वैद्यकीय तज्ज्ञांनी दिलेल्या माहितीनुसार, दीर्घकाळ पाणी न पिणे किंवा उपाशी राहणे यामुळे शरीरावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात, विशेषत: ब्रेन स्ट्रोकचा धोका वाढतो. उष्ण हवामान, शारीरिक थकवा आणि डीहायड्रेशन यांचा एकत्रित परिणाम मेंदूवर ताण निर्माण करतो, ज्यामुळे गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. विशेषत: १२ तासांपेक्षा जास्त काळ पाणी किंवा अन्न न घेतल्यास रक्तप्रवाहात अडथळे निर्माण होऊन इस्केमिक स्ट्रोकसारख्या घातक आजारांचा धोका संभवतो. यामुळे प्रत्येकाने आपल्या शरीराच्या क्षमतेचा विचार करून योग्य खबरदारी घेणे गरजेचे आहे.
डीहायड्रेशन आणि त्याचे परिणाम
शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कमी झाल्यास रक्त अधिक घट्ट होते, ज्यामुळे मेंदूकडे रक्तपुरवठा करणाऱ्या रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळे निर्माण होतात. उष्ण हवामानात घामामुळे पाण्याची कमतरता झपाट्याने वाढते, ज्यामुळे डीहायड्रेशनचा धोका अधिक गंभीर बनतो. याचा थेट परिणाम मेंदूच्या कार्यक्षमतेवर होतो. रक्तप्रवाहातील अडथळ्यामुळे इस्केमिक स्ट्रोकसारखा आजार उद्भवू शकतो, ज्यामुळे मेंदूच्या पेशींना ऑक्सिजन आणि पोषक द्रव्यांचा पुरवठा कमी होतो. यामुळे मेंदूच्या काही भागांचे नुकसान होऊ शकते, जे पुढे गंभीर आरोग्य समस्यांना कारणीभूत ठरते.
ब्रेन स्ट्रोकचे गंभीर परिणाम
ब्रेन स्ट्रोकमुळे शरीराच्या काही भागांचे कार्य अर्धवट किंवा पूर्णपणे थांबू शकते. यामुळे बोलणे, चालणे, हात-पाय हलवणे यासारख्या मूलभूत क्रिया करण्यात अडचणी येऊ शकतात. काही प्रकरणांमध्ये, ब्रेन स्ट्रोकमुळे कायमस्वरूपी अपंगत्व येऊ शकते, ज्याचा परिणाम व्यक्तीच्या जीवनमानावर दीर्घकाळ होतो. वेळीच उपचार न मिळाल्यास रुग्णाला आयुष्यभर पश्चातापाची वेळ येऊ शकते. यामुळे डीहायड्रेशन टाळणे आणि नियमित पाणी पिणे याला विशेष महत्त्व आहे, विशेषत: उष्ण हवामानात किंवा शारीरिक श्रम करताना.
उपवास आणि शरीराची क्षमता
उपवास करताना शरीराची क्षमता समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. दीर्घकाळ अन्न आणि पाण्याशिवाय राहिल्यास शरीरातील इलेक्ट्रोलाइट्सचे संतुलन बिघडते, ज्यामुळे डोकेदुखी, चक्कर येणे, थकवा आणि अशक्तपणा जाणवू शकतो. विशेषत: कठीण उपवास करण्यापूर्वी व्यक्तीने आपल्या शरीराची तयारी आणि आरोग्याची स्थिती तपासावी. नियमित अंतराने थोड्या प्रमाणात पाणी पिणे आणि शरीराला हायड्रेटेड ठेवणे यामुळे अशा समस्या टाळता येऊ शकतात. डॉक्टरांच्या मते, शरीराला आवश्यक असलेले पाणी आणि पोषक द्रव्यांचा पुरवठा राखणे हा ब्रेन स्ट्रोक टाळण्याचा सर्वात सोपा मार्ग आहे.
प्रतिबंध आणि खबरदारी
डीहायड्रेशनमुळे रक्ताचा चिकटपणा वाढतो, ज्यामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये गुठळ्या (ब्लड क्लॉट) होण्याचा धोका वाढतो. यामुळे मेंदूला रक्तपुरवठा खंडित होऊन स्ट्रोकचा धोका निर्माण होतो. याला प्रतिबंध करण्यासाठी नियमित पाणी पिणे हा सर्वात प्रभावी उपाय आहे. उष्ण हवामानात किंवा शारीरिक कष्ट करताना दर दोन-तीन तासांनी पाणी पिणे आवश्यक आहे. तसेच, उपवास किंवा दीर्घकाळ अन्न-पाण्याविना राहण्याचा निर्णय घेण्यापूर्वी वैद्यकीय सल्ला घ्यावा. योग्य खबरदारी आणि नियमित हायड्रेशनमुळे ब्रेन स्ट्रोकसारख्या गंभीर आजारांचा धोका लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकतो.
