Cummin Price : गुजरातच्या उंझा मसाला मंडईत जिऱ्याच्या भावाने ५१,२५९.०५ रुपये प्रति क्विंटलची उंची गाठली. म्हणजेच त्याच्या किमतीने 500 रुपये किलोचा टप्पा ओलांडला आहे. जिऱ्याच्या भाववाढीने शेतकरी सुखावला असतानाच ग्राहक मात्र चिंतेत आहेत.
बाजारातील सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, आतापर्यंत जिऱ्याची आवक १.२९ लाख टन इतकी झाली आहे. फेडरेशन ऑफ इंडियन स्पाईस स्टेकहोल्डर्स (FISS) च्या पीक अंदाजानुसार, 2022-23 साठी जिऱ्याचे उत्पादन सुमारे 3.84 लाख टन (प्रत्येकी 55 किलोच्या 69.96 लाख पिशव्या) होण्याची शक्यता आहे,
जी गेल्या वर्षीच्या 3.01 लाखांच्या तुलनेत 28 टक्क्यांनी वाढली आहे. टन. अधिक आहे. गुजरात आणि राजस्थान या प्रमुख उत्पादक प्रदेशांमधील क्षेत्रामध्ये १२.९ टक्के वाढ झाल्यामुळे हे घडले आहे.
जिरे हा फार मोठा खपाचा पदार्थ नाही. ती अत्यावश्यक वस्तूही नाही. त्यामुळेच त्याच्या किमती दुप्पट झाल्याचा परिणाम ग्राहकांवर होतो. सध्या जागतिक बाजारपेठेत भारत हा एकमेव पुरवठादार आहे. त्यामुळे निर्यातदारांना चढ्या भावानेही खरेदी करावी लागत आहे.
बाजारातील तज्ज्ञ अजय केडिया यांनी सांगितले की, अपचन, वजन कमी करणे, कोलेस्टेरॉल आणि फुगवटा यांवर पारंपारिक उपायांसाठी जिऱ्याचा वापर केला जातो, किमतीत वाढ झाल्याने ग्राहकांना आता त्यासाठी थोडे अधिक पैसे मोजावे लागणार आहेत.
भारत हा जिऱ्याचा प्रमुख पुरवठादार आहे
NCDEX वर डिसेंबर 2022 मध्ये जिऱ्याची किंमत 25,085 प्रति क्विंटल होती. म्हणजेच, तेव्हापासून आतापर्यंत दुप्पट वाढून 50,000 रुपये प्रति क्विंटलचा टप्पा पार केला आहे. मात्र, किमतीत वाढ होऊनही ग्राहकांकडून होणारा खप आणि निर्यातदारांकडून होणारी निर्यात कमी होण्याची शक्यता नाही.
इतर जागतिक पुरवठादार, तुर्की आणि सीरिया यांना पिकांबाबत अनिश्चिततेचा सामना करावा लागू शकतो, ज्यामुळे सध्या जागतिक बाजारपेठेसाठी भारत हा एकमेव पुरवठादार आहे. यामुळे बियाणे मसाल्यासाठी तेजीची भावना आणखी वाढण्याची शक्यता आहे.
मसाले तज्ञ प्रेमचंद मोटा यांनी सुचवले की बियाणे मसाल्यांमध्ये आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे. ते म्हणाले, “मर्यादित पुरवठ्यामुळे जिऱ्याचे भाव चढेच राहतील. चांगला निर्यात व्यवसाय यापूर्वीच झाला आहे. जिऱ्यासाठी आउटलुक चांगला आहे पण नफा बुकिंग दिसून येईल.”
कृषी तज्ज्ञांच्या मते, देशातील 80 टक्क्यांहून अधिक जिरे गुजरात आणि राजस्थान या राज्यांमध्ये घेतले जातात. देशाच्या एकूण उत्पादनापैकी 28 टक्के जिऱ्याचे उत्पादन राजस्थानमध्ये होते. राज्याच्या एकूण जिऱ्यापैकी 80 टक्के उत्पादन पश्चिम विभागात होते.
गुजरात आणि राजस्थान व्यतिरिक्त पश्चिम बंगालमध्येही जिऱ्याचे उत्पादन होते. भारतात उत्पादित होणाऱ्या एकूण मसाल्यांमध्ये जिऱ्याचा वाटा ५.८१ टक्के आहे. यावर्षी जिऱ्याला विक्रमी भाव मिळाल्याने शेतकरी सुखावला आहे
