यूट्यूबवरील व्हिडिओ कन्टेन्ट व्यवस्थापनासंदर्भात भारताने पुन्हा एकदा आघाडी घेतली आहे. Googleच्या मालकीच्या YouTube प्लॅटफॉर्मने त्यांच्या सर्वोत्तम समुदाय मार्गदर्शक तत्त्वांचे उल्लंघन करणाऱ्या २९ लाखांहून अधिक व्हिडिओ हटवले आहेत. ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२४ या तिमाहीत हा आकडा समोर आला असून, भारतात सर्वाधिक व्हिडिओ काढून टाकण्यात आले आहेत. जगभरातील आकडेवारीनुसार, भारत हा YouTube व्हिडिओ डिलीट करण्याच्या बाबतीत प्रथम क्रमांकावर आहे.
YouTube च्या नवीन अहवालानुसार, अनेक व्हिडिओ हे प्लॅटफॉर्मच्या धोरणांचे उल्लंघन करत होते, त्यामुळे त्यांना हटविण्यात आले. यात चुकीची माहिती, हेट स्पीच, हिंसक किंवा हानिकारक सामग्री, गैरवापर किंवा स्पॅम आदी कारणांमुळे व्हिडिओ डिलीट करण्यात आले. विशेष म्हणजे, YouTube ने सांगितले की, बहुतांश व्हिडिओ त्याच्या स्वयंचलित फ्लॅगिंग सिस्टमद्वारे ओळखले गेले, जे अशा प्रकारची हानिकारक सामग्री ओळखून काढण्यासाठी मशीन लर्निंगचा वापर करते.
कोणते नियम उल्लंघन केल्यावर कारवाई केली?
YouTube ने स्पष्ट केले आहे की त्यांची सामुदायिक मार्गदर्शक तत्त्वे संपूर्ण जगभर समान आहेत आणि कोठेही अपलोड झालेली कोणतीही नियमभंग करणारी सामग्री जागतिक स्तरावर हटवली जाते. कंपनीच्या मते, स्वयंचलित सिस्टम आणि मानवी पुनरावलोकन पद्धतीद्वारे व्हिडिओंची तपासणी केली जाते. जर कोणत्याही व्हिडिओमध्ये चुकीची माहिती, हिंसक किंवा असभ्य मजकूर, द्वेषयुक्त वक्तव्ये किंवा स्पॅम आढळले, तर त्या व्हिडिओंवर कारवाई केली जाते.
YouTube ने सांगितले की, ९९.७% पेक्षा जास्त व्हिडिओ त्यांच्या स्वयंचलित प्रणालीद्वारे ध्वजांकित (flagged) केले गेले, तर उर्वरित व्हिडिओ मानवी निरीक्षणाद्वारे हटवले गेले. त्यामुळे स्वयंचलित नियंत्रण प्रणाली हे YouTube च्या धोरण अंमलबजावणीचा मुख्य भाग बनले आहे.
भारतानंतर ब्राझील दुसऱ्या क्रमांकावर
भारतात सर्वाधिक व्हिडिओ हटवल्यानंतर ब्राझील दुसऱ्या क्रमांकावर आहे, जिथे १० लाखांहून अधिक व्हिडिओ डिलीट करण्यात आले आहेत. मागील तिमाहीच्या तुलनेत, YouTube वरील व्हिडिओ काढून टाकण्याच्या घटनांमध्ये ३२% वाढ झाली आहे, याचा अर्थ धोरण अंमलबजावणी अधिक कडक करण्यात आली आहे.
२०१९-२०२० पासून भारत हा YouTube व्हिडिओ काढून टाकण्याच्या यादीत सातत्याने पहिल्या क्रमांकावर आहे. YouTube च्या वाढत्या मॉनिटरिंगमुळे आणि तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे चुकीची माहिती आणि अनावश्यक कंटेंटवर अधिक वेगाने कारवाई केली जात आहे.
YouTube क्रिएटर्ससाठी महत्त्वाचा इशारा!
भारतातील YouTubers आणि सामग्री निर्मात्यांसाठी हा महत्त्वाचा इशारा आहे. जर तुमच्या व्हिडिओंमध्ये YouTube च्या समुदाय मार्गदर्शक तत्त्वांचे उल्लंघन असेल, तर ते हटवले जाऊ शकतात, आणि वारंवार उल्लंघन झाल्यास तुमच्या चॅनलवर बंदीही येऊ शकते. त्यामुळे, क्रिएटर्सनी आपल्या सामग्रीचे नियम आणि अटी समजून घेऊन योग्य तो बदल करावा.
