अहिल्यानगर जिल्ह्यातील नऊ धरणांमध्ये एकूण २५ हजार ४८२ दलघनफूट (टीएमसी) इतका पाणीसाठा उपलब्ध आहे. ही आकडेवारी जिल्ह्यातील पाणीस्त्रोतांच्या सद्यस्थितीची सकारात्मक झलक देणारी आहे. एकूण धरणक्षमता आणि पाण्याचा वापर विचारात घेतला असता सुमारे ५० टक्के साठा शिल्लक आहे. या पाणीसाठ्याचा वापर जून महिन्याच्या अखेरीपर्यंत नियोजनबद्ध पद्धतीने करावा लागणार आहे.
मुळा धरणाचे उन्हाळी आवर्तन
मुळा धरणाचे उन्हाळी आवर्तन १६ मार्चपासून सुरू असून, आता ते दोन दिवसांत संपणार आहे. या आवर्तनादरम्यान सुमारे साडेपाच टीएमसी पाण्याचा वापर झाला आहे. याआधी १७ फेब्रुवारी ते ३० मार्च दरम्यान रब्बी हंगामासाठी पाच टीएमसी पाणी वापरण्यात आले होते. यामुळे रब्बी हंगामात साडेपाच लाख हेक्टर क्षेत्रावर यशस्वी पीक घेतले गेले.पाण्याच्या योग्य नियोजनामुळे शक्य झाले आहे.
भंडारदरा धरणाचे आवर्तन सुरू
भंडारदरा धरणाचे उन्हाळी आवर्तन सोमवारपासून सुरू होत असून, यंदा दोन आवर्तने होण्याची शक्यता आहे. या धरणातून रब्बी हंगामात सुमारे तीन टीएमसी पाणी सोडण्यात आले होते. सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस झाल्यामुळे धरण पूर्ण भरली गेली आणि त्यामुळे भूजल पातळीही सुधारली. या अनुकूल स्थितीमुळे जिल्ह्यातील पाण्याचा वापर प्रभावीरीत्या करता आला.
धरणांतील पाणीसाठा
जिल्ह्यातील प्रमुख धरणांपैकी भंडारदरा धरणात ७१२९ दलघफू (६४.५८%), मुळा धरणात १२९४६ दलघफू (४९.७९%), निळवंडे ३१५१ (३७.८७%), आढळा ६८३ (६४.४३%), मांडओहळ ८९ (२२.२६%), घाटशीळ ५२ (११.९०%), सीना १००६ (४१.९२%), खैरी १८५ (३४.६७%) आणि विसापूर २४१ (२६.५८%) असा पाणीसाठा आहे.
नियोजनाची गरज
सद्यस्थिती पाहता पाणीसाठा समाधानकारक असला तरी जून अखेरपर्यंत हा साठा पुरवणे मोठे आव्हान ठरणार आहे. पाणी नियोजन, शेतकऱ्यांच्या मागण्या, आणि वाढती उन्हाळी गरज लक्षात घेता प्रशासनाने अधिक काटेकोर नियोजन करणे गरजेचे आहे. यंदाचा हंगाम पाण्याच्या बाबतीत तुलनेने चांगला गेला असला तरी पुढील आवर्तनांसाठी आणि पावसाळ्यापूर्वीच्या काळात शाश्वतता राखण्यासाठी दक्षता आवश्यक आहे.
