Ahilyanagar News: अहिल्यानगर- जिल्ह्यात मे २०२५ मध्ये झालेल्या अवकाळी पावसाने शेतीपिके आणि फळबागांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान केले आहे. या नैसर्गिक संकटामुळे १६,१७७ शेतकरी बाधित झाले असून, जिल्हा प्रशासनाने त्यांच्या नुकसानीपोटी १६ कोटी ६८ लाख रुपयांची नुकसानभरपाई शासनाकडे मागितली आहे. पावसामुळे शेतकऱ्यांना दिलासा मिळाला असला, तरी शेती आणि फळबागांना झालेल्या नुकसानीमुळे शेतकरी हवालदिल झाले आहेत. या नुकसानीचे पंचनामे पूर्ण करून प्रशासनाने शासनाकडे अहवाल सादर केला आहे.
अवकाळी पावसाचा शेतीवर परिणाम
मे २०२५ मध्ये अहिल्यानगर जिल्ह्यात अवकाळी पावसाने थैमान घातले. यंदा उन्हाळ्यात पाणीटंचाईने उग्ररूप धारण केले असताना, मे महिन्याच्या सुरुवातीपासून पावसाला सुरुवात झाली. या पावसामुळे नागरिकांना पाणीटंचाईपासून काहीसा दिलासा मिळाला. परंतु, शेतकऱ्यांच्या दृष्टीने हा पाऊस संकट ठरला. जिल्ह्यातील ७४४ गावांमध्ये ६,५२१.३७ हेक्टर क्षेत्रावरील शेतीपिके आणि फळबागांचे नुकसान झाले. यामध्ये कांदा, डाळींब, आंबा, पेरू, केळी, मका, बाजरी, टोमॅटो आणि कोथिंबीर यांसारख्या पिकांचा समावेश आहे. विशेषतः अकोले तालुक्यातील १०९ गावांमध्ये १,३३६.४३ हेक्टर क्षेत्रावरील ५,१६१ शेतकऱ्यांचे सर्वाधिक नुकसान झाले आहे.
फळबागांचे नुकसान
अवकाळी पावसामुळे फळबागांना मोठा फटका बसला आहे. जिल्ह्यात १,१९३.१९ हेक्टरवरील फळपिकांचे नुकसान झाले असून, यासाठी ४ कोटी २९ लाख रुपये नुकसानभरपाईची मागणी शासनाकडे करण्यात आली आहे. अनेक ठिकाणी शेतांमध्ये पाणी साठून राहिल्याने फळझाडांना बाधा पोहोचली. सततच्या पावसामुळे कांद्यासारख्या पिकांची गुणवत्ता खालावली, तर डाळींब, आंबा आणि केळी यांसारख्या फळबागांना रोगांचा प्रादुर्भाव वाढला. यामुळे शेतकऱ्यांना बाजारात कमी भाव मिळाले, ज्यामुळे त्यांचे आर्थिक नुकसान आणखी वाढले.
पंचनाम्यांमधील अडचणी
अवकाळी पावसानंतर महसूल आणि कृषी विभागाच्या कर्मचाऱ्यांनी बांधावर जाऊन पंचनामे केली. मात्र, बहुतांश ठिकाणी वाफसे न झाल्यामुळे पंचनामे करण्यास विलंब झाला. यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये नाराजी पसरली आहे. नेवासे तालुक्यातील शेतकऱ्यांनी पंचनाम्यांमधील विलंबाबद्दल तक्रारी केल्या, ज्यामुळे नुकसानभरपाई मिळण्यास उशीर होण्याची भीती आहे. तरीही, कृषी विभागाने अचूक पंचनामे करून प्राथमिक अहवाल तयार केला आहे. या अहवालात १६,१७७ शेतकऱ्यांचे नुकसान नोंदवले गेले असून, यामध्ये नगर, अकोले, श्रीगोंदा आणि कर्जत तालुक्यांतील शेतकऱ्यांची संख्या सर्वाधिक आहे. संपूर्ण अहवाल शासनाकडे सादर करण्यात आला आहे.
शासनाकडून अपेक्षित मदत
जिल्हा प्रशासनाने शासनाकडे १६ कोटी ६८ लाख रुपयांची नुकसानभरपाई मागितली आहे, ज्यामध्ये फळपिकांसाठी ४ कोटी २९ लाख रुपयांचा समावेश आहे. शासनाच्या नियमानुसार, ३३ टक्क्यांपेक्षा जास्त नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांनाच आर्थिक मदत मिळते. यामुळे काही शेतकरी मदतीपासून वंचित राहण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी तातडीने नुकसानभरपाई मिळावी, अशी मागणी केली आहे.
तालुकानिहाय नुकसानीचा आढावा
अहिल्यानगर जिल्ह्यातील विविध तालुक्यांमध्ये अवकाळी पावसाने वेगवेगळ्या पिकांना हानी पोहोचवली आहे. अकोले तालुक्यात सर्वाधिक १,३३६.४३ हेक्टर क्षेत्रावरील पिकांचे नुकसान झाले, ज्यामुळे ५,१६१ शेतकरी बाधित झाले. पाथर्डी तालुक्यात १०६ शेतकऱ्यांचे ७३.६० हेक्टर क्षेत्रावरील पिके उद्ध्वस्त झाली, ज्यामध्ये आंबा, डाळींब, मोसंबी, चिक्कू आणि मका यांचा समावेश आहे. कर्जत, जामखेड आणि श्रीगोंदा तालुक्यांमध्येही मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले, जिथे कांदा, बाजरी आणि भाजीपाला पिकांना सर्वाधिक फटका बसला. या तालुक्यांमध्ये पावसाची तीव्रता जास्त असल्याने शेतकऱ्यांचे नुकसान वाढले.
