झाली आहे. यामुळे बाजारात कांद्याचे भाव कोसळण्याची भीती आहे. आंब्याच्या बाबतीत, वादळी वाऱ्यामुळे फळे गळून पडली, आणि काही ठिकाणी गुणवत्ता बिघडली. तालुका कृषी अधिकारी गजानन घुले यांनी सांगितले की, आंब्याचे नुकसान 10 ते 15 टक्क्यांपेक्षा जास्त नाही, परंतु तरीही आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांना आर्थिक नुकसान सहन करावे लागले आहे. संत्रा आणि मोसंबी उत्पादक शेतकरी मृग बहार चांगला फुटेल की नाही याबाबत चिंतेत आहेत.
वाटाणा उत्पादकांचा हिरमोड
पारनेर तालुक्यात हिरव्या वाटाण्याची लागवड मोठ्या प्रमाणात केली जाते, कारण हे पीक कमी कालावधीत जास्त उत्पादन आणि उत्पन्न देते. मात्र, यंदा बाजारात वाटाण्याचे बियाणे उपलब्ध नसल्याने शेतकऱ्यांचा हिरमोड झाला आहे. स्थानिक खते आणि बियाणे विक्रेते अशोक डमरे यांनी सांगितले की, येत्या दोन दिवसांत बियाणे उपलब्ध होईल, आणि यंदा 40 किलोच्या बियाण्याच्या गोणीचे भाव गेल्या वर्षीच्या 7,000 रुपयांच्या तुलनेत 5,500 ते 6,000 रुपये इतके कमी असतील. तरीही, बियाण्याच्या उपलब्धतेच्या अभावामुळे शेतकऱ्यांना पेरणीच्या नियोजनात अडचणी येत आहेत.
पाणीटंचाईवर मात
पारनेर, नगर, पाथर्डी आणि जामखेड हे तालुके अवर्षणप्रवण क्षेत्रात मोडतात, जिथे खरीप हंगामाची भिस्त बहुतांशी अवकाळी पावसावर अवलंबून आहे. शेतकऱ्यांचा पिढ्यानपिढ्यांचा अनुभव सांगतो की, मान्सूनपूर्व पाऊस समाधानकारक झाला, तर खरीप हंगाम यशस्वी होतो. या पावसाने पाणीटंचाईवर तात्पुरता दिलासा मिळाला आहे, आणि काही ठिकाणी नाले आणि ओढे प्रवाहित झाले आहेत. यामुळे जमिनीतील ओलावा वाढला आहे, ज्याचा फायदा पेरणीपूर्व मशागतीसाठी होत आहे. पारनेर तालुक्यात वाटाणा, मूग, मका, सोयाबीन, तूर आणि बाजरी ही प्रमुख पिके घेतली जातात, आणि सध्या सुरू असलेला पाऊस या पिकांच्या पेरणीसाठी उपयुक्त ठरत आहे.
कृषी विभागाचे आवाहन
कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना पेरणीची घाई न करण्याचा सल्ला दिला आहे. तालुका कृषी अधिकारी गजानन घुले यांनी सांगितले की, सध्याचा पाऊस चांगला असला, तरी पेरणीनंतर पावसात खंड पडल्यास दुबार पेरणीचा धोका आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी जमिनीच्या प्रकारानुसार पिकांची निवड करावी आणि पेरणीपूर्वी मशागतीची कामे पूर्ण करावीत. कृषी विभागाने खरीप हंगामासाठी बियाणे, खते आणि किटकनाशके वेळेवर उपलब्ध करून देण्याचे नियोजन केले आहे.
