पावसाळ्याच्या आगमनासोबतच हवामानातील बदलांमुळे त्वचारोग आणि बुरशीजन्य संसर्गांचे प्रमाण वाढते. संगमनेर येथील त्वचारोग तज्ज्ञ डॉ. वर्षा होन यांच्या मते, ओलसरपणा आणि दमट वातावरण हे बुरशीच्या वाढीसाठी पोषक आहे, ज्यामुळे फंगल इन्फेक्शनचा धोका वाढतो. पावसात भिजणे, ओले कपडे परिधान करणे आणि शरीर कोरडे न ठेवणे यामुळे त्वचा, केस, नखे आणि तोंडाच्या आतील भागात बुरशीजन्य संसर्ग होण्याची शक्यता असते. हा संसर्ग विशेषतः रोगप्रतिकारक शक्ती कमी असलेल्या व्यक्तींना अधिक त्रासदायक ठरतो.
पावसामुळे फंगल इन्फेक्शनचा धोका वाढतो
फंगल इन्फेक्शन हा बुरशीमुळे होणारा त्वचारोग आहे, जो पावसाळ्यातील दमट आणि ओलसर वातावरणामुळे वाढतो. ओलसर कपडे, सतत भिजणे, घाम आणि शरीर कोरडे न ठेवणे यामुळे त्वचेच्या विविध भागांवर बुरशी वाढते. हा संसर्ग त्वचा, केस, नखे आणि तोंडाच्या आतील भागात दिसून येतो. डॉ. वर्षा होन यांच्या मते, रोगप्रतिकारक शक्ती कमी असलेल्या व्यक्ती, मधुमेही रुग्ण आणि जुनाट आजार असलेल्यांना या संसर्गाचा धोका अधिक असतो. फंगल इन्फेक्शन संसर्गजन्य असल्याने, एका व्यक्तीपासून दुसऱ्या व्यक्तीला कपडे, टॉवेल किंवा इतर वैयक्तिक वस्तूंच्या वापरामुळे हा आजार पसरू शकतो. त्यामुळे रुग्णांचे कपडे वेगळे ठेवणे आणि एकमेकांच्या वैयक्तिक वस्तू वापरू नये, असा सल्ला तज्ज्ञ देतात.
फंगल इन्फेक्शनचे लक्षणे आणि निदान
फंगल इन्फेक्शनची लक्षणे संसर्गाच्या ठिकाणानुसार बदलतात. त्वचेवर लालसरपणा, खाज सुटणे, त्वचेची आग, फोड येणे किंवा त्वचा सोलपटणे ही सामान्य लक्षणे आहेत. नखांवर संसर्ग झाल्यास नखे पिवळी पडणे, जाड होणे किंवा नखे तुटणे अशी लक्षणे दिसतात. केसांवर संसर्ग झाल्यास डोक्याच्या त्वचेवर खाज येणे किंवा केस गळणे यासारख्या समस्या उद्भवतात. तोंडाच्या आतील भागात पांढरे ठिपके किंवा जळजळ होणे हे देखील फंगल इन्फेक्शनचे लक्षण असू शकते. डॉक्टर सहसा त्वचेच्या निरीक्षणावरून आणि काहीवेळा त्वचेच्या नमस्तवद्वारे निदान करतात. लक्षणे दिसताच त्वचारोग तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे, कारण दुर्लक्ष केल्यास संसर्ग वाढण्याचा धोका असतो.
उपचार आणि औषधे
फंगल इन्फेक्शनच्या उपचारासाठी त्वचारोग तज्ज्ञ अॅन्टीफंगल औषधे लिहून देतात, ज्यामध्ये मलम, गोळ्या किंवा पावडर यांचा समावेश असतो. उपचाराची अवधी आणि औषधांचा प्रकार संसर्गाच्या तीव्रतेवर अवलंबून असतो. डॉ. वर्षा होन यांनी सांगितले की, डॉक्टरांनी लिहून दिलेल्या औषधांचे नियमित सेवन करणे आणि उपचार पूर्ण करणे आवश्यक आहे. मधुमेह किंवा इतर जुनाट आजार असलेल्या रुग्णांना फंगल इन्फेक्शनची तीव्रता जास्त असते, त्यामुळे त्यांनी विशेष काळजी घ्यावी. स्वतःहून औषधे घेणे किंवा उपचार थांबवणे टाळावे, कारण यामुळे संसर्ग पुन्हा उद्भवू शकतो. संसर्गजन्य स्वरूपामुळे रुग्णांचे कपडे, टॉवेल आणि बस्तवस्तू वेगळ्या ठेवणे आणि नियमित धुणे यावरही भर द्यावा.
पावसाळ्यात त्वचेची काळजी घ्या
पावसाळ्यात त्वचेची काळजी घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण दमट वातावरण आणि सतत भिजणे यामुळे संसर्गाचा धोका वाढतो. पावसात भिजल्यानंतर तातडीने कपडे बदलणे आणि शरीर, विशेषतः केस आणि पाय, पूर्णपणे कोरडे करणे आवश्यक आहे. ओले कपडे परिधान करणे टाळावे, कारण यामुळे बुरशी वाढण्यास पोषक वातावरण तयार होते. घराबाहेर पडताना चांगल्या दर्जाचे सनस्क्रीन लोशन लावावे, ज्यामुळे बाह्य वातावरणाचा त्वचेवर परिणाम होणार नाही. ओठ कोरडे पडू नयेत म्हणून लिप बामचा वापर करावा. त्वचा निरोगी ठेवण्यासाठी दिवसभरात पुरेसे पाणी प्यावे, अतिमेकअप टाळावा आणि चेहरा दोन-तीन वेळा धुवा. संतुलित आहार, धूम्रपान आणि मद्यपान टाळणे आणि चांगल्या गुणवत्तेची सौंदर्य प्रसाधने वापरावी, असा सल्ला तज्ज्ञ देतात.
लहान जखमांची काळजी
पावसाळ्यात लहान जखमाही मोठ्या संसर्गाचे कारण बनू शकतात. लहानशी जखम असली तरी, ती स्वच्छ न ठेवल्यास बुरशी किंवा जंतुसंसर्ग होऊ शकतो. जखम झालेल्या ठिकाणी स्वच्छतेची काळजी घ्यावी, पाण्याने धुणे आणि अँटिसेप्टिक मलम लावणे आवश्यक आहे. जखमेच्या ठिकाणी ओलावा राहू देऊ नये आणि नियमित निरीक्षण करावे. जर जखमेची लक्षणे वाढत असतील, जसे की सूज, लालसरपणा किंवा पू येणे, तर तातडीने डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
