sleep: आजच्या काळात, बहुतेक लोकांना ही समस्या भेडसावत आहे की ते रात्री उशिरापर्यंत मोबाईल (mobile) वापरत राहतात आणि यामुळे त्यांना पुरेशी झोप (sleep) येत नाही. अपुऱ्या झोपेमुळे मानवी शरीरात हृदयविकाराचा झटका (Heart attack), मधुमेह (diabetes) आणि उच्च रक्तदाब (High blood pressure) यांसारखे गंभीर आजार होण्याची शक्यता वाढते.
अमेरिकन हार्ट असोसिएशन (AHA) च्या मते, योग्य झोप आता आदर्श हृदय आणि मेंदूच्या आरोग्यासाठी आवश्यक घटक म्हणून ओळखली जाते. या आठवड्यात असोसिएशनने झोपेचा कालावधी जोडला असून आता जीवन आवश्यक वस्तू 8 म्हणून ओळखला जातो त्याच्या हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य स्कोअरमध्ये ज्यामध्ये आहार, शारीरिक क्रियाकलाप, निकोटीन एक्सपोजर, वजन, कोलेस्ट्रॉल, रक्तातील साखर आणि रक्तदाब यांचा समावेश आहे.
अपुऱ्या झोपेमुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो
हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग (CVDs) हे जागतिक स्तरावर मृत्यूचे प्रमुख कारण आहेत. 2019 मध्ये CVD मुळे अंदाजे 17.9 दशलक्ष लोक मरण पावले, जे सर्व जागतिक मृत्यूंच्या 32 टक्के आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार यापैकी 85 टक्के मृत्यू हार्ट अटॅक आणि स्ट्रोकमुळे झाले आहेत. तीन चतुर्थांशपेक्षा जास्त CVD मृत्यू कमी आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांमध्ये होतात. गेल्या दोन दशकांतील विविध संशोधन अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की सर्व हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधीच्या घटनांपैकी 80 टक्क्यांहून अधिक निरोगी जीवनशैली आणि ज्ञात हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी जोखीम घटकांच्या व्यवस्थापनाने टाळता येण्याजोग्या आहेत.
अपुऱ्या झोपेचा मानवी आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो
डोनाल्ड एम. लॉयड जोन्स, AHA चे अध्यक्ष, म्हणाले: “झोपेच्या कालावधीचा नवीन मेट्रिक झोपेचा एकूण आरोग्यावर कसा परिणाम होतो आणि निरोगी झोपेचे नमुने असलेल्या लोकांना वजन यासारख्या आरोग्य समस्यांसाठी कसा धोका असू शकतो यावरील नवीनतम संशोधन निष्कर्ष प्रतिबिंबित करते. रक्तदाब किंवा टाइप 2 मधुमेह घटक अधिक प्रभावीपणे व्यवस्थापित करतात.”
लॉयड-जोन्स, जे नॉर्थवेस्टर्न युनिव्हर्सिटीच्या फेनबर्ग स्कूल ऑफ मेडिसिनमध्ये हृदय संशोधनाचे प्राध्यापक आहेत, म्हणाले, “याशिवाय, घालण्यायोग्य उपकरणांसारख्या झोपेचे मोजमाप करण्याच्या पद्धतींमध्ये प्रगती आता लोकांना त्यांच्या झोपेच्या सवयी घरी ट्रॅक करण्यास अनुमती देत आहे. “परंतु दृढपणे आणि नियमितपणे निरीक्षण करण्याची क्षमता प्रदान करते.” लॉयड-जोन्स म्हणाले, “इष्टतम हृदयाच्या आरोग्याची कल्पना महत्त्वाची आहे, कारण ती लोकांना जीवनाच्या कोणत्याही टप्प्यावर काम करण्यासाठी सकारात्मक उद्दिष्टे देते.”
तुमचे हृदय किती निरोगी आहे हे जाणून घ्या?
Life’s Essentials 8 च्या प्रत्येक घटकामध्ये, ज्याचे माय लाइफ चेक टूलद्वारे मूल्यांकन केले जाते, 0 ते 100 पॉइंट्सच्या श्रेणीतील अद्ययावत स्कोअरिंग सिस्टम आहे. एकूण हार्ट हेल्थ स्कोअर, 0 ते 100 पॉइंट्स पर्यंत, 8 आरोग्य उपायांपैकी प्रत्येक स्कोअरची सरासरी आहे.
50 पेक्षा कमी संमिश्र स्कोअर ‘खराब’ हृदयाचे आरोग्य दर्शवतात आणि 50-79 हे ‘मध्यम’ हृदयाचे आरोग्य मानले जातात. सर्क्युलेशन जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या सल्ल्यानुसार, 80 आणि त्यावरील स्कोअर ‘उच्च’ हृदयाचे आरोग्य दर्शवतात. लॉयड-जोन्स म्हणाले, “हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य केव्हा संरक्षित केले जाऊ शकते आणि ते केव्हा उप-इष्टतम आहे हे ओळखण्याच्या आमच्या क्षमतेमध्ये जीवन आवश्यक 8 हे एक मोठे पाऊल आहे. ते सर्व लोकांसाठी आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्याच्या जीवनाच्या प्रत्येक टप्प्यावर लागू केले जाऊ शकते.”
