तुमची त्वचा फिकट पिवळी दिसते का?
तुम्हाला सतत थकवा जाणवतो का?
तुमचे केस खूप वेगाने गळत आहेत का?
तुम्हाला यापैकी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास, लोहाच्या कमतरतेसाठी ताबडतोब तपासणी करा. या सर्व गोष्टी शरीरात लोहाच्या कमतरतेकडे निर्देश करतात. आज आम्ही तुम्हाला या लेखाद्वारे लोहाच्या कमतरतेची 4 लक्षणे सांगत आहोत. ही माहिती न्यूट्रिशन कंपनी हेल्थ हॅच तज्ज्ञ निहारिका बुधवानी यांनी तिच्या इंस्टाग्रामवर शेअर केली आहे.
लोह म्हणजे काय?
(iron)लोह हे एक खनिज आहे जे आरोग्य आणि निरोगीपणामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. त्याशिवाय अनेक शारीरिक कार्ये बिघडतात. रक्तातील ऑक्सिजन शरीरातील प्रत्येक पेशीपर्यंत पोहोचवणे ही लोहाची प्राथमिक भूमिका आहे.लोह हा हिमोग्लोबिनचा एक महत्त्वाचा घटक आहे, लाल रक्तपेशींमध्ये असलेले प्रोटीन फुफ्फुसातून oxygen घेऊन, संपूर्ण शरीरात ऑक्सिजन वाहून नेते.तुमच्या शरीरात पुरेसे लोह नसल्यास, ते पुरेसे निरोगी ऑक्सिजन-वाहक लाल रक्तपेशी तयार करू शकत नाही. लोहाच्या कमतरतेमुळे अॅनिमिया होऊ शकतो, याचा अर्थ तुमच्या शरीरात हिमोग्लोबिन खूप कमी आहे.मासिक पाळीच्या काळात रक्ताच्या कमतरतेमुळे स्त्रियांना बाळंतपणाच्या वर्षांत लोहाच्या कमतरतेचा धोका जास्त असतो. रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्रांनुसार, 19 ते 50 वयोगटातील बहुतेक महिलांनी 18 मिलीग्राम लोहाचे दैनिक सेवन करावे. गर्भवती महिलांना लोहाची सर्वाधिक गरज असते. याचे कारण असे की विकसनशील बाळ आईकडून लोह घेत परजीवी म्हणून काम करते आणि आई बाळाच्या रक्ताची मात्रा वाढवून बाळाच्या रक्ताची मात्रा वाढवते.लोहाचे दोन प्रकार आहेत – प्राण्यांच्या स्त्रोतांकडून हीम लोह आणि वनस्पती स्त्रोतांकडून नॉन-हीम लोह.हीम लोह रक्ताद्वारे अधिक सहजपणे शोषले जाते. लोहयुक्त पदार्थांमध्ये गोमांस, ऑयस्टर, बीन्स, फोर्टिफाइड तृणधान्ये आणि पालक सारख्या गडद पालेभाज्या यांचा समावेश होतो.
लोहाच्या कमतरतेचा अशक्तपणा शरीरावर कसा परिणाम करतो?
लोहाच्या कमतरतेच्या अशक्तपणाची लक्षणे कालांतराने दिसून येतात. सुरुवातीला, तुमच्यात लोह कमी असल्याची लक्षणे इतकी सौम्य असतील की तुम्हाला ती लक्षात येत नाहीत. तथापि, लोहाच्या कमतरतेमुळे तुम्हाला थकवा आणि अशक्तपणा (fatigue,lethargy) वाटू शकतो.तुम्हाला त्वचा पिवळी दिसू शकते. लोहाच्या कमतरतेमुळे चक्कर येऊ शकते. काहीवेळा, यामुळे छातीत दुखणे, जलद हृदयाचे ठोके आणि श्वास लागणे होऊ शकते. लोहाच्या कमतरतेमुळे तुम्हाला बर्फ, घाण किंवा कागदासारख्या गैर-खाद्य पदार्थांची असामान्य तल्लफ होऊ शकते.लोहाची अपुरी पातळी संपूर्ण शरीरात नाश करू शकते जसे कि…
वारंवार संक्रमण (low immunity)
निरोगी रोगप्रतिकारक शक्तीमध्ये लोह महत्वाची भूमिका बजावते , म्हणून या खनिजाची कमी पातळी एखाद्याला संक्रमणास अधिक असुरक्षित बनवू शकते. होय, लाल रक्तपेशी प्लीहामध्ये ऑक्सिजन पोहोचवण्यास मदत करतात, ही अशी जागा आहे जिथे संक्रमणाचा सामना केला जाऊ शकतो. लाल रक्तपेशी देखील लिम्फ नोड्समध्ये ऑक्सिजन वाहून नेतात, ज्यामध्ये पांढऱ्या रक्त पेशी असतात ज्या संसर्गाशी लढतात. जेव्हा एखाद्यामध्ये लोहाची कमतरता असते, तेव्हा पांढऱ्या रक्त पेशींचे उत्पादन देखील मोठ्या प्रमाणात कमी होते. अशा परिस्थितीत, ते तितके मजबूत नसतात कारण त्यांना पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही, ज्यामुळे व्यक्तीला संसर्ग होण्याची अधिक शक्यता असते.
फिकट गुलाबी त्वचा (pale skin)
हिमोग्लोबिन त्वचेला गुलाबी रंग देतो, त्यामुळे कमी पातळीमुळे त्वचा फिकट होते.जेव्हा लाल रक्तपेशींमध्ये लोहाचे प्रमाण कमी होते, तेव्हा ते लहान आणि मध्यभागी फिकट होतात, त्यामुळे त्वचा देखील फिकट गुलाबी होते. हलक्या त्वचेच्या स्त्रियांमध्ये हे शोधणे सोपे असू शकते, परंतु तुमच्या त्वचेच्या रंगाची पर्वा न करता, जर तुमच्या खालच्या पापणीचा आतील भाग सामान्यपेक्षा हलका असेल तर ते लोहाच्या कमतरतेचे लक्षण असू शकते .तीव्र थकवा आणि अशक्तपणाला लोहाची कमतरता कारणीभूत आहे. थकवा हे लोहाच्या कमतरतेच्या सर्वात सामान्य लक्षणांपैकी एक आहे कारण याचा अर्थ आपल्या शरीराला पेशींमध्ये ऑक्सिजन वाहून नेण्यात समस्या येत आहे, त्यामुळे आपल्या उर्जेच्या पातळीवर परिणाम होतो.ज्या स्त्रियांच्या रक्तात पुरेसे लोह नसते त्यांना सहसा सुस्त, कमकुवत आणि लक्ष केंद्रित करण्यास असमर्थ वाटते. थकवा हे अनेक अटींचे लक्षण असले तरी, पुरेशा विश्रांतीने ते दूर होत नसल्यास, तुमची लोह पातळी तपासण्याचा विचार करा.
केस गळणे (hairfall)
लोहाची कमतरता, विशेषत: जेव्हा ते अॅनिमियामध्ये विकसित होते तेव्हा केस गळू शकतात. जेव्हा केसांच्या कूपांना पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही, तेव्हा ते विश्रांतीच्या अवस्थेत जातात आणि केस गळतात आणि अशक्तपणा सुधारेपर्यंत ते परत वाढत नाहीत. दररोज सुमारे 100 केस गळणे सामान्य आहे. तथापि, जर तुमच्या लक्षात आले की तुमचे केस जास्त गळत आहेत आणि ते परत वाढत नाहीत, तर ते लोहाच्या कमतरतेचे लक्षण असू शकते. तुम्हाला ही लक्षणे जाणवत असल्यास आणि तुम्हाला लोहाची कमतरता आहे असे वाटत असल्यास, तुमच्या डॉक्टरांशी बोला. ते तुम्हाला तुमच्या लोहाच्या कमतरतेच्या मूळ कारणापर्यंत पोहोचण्यास मदत करू शकते, तुमच्या आहारात अधिक लोहयुक्त पदार्थ समाविष्ट करण्याचे मार्ग शोधू शकतात आणि तुम्हाला लोह सप्लीमेंट घेणे आवश्यक आहे की नाही हे ठरवू शकतात.