भारतीय शेअर बाजारात आज मोठा गोंधळ पाहायला मिळाला. २८ फेब्रुवारी रोजी बाजार उघडताच मोठी घसरण झाली आणि संपूर्ण गुंतवणूकदार समुदायाला धक्का बसला. सेन्सेक्स तब्बल १००० अंकांनी घसरून ७३,६०२.७९ अंकांवर बंद झाला, तर निफ्टी-५० ३१६ अंकांनी किंवा १.४% टक्क्यांनी घसरून २२,२२८.८० च्या पातळीवर पोहोचला. बाजाराची स्थिती इतकी तीव्र होती की अवघ्या अर्ध्या तासातच BSE वर सूचीबद्ध कंपन्यांचे बाजारमूल्य सुमारे ६.१ लाख कोटी रुपयांनी कमी झाले.
विशेष म्हणजे, निफ्टी सलग पाचव्या महिन्यात घसरणीसह बंद होत आहे, जो २९ वर्षांतील पहिला असा विक्रम आहे. पण, हा बाजार इतका कोसळण्यामागे नक्की कोणती कारणे आहेत? चला, सविस्तर पाहूया.
१) व्यापार युद्धाची भीती आणि जागतिक अस्थिरता
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ४ मार्चपासून कॅनडा आणि मेक्सिकोवर २५% आयात शुल्क लावण्याची घोषणा केली आहे. त्याच वेळी, चीनमधून येणाऱ्या वस्तूंवर १०% अतिरिक्त कर लावला जाणार आहे. यामुळे जागतिक व्यापार युद्धाची भीती वाढली आहे.
या निर्णयामुळे अमेरिका आणि चीनमधील तणाव आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. जागतिक अर्थव्यवस्थेवरील संभाव्य परिणाम लक्षात घेता, गुंतवणूकदारांनी मोठ्या प्रमाणात शेअर्स विकण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे भारतीय बाजारातही मोठ्या प्रमाणावर घसरण झाली.
२) आशियाई शेअर बाजारात कमजोरी
भारतीय बाजारातील घसरणीला आशियाई बाजारातील कमकुवतपणासुद्धा मोठ्या प्रमाणावर जबाबदार आहे. हाँगकाँग स्टॉक मार्केटमध्ये मोठ्या प्रमाणावर नफा बुकिंग झाली आणि त्यामुळे तिथे २.३% ची मोठी घसरण झाली.
चिनी शेअर्स देखील खाली आले, CSI300 इंडेक्स ०.८% ने घसरला, तर शांघाय कंपोझिट इंडेक्स ०.९% ने घसरला. जपानी बाजारातही गेल्या ५ महिन्यांतील सर्वात मोठी विक्री झाली, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांनी त्यांच्या गुंतवणुकीत कपात केली. याचा परिणाम भारतीय बाजारावरही दिसून आला.
३) एआय क्षेत्राच्या वाढीबद्दल चिंता
जगातील सर्वात मोठी एआय चिप कंपनी एनव्हीडियाने अलीकडेच आपल्या कमकुवत तिमाही निकालांची घोषणा केली. या निकालानंतर, कंपनीचे शेअर्स एका रात्रीत तब्बल ८.५% ने घसरले. यामुळे टेक कंपन्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात विक्री झाली.
भारतीय आयटी कंपन्यांच्या कमाईचा मोठा भाग अमेरिकेतून येतो. अमेरिकन अर्थव्यवस्थेतील कमकुवत संकेतांमुळे निफ्टी आयटी निर्देशांक ४% ने घसरला आणि आयटी कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये मोठी पडझड झाली.
४) अमेरिकन अर्थव्यवस्थेतील मंदीची भीती
अमेरिकेतील बेरोजगारी भत्त्याच्या दाव्यांमध्ये वाढ झाल्याने गुंतवणूकदारांमध्ये चिंता वाढली आहे. ट्रम्प यांच्या टॅरिफ घोषणांमुळे महागाई वाढण्याची शक्यता असून त्यामुळे बाजारात घसरण झाली.
या आठवड्यात निफ्टी आयटी निर्देशांक जवळपास ८% ने घसरला आहे, तर संपूर्ण निफ्टी-५० मध्ये २% पेक्षा जास्त घसरण झाली आहे. अमेरिकेतील आर्थिक परिस्थिती अस्थिर राहिल्यास, त्याचा परिणाम भारतीय बाजारावरही होणार आहे.
गुंतवणूकदारांसाठी पुढचा मार्ग कोणता?
भारतीय बाजारातील या मोठ्या घसरणीमुळे गुंतवणूकदारांमध्ये मोठी अस्वस्थता आहे. मात्र, बाजार विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की लार्ज-कॅप शेअर्स आता आकर्षक किमतींना उपलब्ध आहेत आणि दीर्घकालीन गुंतवणूकदारांसाठी ही संधी असू शकते. बाजारातील अनिश्चितता लक्षात घेता, सुरक्षित गुंतवणुकीवर भर देणे आणि सावध राहणे हे गुंतवणूकदारांसाठी महत्त्वाचे आहे.
